Morgunblaðið - 03.09.2000, Blaðsíða 8

8 SUNNUDAGUR 3. SEPTEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Jóhannesí
Það væri nú tómt bruðl að
orðið nokkur kristin
XG-rAUNl
vill ekki
kaupa þetta pleis góði, það vi
istin sálláta sjá sig hérna.
Heimildarmynd um
Yigdísi Finnbogadóttur
RAGNAR Hall-
dórsson kvik-
myndagerðar-
maður hefur
unnið að fram-
leiðslu heimild-
armyndar um
Vigdísi Finn-
bogadóttur. Að
sögn Ragnars
hafa tökur staðið
Vigdís Finn-
bogadóttir
yfír í rúmt ár í fjórum löndum.
„Tökur hafa farið fram í Dan-
mörku, fsrael, Frakklandi og á fs-
landi.“ segir Ragnar. Hann segir
myndina gefa aðra mynd af Vigdísi
en áður hefur komið fram í fjöl-
miðlum. „Vigdís er mjög vön
fjölmiðlum. Markmiðið er að leyfa
áhorfendum að kynnast henni bet-
ur. Myndin bregður upp svip-
myndum úr einkalífi Vigdísar svo
Stafræna
Myndavél Ársins í Evrópu
40 virtustu sérfræðilímorit í Evrópu ó sviði myndovélo Þessi verðloun eru gefin fyrir; bestu tæknieiginleikona,
hofn komist oðþeirri niðurstöðu oðCAMEDIA C-3030 faesta búnoðinn, bestu virknina og siðast en ekki síst,
Zoom fró Olympus hljéti EISA verðlounin 2000/2001 það besto sem þú fæið fyrir peninginn.
í flokki stofrænno myndovélo.
BRÆÐURNIR
PORMSSGN Lágmúla 8 • Síml 530 2800 www.ormsson.ls OLYMPUS IIÁANlieUI M u H u S
að áhorfendur geti öðlast dýpri
skilning á því hver hún er.“
Það er íslenska kvikmyndastof-
an ehf. sem framleiðir myndina og
stendur til að Ríkissjónvarpið
muni sýna hana í lok þessa árs.
„Hilmar Örn Hilmarsson semur
tónlistina fyrir myndina og Stein-
grímur Karlsson mun klippa
hana,“ segir Ragnar.
Til stendur að dreifa myndinni
víðs vegar um Norðurlöndin. „Það
er mikill áhugi fyrir myndinni á
Norðurlöndunum. Það stóð alltaf
til að dreifa henni á Norðurlönd-
unum en enn sem komið er höfum
við ekki neinar áætlanir um að
dreifa henni frekar. Ef af því verð-
ur þá er það mjög skemmtilegt,“
segir Ragnar.
Skemmt-
anahald
leyst upp í
Kópavogi
UM TVÖ hundruð nemendur
úr Menntaskólanum í Reykja-
vík komu saman í Tennishöll-
inni við Dalsmára í Kópavogi
í fyrrakvöld. Nemendurnir
höfðu ekki sótt um tilskilin
leyfí til skemmtanahalds og
var samkoman því leyst upp
rétt eftir miðnætti.
Að sögn lögreglunnar í
Kópavogi hófst skemmtana-
haldið um tíuleytið í fyrra-
kvöld og var eitthvað um ölv-
un á skemmtuninni. Fékk
lögreglan aðstoð lögreglunnar
í Hafnarfirði við að rýma sal-
inn en það gekk þó vand-
kvæðalaust fyrir sig að stöðva
skemmtanahaldið, að sögn
lögreglu.
Barátta við búfjársjúkdóma
Garnaveiki,
campylobacter
og salmonella
Búfjársjúkdómar eru
alltaf talsvert í um-
ræðunni enda skipt-
ir miklu iyrir heilsu fólks að
búfjúrafurðir sem það legg-
ur sér til munns séu af heil-
brigðum skepnum. Við ís-
lendingar erum lausir við
suma þá sjúkdóma sem
mestum usla hafa valdið en
aðrir gera okkur erfitt fyrir.
Halldór Runólfsson yfir-
dýralæknir var spurður
hvemig rannsóknum á ís-
lenskum búljársjúkdómum
miðaði?
„Riðuveikin tekur mikinn
tíma í rannsóknum og að-
gerðum til að úttýma henni.
Þar virðist miða sæmilega.
Á þessu ári eru aðeins kom-
in fram tvö tilfelli eins og
var allt árið í fyrra. Árið 1998 og ► Halldór Runólfsson fæddist 7.
Halldór Runólfsson
1997 komu fram fimm tilfelli hvort
ár. Okkur virðist því miða sæmilega
áfram í því markmiði að útrýma
riðu en það er langtímaverkefhi því
riðan er mjög erfiður sjúkdómur að
eiga við vegna langs meðgöngutíma
og erfiðleika á að greina veikina áð-
ur en einkenni koma í ljós.“
- Hvað með kúaríðu ?
„Hún er sambærileg við Kreutz-
feld-Jakob-sjúkdóminn í mönnum.
