Morgunblaðið - 09.08.2000, Blaðsíða 62

MORGUNBLAÐIÐ
62 MIÐVIKUDAGUR 9. ÁGÚST 2000
FÓLK í FRÉTTUM
I EIKFÉLAG ÍSLANDS
ISI.I ASK V OIM .lt \\
Sími 51/ 4200
allt er fertugum fært. Nú söðlaði
hann gjörsamlega um, því næsta
verkefni, barna- og fjölskyldum-
yndin Sagan endalausa - Die Un-
endliche Geschichte (84), var á all-
an hátt frábrugðin Das Boot.
Falleg og hugljúf og skemmtilegar
brellur voru fyrirboðar þess sem
koma skyldi. Myndin var sú fyrsta
sem Petersen gerði með ensku tali
ogJ)á rumskaði Hollywood.
Island kemur við sögu í frum-
raun Petersen fyrir Holly-
woodrisana. Fox hafði orðið að
hætta við tökur á vísindaskáldsög-
unni Enemy Mine úti í Eyjum,
sumarið 83. Astæðurnar marg-
þættar, en kvikmyndagerðin var
komin á nokkurt skrið. Upp-
runalegi leikstjórinn var rekinn og
nú var brellumeistarnum úr Sög-
unni endalausu boðið verkefnið.
Petersen þáði og lauk við myndina
áfallalaust en víðs fjarri Islands-
ströndum og efnið sem búið var að
taka lenti allt í ruslakörfunni.
Franhaldið var ekki gott.
Enemy Mine hlaut reyndar
blendna dóma, en næsta Holly-
wood-verkefni, Shattered (’91),
var ekki upp á marga físka.
Spennumynd um arkitekt sem
missir minnið í bílslysi og fram-
haldið martraðarkennt, yfir-
vofandi hættuástand. Tom Ber-
enger lék aðalhlutverkið þannig
að maður vonaði að persónan yrði
sem fyrst send yfir í eilífðina.
Tvær myndir, tveir skellir, am-
eríski draumurinn virtist allt í
einu tekinn að fjarlægjast þegar
Peterson kom með þessa fínu
mynd, In the Line of Fire (’93).
Petersen reyndist hárréttur mað-
ur að leikstýra goðsögninni East-
wood í einni af hans bestu mynd-
um á löngum ferli. Sú næsta,
Outbreak (95), var einnig sann-
kölluð toppmynd. Fjallar um e.k.
ebólaveiru, sannkallaða djöfla-
veiru sem berst til Bandaríkjanna
og góð ráð dýr. Þrælspennandi,
vel gerð og leikin af Dustin Hoff-
man og Morgan Freeman. Báðar
myndirnar nutu mikilla vinsælda.
Hún hitti líka í mark, dellan Air
Force One (97), einhver heila-
brenndasta mynd síðari ára. Segir
af ótrúlegu flugráni um borð í
flugvél Bandaríkjaforseta. Harri-
son Ford leikur kauða og engin
ástæða að spyrja að leikslokum.
Endaleysan skrifast ekki á Peter-
sen, öðru nær, hann moðar vel úr
hlægilegu handritinu.
Nú er röðin komin að The Per-
fect Storm, sem líkt og fyrr segir,
sló heldur betur og óvænt í gegn
og er önnur best sótta mynd sum-
arsins. Við komumst að því um
helgina hvort hún á allt áhorfíð
skilið. Hitt er deginum ljósara, að
eftir aðeins fimm myndir í Holly-
wood, og þær misjafnar, hefur
Petersen sannað sig og sest á
grænu greinina góðu. Honum er
treystandi.
ersen í Vesturheimi og sannar svo
ekki verður um villlst að hann er með
færustu spennumyndahöfundum.
Með grjóthörðum Eastwood en líður
aðeins fyrir nokkrar liðleskjur í
aukahlutverkum.
