Morgunblaðið - 03.09.2000, Blaðsíða 48

48 SUNNUDAGUR 3. SEPTEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
HUGVEKJA ÍDAG

Hallgrímski rkj a í Reykjavík.
Ljós gegnum
myrkur
Sjálfgefíð er að tala vel um fólk sem
farið er yfír móðuna miklu. Stefán
Friðbjarnarson segir að jafn sjálfgefíð
eigi að vera að tala af hlýhug og
virðingu um lifandi fólk.
GAMALT orðtak Mjóðar svo: Góð-
ur er hver genginn. Bakland þess
er það almannaviðhorf að genginn
einstaklingur eigi að njóta þess
góða, sem með honum bjó í lifanda
lífi, þegar eftirlifendur hugsa um
hann, ræða um hann eða biðja fyrir
honum. Þetta fallega viðhorf spegl-
ast meðal annars í mörgum minn-
ingargreinum, sem lesa má hér í
blaðinu nánast dag hvem. Þessar
greinar eiga sér mjög stóran les-
endahóp. Enda eru þær, þegar
bezt tekst tíl, góður texti, sem felur
í sér persónulýsingu og samfélags-
úttekt, að ógleymdri ættfræðinni,
sem er nánast „þjóðaríþrótt“.
Trúlega hefur sú spuming leitað
á þig, lesandi góður, eins og pistla-
höfund, hvort ekki færi vel á því,
að samferðafólk njóti betra umtals
og hlýrra viðmóts meðan það er
enn á meðal okkar. Með þessum
orðum er ég engan veginn að
varpa skugga á þá ljúfu skyldu sér-
hvers manns, að heiðra minningu
látinna. Ekki heldur að draga í efa
að fjölmargir sýni náunganum vin-
semd dags daglega. En of oft og of
víða heyrir og les maður miður
góðar umsagnir manna um annað
fólk. Það á við um samtíð okkar,
ekkert síður en tíma Gríms skálds
Thomsen að „hom skella á nösum
og hnútur fljúga um borð“ í mann-
legum samskiptum.
Já, „hom skella á nösum og
hnútur fljúga um borð“ á kristni-
hátíðarári sem öðrum árum.
Skammsýnir og neikvæðir setja
upp ygglibrúnir og sjást ekki fyrir
frekar en fyrri daginn. Og stund-
um er vegið að þeim er sízt skyldi.
Þeim sem alltaf hafa lagt samtím-
anum gott eitt til en aldrei illt.
Þeim sem staðið hafa í fylkingar-
brjósti kirkju og kristni í landinu.
Jafnvel aldinn andans maður, sem
gefið hefur þjóðinni mikinn og dýr-
mætan vísdóm, fagran og ómet-
anlegan starfsdag, fær sinn
skammt. Það gladdi því pistlahöf-
und meira en orð fá lýst að lesa
tímabæra grein Jónínu Michaels-
dóttur, sem bar yfirskriftina
„Þakkiæti", þar sem hún fjallar um
frábær störf og skrif Sigurbjöms
biskups Einarssonar. Jónína segir
m.a. í Morgunblaðsgrein sinni:
.Andlegur leiðtogi þjóðarinnar í
áratugi stígur fram á níræðisaldri
og flytur mál sitt af æskuþrótti,
andagift og yfirburðavitsmunum,
með tungutaki sem sjaldan sést á
síðum dagblaða hér. Máttug orð
rísa allt í einu upp úr því almenna
yfirborðsfjasi og sjálfsupphafning-
arvaðli sem hvarvetna ríður hús-
um.“ Og síðar í sömu grein: „Við
lesturinn setur mann hljóðan og
fyllist þakklæti fyrir að vera sam-
tíma þessum skrifara. Sigurbjöm
biskup er óvenju fjölgefinn maður.
Þegar hann kýs að kveðja sér
hljóðs leggja menn við hlustir. Og
eins og ort var forðum: Það læsir
sig gegnum líf og sál eins og ljósið í
gegnum myrkur." Pistlahöfundur
hefur óvíða séð listir, menningu og
trú betur tengt saman í guðlega
heild en í skrifum Sigurbjöms
biskups Einarssonar. Lítíl tilvitn-
un í bókina Haustdreifar: „En á
hinn bóginn er það víst, að trúin
hefur verið hvatí og hreyfiafl í
þroskasögu mannkyns, sem ekkert
annað jafnast á við. Ég nefni að-
eins þá staðreynd, að þar eru upp-
tök allrar hærri Mstar.
