Morgunblaðið - 30.08.2000, Qupperneq 60

Heimavörn
Sími: 580 7000

Drögum næst
12. september
HAPPDRÆTTI
HÁSKÓLA ÍSLANDS
vænlegast til vinnings
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNSI1,103 REYKJAVÍK, SÍMI5691100, SÍMBRÉF5691181, PÓSTHÓLF3(tíO,
ÁSKRIFT-AFGREWSLA 5691122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KA UPVANGSSTRÆTII
MIÐVIKUDAGUR 30. ÁGÚST 2000
VERÐ í LAUSASÖLU 150 KR. MEÐ VSK.
Skuldir sjávarútvegs 175 milljarðar króna um síðustu áramót
Skuldirnar jukust um 70
milljarða á fjórum árum
SKULDIR sjávarútvegsins voru taldar vera kring-
um 175 milljarðar króna um síðustu áramót en árið
1998 námu þær um 160 milljörðum. Höfðu þær þá
aukist um tæplega 70 milijarða á fjórum árum.
Samkvæmt útreikningum Þjóðhagsstofnunar voru
skuldimar 161 milljarður árið 1998 og Kristjón Kol-
beins, hjá Seðlabanka íslands, telur þær hafa auk-
ist í yfir 170 milljarða á síðasta ári.
Kristjón Kolbeins segir fjárfestingu í greininni
ekki skýra skuldaaukninguna undanfarin ár og tel-
ur hana meiri en hægt sé að átta sig á í fljótu bragði.
Ekki sé ljóst hversu þungt kvótakaup vegi í þessu
samhengi. Þrír fjórðu hlutar skuldaaukningarinnar
^séu vegna útlána innlánsstofnana, fjárfestingar-
lánasjóða og lánasjóða ríkis en afgangurinn sé að
mestu leyti innbyrðis skuldir fyrirtækja í greininni,
við birgja, sveitatrfélög, lífeyrissjóði og fleiri aðOa.
Sveinn Hjörtur Hjartarson, hagfræðingur
Landssambands íslenskra útvegsmanna, segir vax-
andi skuldastöðu sjávarútvegsins mikið áhyggju-
efni. Hana megi að mestu rekja til nýfjárfestinga í
fiskiskipum að undanfórnu. Þá sé þróun vaxta-
kostnaðar eitt stærsta vandamálið sem sjávarút-
vegurinn standi frammi fyrir og uppstokkun á fjár-
málamarkaðnum hér á landi hafi ekki skilað sér í
betri vaxtakjörum útlána eða innlána. Aukið frelsi á
íjármálamarkaði síðustu ár hafi leitt tii stóraukins
framboðs á lánsfjármagni, á kjörum sem fá ekki
staðisttillengdar.
Benedikt Valsson, framkvæmdastjóri Far-
manna- og fiskimannasambands Islands, segir að
rekja megi skuldasöfnun sjávarútvegsins í landinu
að nokkru leyti til þess sem kalla megi „leka“ úr
greininni. Þar sé um að ræða aðila sem selji kvóta
og fyrirtæki fyrir fé sem ekki er endurfjárfest í
greininni, heldur tekið út úr henni. Hann segir að
gera þurfi ítarlega úttekt á skuldasöfnun í sjávar-
útvegi, enda hafi vaxandi skuldir í för með sér að
greinin þarf að axla aukinn fjármagnskostnað.
Arnar Sigurmundsson, formaður Samtaka fisk-
vinnslustöðva, segir spár um 175 milljarða heildar-
skuldir sjávarútvegsins um síðustu áramót hærri
en búist var fyrir fyrir ári. Hann vekur einnig at-
hygli á því að framan af síðasta áratug, allt fram til
ársins 1995, hafi skuldaaukning sjávarútvegsins
verið fremur Iftil. A sama tíma hafi verið mikið um
sameiningar sjávarútvegsfyrirtælqa, gefið hafi ver-
ið út aukið hlutafé, sem þýddi að skuldimar jukst
I Skuldir rúmir/C3
Morgunblaðið/Sverrir Karlsson
Samvinna fjöl-
miðla og yfírvalda
nauðsynleg
Skákþing íslands
Þröstur
Þórhallsson
• í úrslit
UNDANÚRSLIT á skákþingi ís-
lands héldu áfram í gærkvöldi þegar
seinni skákir voru tefldar. Þröstur
Þórhallsson er kominn í úrslit en
hann sigraði Jón Garðar Viðarsson
og hlaut því samanlagt U/2 vinning á
móti /2. Stefán Kristjánsson og Jón
Viktor Gunnarsson gerðu aftur jafn-
tefli og munu því tefla bráðabana.
Gríðarleg spenna er nú í kvenna-
flokki eftir fjórar umferðir en úrslit í
fjórðu umferð fóru fram í gær.
Harpa Ingólfsdóttir vann Aldísi Rún
Lárusdóttur, Anna Lilja Gísladóttir
vann Önnu Margréti Sigurðardóttur
og Áslaug Kristinsdóttir vann Eydísi
jjrnu Sigurbjörnsdóttur. Anna
ujörg Þorgrímsdóttir sat yfir.
Harpa, Anna Lilja, Aslaug og Anna
Björg eru því efstar í 1.-4. sæti.
Fimmta umferð verður tefld í dag en
keppni á skákþinginu hefst kl. 17.
---------» ♦ «---
Ofsaakstur
í Hnífsdal
UNGLINGUR, sem fengið hafði
ökuleyfi fyrir um hálfum mánuði, var
stöðvaður fyrir ofsaakstur á Hnífs-
dalsvegi í fyrrinótt. Mældist bifreið
hans á 139 km hraða en þar er há-
markshraði 70 km.