Hún hefur aldrei fundist hér á landi
og við teljum góðar líkur á að í sland
sé laust við þennan sjúkdóm, í og
með vegna ákvörðunar sem tekin
var 1978 að leyfa ekki kjöt- og
beinamjöl sem framleitt væri úr
jórturdýrum í fóður handa jórtur-
dýrum. Einnig vegna innflutnings-
banns á kjöt- og beinamjöli."
mars 1948 í Gunnarsholti á
Rangárvöllum. Hann lauk
stúdentsprófi frá Menntaskólan-
um í Reykjavík 1968 og prófí í
dýralækningum frá dýralækna-
háskólanum í Edinborg 1973 og
mastersgráðu í heilbrigðiseftir-
liti dýralækna frá sama skóla
1984. Hann hefur starfað sem
dýralæknir í Skotlandi og sem
héraðsdýralæknir í Kirkjubæjar-
klaustursumdæmi, var deildar-
stjóri hjá Hollustuvernd ríksins,
framkvæmdastjóri heilbrigðis-
eftirlits Kjósarsvæðis. Hann var
skipaður yfírdýralæknir 1. sept.
árið 1997. Halldór er kvæntur
Steinunni Einarsdóttur meina-
tækni og eiga þau fjögur börn og
-Hvaða sjúkdómar hafa valdið
mestum vandræðum á Islandi fyrir
utan riðu?
„Með innflutningi á sauðfé 1933
frá Þýskalandi komu þrir sjúkdóm-
ar, mæðiveiki, votamæði og gama-
veiki. Tveimur fyrmefndu sjúk-
dómunum tókst að útrýma með
miklum og dýmm aðgerðum, fjár-
skiptum og vamargirðingum.
Gamaveikina eram við enn að slást
við. Hún lýsir sér með því að kind-
umar dragast upp og era með nið-
urgang. Gamaveikinni hefur verið
haldið í skeijum með bólusetningu
en það er stefnt að því að útrýma
henni hér á landi.
„Hvað varðar riðu og mæðiveiki
þá var það gert með niðurskurði og
gagngerðum hreinsunaraðgerðum.
Síðan eftir nokkur ár kemur að
fjárskipturn, flutt er þá fé frá heil-
brigðum svæðum þangað sem áður
var sýkt fé.“
- Eru til hrein svæði hvað búfjúr-
sjukdóma snertir á Islandi!
„Til era hrein svæði hvað snertir
riðu og gamaveiki, það era m.a.
Strandasýsla og Snæfellsnes, hlutar
af Norður-Þingeyjarsýslu og Öræf-
in. Fjárkláði getur hins vegar verið
til vandræða á þessum svæðum en
honum er hægt að verjast með
lyfjagjöfum."
- Hvað með annað búfé en kýr og
kindur?
„Þá ber hæst baráttu
okkar við campylóbact-
er sem Iq'úklingar geta
verið mengaðir af. Þeir
era ekki veikir sjálfir en
bera sýkilinn í menn
þegar réttar matreiðsluaðferðir
bregðast. Miklar aðgerðir era í
gangi til þess að ná þessum sýkli í
lágmark í kjúklingaeldinuen sú bar-
átta er mjög erfið þar sem þessi
sýldll finnst mjög víða í umhverfinu,
svo sem í drykkjarvatni eins og ný-
lega hefur komið í ljós á Vestfjörð-
um. Baráttan við salmonellu í kjúkl-
ingum og öðrum dýrum gekk mjög
fimm barnabörn.
vel hér á landi og árin 1997 til 1999
urðum við lítið sem ekkert varir við
þetta í búfé. En síðan á haustdögum
1999 höfum við verið að fást við
salmonellusýkingar í bæði hestum
og nautgripum og eru umfangs-
miklar aðgerðir í gangi tO þess að ná
þessum sýkingum niður í fyrra lág-
mark. Það er sama sagan, þetta er í
umhverfinu og því erfitt að verjast
því að búpeningur geti ekki sýkst.“
- Eru reglur um innflutning á
kjöti eríendis frá að verða rýmrí?
„Með inngöngu okkar í Alþjóða-
viðskiptastofnunina (WTO) sam-
þykktu íslendingar að leyfa inn-
flutning á kjöti, bæði hráu og soðnu
með sérstökum skilyrðum þó sem
era mjög ströng. En þó hefur verið
leyfður innflutningur frá þeim lönd-
um þar sem heilbrigðisástand bú-
íjár er sem best.“
- Hefur nokkuð komið upp í sam-
bandi við þann innflutning?
„Nei, ekki svo kunnugt sé en við
teljum nauðsynlegt að þetta sé gert
undir eftirliti okkar og þess vegna
er innflutningur ferðamanna á hráu
kjöti bannaður, þar sem með slíkum
innflutningi gætu borist skæðir bú-
fjársjúkdómar eins og svínapest
sem heijar núna á Bretlandi og
enginn veit hvemig barst þangað en
gæti hafa borist með
hráu kjöti ferðamanna.
Þeir sem ferðast erlend-
is og era í tengslum við
búfé þurfa að gæta sín
vel þegar þeir koma til
íslands aftur og best er
að láta öll sín fót í hreinsun þegar
komið er til landsins og fara ekki mn
á bóndabæ fyrstu 48 klukkutímana
eftir komuna til íslands. Gin- og
klaufaveiki hefur aldrei borist hing-
að og með þessum aðgerðum er
hægt að veijast henni. Hún er nú al-
geng í vissum hlutum fyrram Sovét-
ríkjanna og í Grikklandi og Tyrk-
landi.
Innflutningur
ferðamanna
á kjöti
bannaður