Morgunblaðið - 15.08.2000, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 15. ÁGÚST 2000 25
ERLENT
AP
Sund-
hetjan
PETRE Roman, utanríkisráðherra
Rúmeníu, tók þátt í maraþonsundi í
Dóná um stund í gær til þess að
vekja athygli á þeim truflunum er
orðið hafa á skipaumferð á ánni.
Synti ráðherrann, sem talinn er
vera væntanlegur forsetaframbjóð-
andi í Rúmeníu í haust, um tvo kíló-
metra. Að því loknu veifaði hann
rúmenska fánanum fyrir framan
ljósmyndara og aðra fréttamenn.
Hann sagði eftir sundsprettinn að
sér hefði fundist vatnið í Dóná til-
tölulega hreint og hefði hann ekki
orðið var við neina „augljósa meng-
un“. Fréttaskýrendur segja að með
sundinu hafi Roman verið að vekja
athygli á framboði sínu, þótt hann
hafi ekki sagt það beinlínis.
Þegar Atlantshafsbandaiagið
gerði loftárásir á Júgóslavíu í fyrra
eyðilögðust þijár brýr yfir Dóná og
hefur brak úr þeim, og ósprungnar
sprcngjur komið í veg fyrir sigling-
ar um ána. Hefur þetta haft mjög
neikvæð áhrif á efnahag á svæðinu.
NATOlokar
málmbræðslu í
Kosovo-héraði
Kosovska Mitrovica. AFP.
FRIÐARGÆSLULIÐAR Atlants-
hafsbandalagsins (NATO) lokuðu í
gær fyiir starfsemi málmbræðslu-
verksmiðju við bæinn Kosovska
Mitrovica og hugðust koma stjórn
hennar í hendur yfirstjórnar Sam-
einuðu þjóðanna í héraðinu. Olli það
nokkrum átökum við serbneska
starfsmenn verksmiðjunnar.
Hundruð friðargæsluliða um-
kringdu verksmiðjuna í dögun í gær
en yfírstjórn SÞ á svæðinu segir
hana spúa miklu magni af blýi út í
andrúmsloftið og að viðvaranir
vegna þessa hafi verið gefnar út
mörgum sinnum. Sættu friðargæslu-
liðarnir grjótkasti og öðrum árásum
vegna yfirtökunnar.
Bernard Kouchner, yfirmaður SÞ
í Kosovo, sagði í gær að ákveðið hefði
verið að loka verksmiðjunni tíma-
bundið vegna mengunarinnar, sem
væri fólki afar hættuleg. „Við lokuð-
um Zvecan-verksmiðjunni af heil-
brigðisástæðum. Verksmiðjan er
hættuleg fólki.“ Sagði hann jafn-
framt að SÞ myndu hrinda í fram-
kvæmd endurbótum á verksmiðj-
unni og að verkamenn myndu senn
geta snúið aftur til fyrri starfa.
Oliver Ivanovic, leiðtogi Serba í
Kosovska Mitrovica, sagði að mál-
efni verksmiðjunnar hefðu ætíð ver-
ið mikilvæg og að ríkisstjórn Serbíu
hefði allan rétt til að hlutast til um
mál og verja verksmiðjuna. „[Þetta]
er ekki aðeins verksmiðja, þetta er
lífsviðurværi meirihluta íbúa í Kos-
ovska Mitrovica og Zvecan.“
Talið er að um 600 Serbar starfi í
verksmiðjunni sem er hluti af
Trepca-námafyrirtækinu sem hefur
starfsemi á yfir 40 stöðum í Kosovo,
Serbíu og Svartfjallalandi.
Sendi-
fulltrúar
snúa heim
Leyniskýrsla bresku stjórnarinnar um árangur
loftárásanna sem gerðar voru á Júgóslavíu
Meirihluti sprengna
rataði ekki rétta leið
Lundúnum. AFP.
SAMKVÆMT leynilegri skýrslu
breska varnarmálaráðuneytisins
rataði meirihluti þeiiTa sprengna
sem varpað var úr vélum breska
flughersins yfir Júgóslavíu í átökurn
um um Kosovo, ekki rétta leið. I
skýrslunni kemur fram að aðeins um
40% flugskeyta Breta hafi, að jafn-
aði, lent á tilætluðum skotmörkum
og að sumar tegundir hafi aðeins
hæft í 2% tilvika.
I skýrslunni kemur fram að aðeins
um 31% svokallaðra klasasprengna,
sem sætt hafa mikilli gagnrýni vegna
óhóflegs manntjóns af þeirra völd-
um, hafi ekki hæft tilætluð skotmörk
og að leysistýrð flugskeyti hafi að-
eins hæft í 66% tilvika. Talið er að
hlutfall þetta skýrist einkum af
þeirri ákvörðun ráðamanna innan
hersins að láta flugmenn fljúga vél-
um sínum í mikilli flughæð til að
koma í veg fyrir að þeir yrðu skotnir
niður en flugskeytum og sprengjum
var oft á tíðum varpað úr 30.000 feta
hæð.