Gríska listin, makleg dáð og
rómuð, er að upprana til guðsdýrk-
un og reis hæst sem guðsdýrkun.
Hin æðri trúarbrögð hafa hvert
með sínum hættí fætt af sér listir
og frjóvgað listir. Þar er kristnin
stórum atkvæðamest. Það er óum-
deilanlegt, að listsköpun hefur
aldrei í sögunni náð hærra en í
mestu verkum kristinna meistara,
sem beinlínis, með vitund og vilja,
létu gáfu sína þjóna tilbeiðslu
kirkjunnar." Hnútukast neikvæðr-
ar gagnrýni skaðar ekki andlegan
leiðtoga þjóðar á borð við Sigur-
bjöm biskup Einarsson, þótt hvim-
leitt sé. Fáir eiga fremur en hann
skilda virðingu og þakklæti þjóðar-
innar, sem hefur í rúma sex ára-
tugi notið leiðsagnar hans sem
prests, prófessors og biskups. Von-
andi finnur hann, seztur í helgan
stein, þann djúpstæða hlýhug, sem
þorri þjóðarinnar ber til hans. Og
fáir eru þeir landsmenn sem ekki
taka heilshugar undir lokaorðin í
grein Jónínu Miehaelsdóttur:
„Mennska og yfirsýn þessa djúp-
vitra og skapheita manns er lýs-
andi fyrirmynd. Margir hafa gegn-
um árin glaðst yfir því að hann er
til - og að hann skuli vera Islend-
ingur. Kannski hefur aldrei verið
meiri ástæða til að gleðjast yfir því
en einmitt nú.“
VELVAKAJVDI
Svarað í síma 569 1100 frá 10-12 og 13-15
frá mánudegi til föstudags
Mannrétt-
indamál
YFIRLEITT í flestum
þjóðfélögum er látið líta út
fyrir að öll séum við frjáls,
en þegar að er gáð eru ýms-
ar reglur búnar til, til að
hefta okkar frelsi. Hér er
dæmi um það: Fólki er gert
erfitt fyrir með að skipta
um sveitarfélag. I Reykja-
vík þarf einstaklingur að
vera búsettur í 3 ár á svæð-
inu, áður en hægt er að
kaupa sér félagslega íbúð. I
Kópavogi eru það 3 mánuð-
ir. Þarna er mismunun á
einstaklingum í sveitarfé-
lögum. Þette era fáránleg-
ar reglur. I öllum sveitar-
félögum borgum við sömu
skattaprósentuna. Hvers
vegna er verið að mismuna
fólki, þó að sveitarfélögin
hafi hvert sitt nafnið?
Hvaða ijómi er t.d. yfir
Kópavogsbúum en ekki
Reykvíkingum? Eða öfugt?
Þetta er skerðing á frelsi til
að velja í hvaða sveitarfé-
lagi þú vilt búa. Kjánalegt
er að búa til einhver skil-
yrði til að fá að búa í sveit-
arfélaginu. Er þetta hugsað
sem vígsla eða hvað?
Það hafa verið sagðir
ýmsir brandarar á milli
sveitarfélaga. En öll vitum
við það að slíkir brandarar
eru ekki raunhæfir. Það
væru bara fífl sem tækju
mark á þeim, það fáránlegir
era þeir. Þeim viðhorfum
að manneskjur í öðram
sveitarfélögum séu eitthvað
meiri gallagripir en í sínu
eigin sveitafélagi er ekki
hægt að traa. Einhæfing í
áhti á mörgum manneskj-
um er óraunhæf. Ekki er
hægt að að dæma margar
manneskjur eftir áhrifum
frá einni manneskju. Einn-
ig ber að kanna hvernig
manneskja það er sem er að
dæma. Svona lítilsvirðing á
milli sveitarfélaga á ekki að
hafa í huga þegar gerðar
eru reglur fyrir allt landið.
Mannréttindi ber að virða
við allar reglugerðir. Þó svo
að þessar reglur séu gaml-
ar og era til í öðrum lönd-
um, þá er það engin afsök-
un að hafa þessar reglur
áfram. Ef það er ekki nógu
skýrt í stjórnarskránni að
ekki megi skerða frelsi ein-
staklinga yfirleitt, ætti að
setja það augljósara inn í
skrána. Þessi sannindi á
enginn að voga sér að
hunsa. Hver segir að ein-
staklingar eigi ekki að vera
frjálsir? Hvers konar ein-
staklingur væri það sem
segði slíkt? Fljót viðbrögð
við mannréttindum ai-
mennt, gera lífið meira
virði.