ENEMY MINE (1985)
★★★
Jarðarbúi (Dennis Quaid) og
drekamaður úr öðru sólkerfi (Louis
Gossett, Jr.), nauðlenda samtímis á
mannlausri plánetu langt úti í
geimnum. Myndina átti að gera hér-
lendis, en ekkert varð úr þegar upp
kom ósætti milli leikstjórans og
framleiðendanna um útlit myndar-
innar og listrænt gildi hennar. Að
frádregnum heldur væmnum endi
tekst Petersen og handritshöfundin-
um Edward Khmara, að höndla efnið
á raunverulegan og spennandi hátt
með hæfilegri blöndu af kímni og
harmi. Myndin byggist á vísinda-
skáldsögu Barry Longyear og á að
gerast við lok 21. aldarinnar. Senni-
leg framtíðarsýn og leikmyndirnar
ljá henni ævintýraljóma víðáttu him-
ingeimsins.
Sæbjörn Valdimarsson
Das Boot kom Petersen rækilega á kortið.
WOLFGANG PETERSEN
ÞJÓÐVERJINN Wolfgang Peter-
sen (1941-) er sagður gera fírna
góða hluti í The Perfect Storm,
■einum óvæntasta smelli sumarsins,
sem verður frumsýnd hérlendis
um næstu helgi. Myndin gerist í
stórviðri á hafi úti og vonandi
tekst Petersen að skapa raunsærri
Iýsingu á slíkum aðstæðum en f
Das Boot. Reyndar hefur stórsjór
og sjólag yfirleitt, reynst drauma-
verksmiðjunni ofviða til þessa og
því forvitnilegt að sjá hvernig hin-
um klóka brellumeistara tekst til.
Petersen er stríðsbarn, fæddur í
miðjum hildarleik síðari heims-
styrjaldarinnar, i borginni Emden
í norðurhluta Þýskalands, þar sem
áin Ems rennur til sjávar. Mennt-
un sína sótti Petersen í næsta ná-
grenni, til Hamborgar, á öndverð-
um sjöunda áratugum var hann
byrjaður að leikstýra við Ernst
Deutch-leikhúsið í borginni. Að
loknu námi í leikhúsfræðum í
Hamborg og Berlín innritaðist
Pertersen í Kvikmynda- og sjón-
varpsskólann í Berlín og lauk
brottfararprófi 1970.
Fyrstu kynni af kvikmyndagerð
fékk hinn tæplega þrítugi leik-
stjóri við Þýska sjónvarpið og það
var við upptökur á þáttunum Tat-
ort - Glæpamál, sem Petersen
kynntist Júrgen Prochnow, sem
hann leikstýrði síðar með eftir-
minnilegum árangri í Das Boot. I
einum þessara sömu þátta kom
hann ungri og glæsilegri leikonu á
framfæri, hún heitir Nastassija
Kinski.
Frumraun sína sem kvikmynda-
leikstjóri þreytti Petersen 1977,
viðfangsefnið var Die Konsequenz,
Petersen er einnig skrifaður fyrir
handritinu. Upphaflega var hún
ætluð til sýninga í sjónvarpi en var
hafnað af Bayerischer Rundfunk.
Ástæðan að efnið var geysi-
viðkvæmt, ekki síst á þessum tím-
um, en myndin fjallar um sam-
Wolfgang Petersen baráttu-
glaður við tökur á The
Perfect Storm.
kynhneigð karlmanna og vakti
mikla athygli innan sem utan
Þýskalands er hún var tekin til
sýninga í kvikmyndahúsum. Peter-
sen gerði tvær myndir til viðbótar
áður en kom að tímamótamynd-
inni Das Boot. Önnur þeirra, Einer
von uns beiden (78), færði höfundi
sínum þýsku kvikmyndaverðlaun-
in fyrir besta leikstjórn.