Hafa ráðamenn einnig bent á að
þættir líkt og slæm veðurskilyrði og
„mikil flugumferð á svæðinu" hafi
haft sín áhrif.
John Spellar, ráðherra í breska
varnarmálaráðuneytinu, sagði í gær
að aðeins hefði verið gerð grein fyrir
þeim sprengjum er vitað væri að
hefðu lent, fleiri gætu hafa hæft
skotmörk þótt ekki væri um það vit-
að. Talsmenn forsætisráðuneytisins
lögðu einnig áherslu á þessa skýr-
ingu. „Fleiri skotmörk voru hæfð.
Þetta eru aðeins þær [árásir] sem
unnt var að staðfesta með berum
augum. Að öllu samanteknu voru
þetta einar best heppnuðu hernaðar-
aðgerðir í sögu hersins. Enginn
myndi búast við 100% árangri. Þetta
er ekki leikur í leikjatölvu, þetta er
stríð,“ sagði talsmaður forsætisráð-
herrans í gær.
Ófyrirsjáanlegt Ijón
mun meira
BBC og tímaritið Flight Inter-
national komust að leyniskýrslu
vai'nannálaráðuneytisins og greinir
BBC frá því að af niðurstöðum
skýrslunnar sé ljóst að ófyrirsjáan-
legt tjón af völdum aðgerða hersins,
s.s. árásir á almenna borgara og
byggingar ótengdar hernaði, hafi
líklega verið mun meiri en áður hafi
verið haldið fram. Komi upplýsingar
þessar jafnframt í kjölfar frétta-
mannafundar varnarmálaráðuneyt-
isins í febrúar sl. þar sem fullyrt var
að hernaðaraðgerðir breska flug-
hersins hefðu aldrei tekist eins vel
og í Kosovo. Segist BBC hafa heim-
ildii' fyi-ir því að á fundi næsta dag
hafi önnur mynd verið dregin upp af
aðgerðunum.
Samkvæmt tímaritinu Jane’s De-
fence Weekly er varhugavert að
túlka hlutfallið sem kemur fram án
allra fyrirvara. „2% hlutfallið er vill-
andi vegna þess að þótt það sé viður-
kennt að hlutfallið hafi verið 10-12%,
þá er ekki hægt að staðfesta hin 89%
þar eð fjöldi árása á tiltekin skot-
mörk olli ringulreið er telja átti skot-
mörkin,“ sagði Paul Beaver, sér-
fræðingur tímaritsins.
TVEIM konum, sendifulltrúum Al-
þjóðaráðs Rauða krossins í Georg-
íu, sem rænt var af óþekktum
mönnum fyrr í mánuðinum, var
sleppt úr haldi um helgiua og á
sunnudag komu þær til Genfar,
heilar á húfi, eftir að stjórnvöld í
Georgíu höfðu haft milligöngu um
lausn þeirra.
Angelo Gnádiger, formaður Al-
þjóðaráðs Rauða krossins, sagði í
gær að ekki hefði verið greitt neitt
lausnargjald fyrir þær Sophie
Procofieff og Natascia Zullino og
að enn væri á huldu hverjir það
voru sem tóku þær og bflstjóra
þeirra höndum. Mikið af fólki af
tsjetsjneskum uppruna býr í norð-
austurhluta Georgíu, þar sem fólk-
inu var rænt, og telja kunnugir að
mannránið hafi e.t.v. verið fram-
kvæmt vegna innbyrðis deilna
Tsjetsjena. Taldi Gnádiger fullvíst
að þeir sem rændu fólkinu hefðu
ekki beint aðgerðum sínum gegn
Rauða krossinum en að mannræn-
ingjarnir hafi notað gislana í
ákveðnum tilgangi. Vildi hann þó
ekki tjá sig um hvaða aðila mann-
ræningjarnir vildu beita þrýstingi.
Þeim Procofieff (t.v. á myndinni)
og Zullino var fagnað innilega af
ástvinum sínum við komuna til
Genfar og sögðust afar fegnar að
vera sloppnar úr prísundinni.
14.000 kr.
meö flugvallarskatti
báöar leiöir
250 kr. aukaafsiáttur ef bókað er á www.go-fly.com
bókunarsími 00 44 12 79 66 63 88
miðast við eftirspurn i samkvæmt skilmálum I nýja lágfajrgjaldaflugfélagið í eigu british airways I flýgur til stansted