Ökumaðurinn verður að öllum lík-
indum sviptur hinum nýfengnu öku-
réttindum í a.m.k. tvo mánuði og
honum gert að greiða 25 þúsund
krónur í sekt.
Réttnefnd
stórlúða
TRILLAN Smyrill kom að landi í
Grundarfirði í gær með nokkrar
stórlúður sem veiddust á Breiða-
firði. Ein lúðan var svo stór að
hún náðist ekki um borð heldur
varð að draga hana í land. Er
það ekki furða, þar sem ferlíkið
var 187 kg. Á myndinni eru
trillukarlarnir fengsælu, Gísli
Kristjánsson og Lárus Guðmunds-
son ásamt stoltum barnabörnum
Lárusar.
ÞÁTTTAKENDUR á alþjóðlegri
ráðstefnu um hamfarir og neyðar-
viðbúnað, sem nú stendur yfir í
Reykjavík, lögðu við umræður í gær
áherslu nauðsyn þess að góð sam-
vinna væri á milli fjölmiðla og yfir-
valda þegar hamfarir ættu sér stað.
Á ráðstefnunni kom fram í máli
dr. Alciru Kreimer, framkvæmda-
stjóra stórslysastofnunar Alþjóða-
bankans, að 100 þúsund manns hafi
látist í hamförum í heiminum í fyrra
og tjónið numið 105 milljörðum
Bandaríkjadala.
Nick Cater, alþjóðlegur fjölmiðla-
ráðgjafi og fyrrverandi ritstjóri al-
þjóðagreinargerðar Rauða krossins
um hamfarir, stjórnaði pallborðsum-
ræðum í gær um hlutverk fjölmiðla
og umfjöllun þeirra um hamfarir.
Þátttakendur komu víðs vegar að úr
heiminum og voru þeir flestir sam-
mála um að samvinna milli fjölmiðla
og yfirvalda á slysstað væri nauð;
synleg en henni væri ábótavant. í
því sambandi var minnst á þekking-
ar- og tillitsleysi fréttamanna þegar
um hamfarir væri að ræða. Dr. Eric
Stern, sem starfar við sænska varn-
arráðsháskólann, sagði að oft tæki
það mikinn tíma frá björgunarað-
gerðum að upplýsa fréttamenn um
ákveðin atriði en bætti við að í flest-
um tilfellum væri samstarfið þó gott.
Dr. Carmen Solana, hjá Benfield
Greig hamfararannsóknarstöðinni í
London, sagði fjölmiðla oft blása
upp fréttir af hamförum og gera
þannig úlfalda úr mýflugu. Hins
vegar sagði hún nauðsynlegt að
byggja upp traust á milli yfirvalda
og fjölmiðla.
Allir þátttakendurnir voru þó
sammála um mikilvægi fjölmiðla og
að fréttaflutningur þeirra væri
nauðsynlegur til þess að koma til
skila upplýsingum um alvarleg slys
og hamfarir.
■ ÍOO þúsund/10
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Gert við varn-
argirðinguna
undir Óshlíð
VEGAGERÐIN byrjaði í gær á að
skipta um staura og vírnet í varnar-
girðingunni undir Óshlíð, á leiðinni
milli Bolungarvíkur og Isafjarðar.
Að sögn Jóns Baldvins Jóhannes-
sonar, verksljóra hjá Vegagerðinni,
eyðilögðust þrír staurar og fímm
net í grjóthruninu sem varð í hlíð-
inni á sunnudaginn.
„Þetta er sá árstimi sem mest
hætta er á að stórt grjót falli úr
hltðinni, því nú er farið að þiðna
verulega þarna uppi,“ sagði Jón
Baldvin. „Þess vegna kom þetta
grjóthrun á sunnudaginn mér ekk-
ert á óvart.“ Jón Baldvin sagði að
grjóthrunið nú, og skemmdirnar
sem það hefði valdið, væru ekkert
einsdæmi, því skipta hefði þurft um
einn staur í fyrra og þrjá árið þar
áður. Hann sagði að það hefði verið
mikil mildi að enginn hefði slasast á
sunnudaginn því grjótið hefði farið
á mikilli ferði 1' gegnum vírnetið og
kastast út í sjó. Hann sagði að vitað
væri til þess að netið tæki við a.m.k.
500 kílóa þungum steinum og því
hefðu þetta ekki verið neinir
smáhnullungar sem fallið hefðu á
veginn um síðastliðna helgi.
Reiknað er með að viðgerðin taki
fimm daga en auk hennar er verið
að undirbúa girðinguna fyrir
veturinn.
Þrír féllu
í Skafta-
fellsá
BRESK kona og tvö börn
hennar féllu í Skaftafellsá um
hádegið í gær þegar íshella,
sem þau stóðu á, gaf sig. Þeim
var bjargað úr ánni eftir nokk-
urt volk en konan var þá með-
vitundarlaus. Eiginmaður kon-
unnar og þýskur hjúkr-
unarfræðingur, sem átti þar
leið hjá, náðu að bjarga þeim úr
ánni. Þýski hjúkrunarfræðing-
urinn hóf þegar lífgunartil-
raunir á konunni sem báru
brátt árangur. Börnin hlutu lít-
ilsháttar ofkælingu.
Óhappið varð við Skaftafells-
jökul, skammt austan við þjón-
ustumiðstöð þjóðgarðsins í
Skaftafelli.
Lögreglan á Höfn í Horna-
firði fékk tilkynningu um slysið
kl. 12.30 og kallaði fljótlega á
þyrlu Landhelgisgæslunnar
sem flutti konuna á Landspítal-
ann í Fossvogi. Hún liggur nú á
gjörgæsludeild og er henni
haldið sofandi í öndunarvél.
Maestro
ÞITT FE
HVAR SEM
ÞÚ ERT
Á m