Með tilkomu Bátsins - Das Boot
(81), öðlaðist Wilfgang Petersen
heimsfrægð og er myndin með
bestu kvikmyndaverkum Þjóð-
veija eftir stríð. Petersen var til-
nefndur til Óskarsverðlaunanna
fyrir kvikmyndina, leikstjórn og
handrit, en þau féllu öll öðrum í
hlut. Petersen var hinsvegar búinn
að vekja á sér verðuga athygli og
DAS BOOT (1981)
★★★‘/2
Margfræg, raunsæ mynd um
skelfingu og álag hermannsins. Um-
hverfið innilokuð dvergveröld kaf-
bátastríðsmanna Þriðja ríkisins.
Áhrifarík hemaðarmynd þar sem
flestir fara á kostum í bland við furðu
slappar stúdíótökur. Einkum þegar
allir aðrir hlutir eru unnir af þýskri
vandvirkni og metnaði. Júrgen
Prochnow er sérstaklega eftirminni-
legur en síðan hefur þessi ágæti leik-
ari drabbast niður í ómerkilegu
myndrusli. Merkasta mynd Peter-
sen til þessa.
IN THE LINE OF FIRE (1993)
★★★%
Clint Eastwood leikur gamlan
harðjaxl, leyniþjónustumann í líf-
verði forsetans, plagaðan af mistök-
um í sama starfi í Dallas, anno 1962 -
þegar JFK var drepinn. Kemst á
slóð hugsanlegs forsetamorðingja
(John Malkovich) og nú á ekki að
bregðast skyldunni. Firnaspennandi
og þétt afþreying, önnur mynd Pet-
Óveðursatriðin úti á rúmsjó í The Perfect Storm þykja einkar vel gerð.
Hanastél ræfla-
rokkarans
TONLIST
Geisladiskur
EN GAMAN
En gaman, geisladiskur hljómsveit-
arinnar Kusu. Sveitina skipa þeir
Atli F. Ólafsson (bassi), Bjarki H.
Steinarsson (söngur), Ingimar
Bjarnason (gítar, söngur og bassi)
og Valur F. Þórarinsson (trommur).
Þeim til aðstoðar eru þeir Haraldur
Á. Haraldsson (básúna) og Eggert
Hilmarsson (nikka og píanó). Lög
og textar eru eftir hina ýmsu með-
limi sveitarinnar en einnig koma
þau Kristín Lindquist Bjamadóttir,
Ágúst Guðmundsson og Haraldur
Á. Haraldsson að lagasmíðum. Lag-
ið „In the ghetto“ er svo eftir M.
Davies og lagið „Up to me“ er eftir
Bob Dylan. Upptökum stýrði Har-
aldur Ringsted ásamt þeim Ingi-
mari og Vali. 39,54 mín.
Kýrhaus gefur út.
ÞAÐ er mun auðveldara að koma
eigin tónsmíðum út á meðal almenn-
ings í dag en var hér áður fyrr, því
miður eða sem betur að því er virðist
stundum. Nú er hægt að fjöldafram-
leiða geislaplötur að vild inni í svefn-
herbergi og þeim fjölgar stöðugt sem
nýta sér „brennslutæknina" mark-
miðsbundið til að koma efni frá sér,
enda kjörin lausn fyrir þá sem hafa
lítið fé milli handa og eru ekki inni á
gafli hjá vel stæðum útgefendum.
Fyrir um tíu árum eða svo var ágætis
gróska í óháðum útgáfum á snældu-
formi en með auknu vægi geisladiska
á fyrri helmingi síðasta áratugar var
eins og það drægi úr þannig útgáfum.
Skrifanlegu geisladiskamir, sem al-
menningur hefur fyrst nú almennileg
ráð á, virðast í dag vera nýja „snæld-
an“ hvað óháðar útgáfur varðar.
Geisladiskur Kusu, „En gaman“, er
skólabókardæmi um þess háttar út-
gáfu, allt frá tónlistarlegu innihaldi til
umbúða og gengið er í einu og öllu út
frá spekisetningu pönkbylgjunnar,
„gerðu það sjálfur". Svart-hvítt um-
slagið er reyndar svo frumstætt og
einfalt að allri gerð að ég á í mestu
erfiðleikum með að ákveða hvort mér
finnst það forljótt eða flott.
En tónlistin svíkur ekki og það er
nú fyrir mestu þegar öllu er á botninn
hvolft. Kusumenn eru greinilega
miklir áhugamenn um ræflarokkið
svonefnda (e. punk rock) og leika sér
með ýmis tilbrigði þess á plötu sinni
þótt segja mætti að meðhöndlun
þeirra á forminu fari meira út í rokk-
að pönk frekar en pönkrokk. Já, það
er mikilvægt að hafa allar skilgrein-
ingar á hreinu hér.
Fyrsta lagið, sem einnig er það
besta, ber nafnið „Þegiðu", nafn sem
er vel í takt við ræflarokkið. Einkar
vel heppnað tilfinningapönk með
sterkum krók og skemmtilegum
texta. Svo koma þama lög eins og
„Mér finnst“ og „500 kallar" sem eru
fölskvalaust gleðipönk, „Disaster"
sem hallast í áttina að listpönki því
sem Pere Ubu ástunduðu í fyrndinni
og lagið „Eins og vera ber“, sem vísar
sterkt í bresku frumpönksveitina
Buzzcocks. Tilvísunum sleppir svo að
mestu í „Lítið lag um ást“ og „Snjór“,
vel heppnaðar og frumlegar laga-
smíðar sem eru einfaldlega í Kusustíl.
Síðasta lagið er svo án söngs, sex mín-
útna stórskemmtilegur langhundur,
skreyttur villtum málmblæstri. Á
diskinum eru svo tvö ábreiðslulög
sem hefðu vel mátt missa sín. „In the
ghetto“ og „Up to me“ eru hér ger-
samlega út úr kú eða kusu ef mér
leyfist að nota svo gróteska líkingu.
Hljómur er skítugur og hrár eins
og sönnum pönkurum sæmir og á
heildina litið er þetta skemmtileg og
kröftug plata sem iðar af mikilli spila-
gleði. Hvað getur maður sagt? Meira
pönk!
Arnar Eggert Thoroddsen
Sýnt í Tjarnarbíói
Sýningar hefjast kl. 20.30
5. sýn.fös. 11/8
6. sýn. lau. 12/8 örfá sœti laus
7. sýn. lau. 19/8
Miöapantanir í síma 561 0280.
Miðasölusími er opinn alla daga frá kl. 12-
19.
Miöinn gildir 2 fyrir 1 í Argentína steikhús.
Ath. ósóttar pantanir, seldar 2 dögum f. sýn.
UéWlSDljjJjj
Gamanleikrit [ leikstjórn
Siguröar Sigurjónssonar
fim 10/8 kl. 20
lau 12/8 kl. 20
sun 13/8 kl. 20
mið 16/8 kl. 20
fim 17/8 kl. 20
Miðasölusími 551 1475
Miðasala opin frá kl. 15-19 mán-lau.
og fram að sýningu sýningardaga.
Símapantanir frá kl. 10.
55X 3000
THRILLER sýnt af NFVI
fös. 18. ágúst kl. 20.30.
530 3030
BJÖRNINN — Hádegisleikhús
með stuðningi Símans
þri. 15/8 kl. 12
mið 16/8 kl. 12
ATH Aðeins þessar sýningar
Miðasalan er opin 1 Loftkastalanum frá
kl. 11-17 og frá kl. 11-17 I Iðnó. A báðum
stöðum er opið fram að sýningu sýning-
arkvðld og um helgar þegar sýning er.
Miðar óskast sóttír I viðkomandi leikhús.
(Loftkastalinn/lðnó).
Ath. Ósóttar pantanir seldar 3 dögum fyrir
sýningu.
Sígild myndbönd