Katrín Halldórsdóttir,
Bústaðabletti 10, Rvík.
Karlmenn upp til hópa
ókurteisir og frekir
í MORGUNBLAÐINU 25.
ágúst sl. staðhæfir Víkverji
að karlmenn séu upp til
hópa ókurteisir og frekir.
Margir mundu hneykslast
ef einhver segði þetta. Það
er álíka fáránlegt að segja
að unglingar séu upp til
hópa ókurteisir og frekir.
Eg þekki enga freka og
ókurteisa unglinga. Gæti
verið að Víkverji sjálfur sé
svona ókurteis og frekur að
hann dragi bara svona fólk
að sér? Ég bara spyr.
Guðlaug Karlsdóttir.
Hjólreiðar
ÉG vil lýsa ánægju minni
með opið bréf Önnu Maríu
Geirsdóttur, í Morgunbalð-
inu 18. ágúst sl„ til bæjar-
stjórnar Garðabæjar, um
bættar samgöngur hjól-
reiðafólks á höfuðborgar-
svæðinu. Þetta ætti fólk í
Landssamtökum hjólreið-
armanna og ÍFHK að taka
sér til fyrirmyndar og eyða
ekki vinnunni í að halda
heimasíðu opinni og að-
stoða erlenda hjólreiða-
menn sem hingað koma,
heldur gera eins og þessi
kona gerir.
Hjóireiðamaður.
Leiðrétting á Káin
MIG iangar að koma á
framfæri leiðréttingu á
ljóði eftir Káin, sem Guðni
Ágústsson fór með á sýn-
ingu á kúabúskap austur í
Ölfusi og vai' sýnt í sjón-
varpinu fyrir nokkra. Ljóð-
ið er rétt svona: Kyrrasta
tók ég trú / traust hefir
reynst mér sú / í flómum
því fæ ég að standa / fyrir
náð heilagsanda.
En Guðni Ágústsson
sagði: í fjósflórnum því fæ
ég að standa.
Sveinn Indriðason,
Árskógum 8.
Tapað/fundid
Gul FILA-úlpa týndist
GUL FILA-stelpuúlpa,
hettulaus, tapaðist senni-
lega við Digranesheiðina í
Kópavogi fyrir um það bil
einum og hálfum mánuði
síðan. Skilvís finnandi er
vinsamlegast beðinn að
hafa samband í síma 554-
5639.
Pro Style-hjól
í óskilum
BLÁTT Pro Style-hjól
fannst í Eliiðaárdalunum
fyrir nokkram dögum. Eig-
andi hjólsins getur haft
samband við Gunnar eða
Sólu í síma 553-6297 eða
863-2163.
Nokia 3210 týndist
NOKIA 3210 týndist á
sumarhátíð Vinnuskóians
13. júlí sl. Hver sá sem fann
hann er beðinn að hafa
samband í síma 587-7214.
Dýrahald
Grá læða týndist
SUNNUDAGINN 6. ágúst
sl. týndist læða frá Baldurs-
götu 25. Hún er 8 mánaða,
grá að lit með smádrapplit-
uðum háram. Hún var með
gyllta ól með bjöllu og gult
merki sem á stendur Snúlla
Dúlla, Baldursgötu 25.
Hugsanlega hefur merkið
dottið af. Hún gæti hafa
lokast inni og er fóik beðið
um að kíkja í skúra og
geymslur í nágrenninu.
Hennar er sárt saknað.
Ef einhver hefur séð til
hennar eða getur gefið upp-
lýsingar þá vinsamlega haf-
ið samband i síma 552-5859,
865-9967 eða 861-7837.
Svört og hvít læða
týndist
LÍTIL, svört og hvít læða
týndist frá Skólavörðustíg
(nýtt heimili). Sést hefur til
hennar á Klapparstíg við
Laugaveg og Grettisgötu.
Hennar er sárt saknað. Ef
einhver hefur séð hana eða
er með hana vinsamlega
hringið í Ásthildi eða Hauk
í síma 561-0085, 697-6209
eða 866-1141.
Hvítur persneskur
fress týndist
SILFURPERSI (hvítur
síðhærður fress) með fal-
leg, stór græn augu, hvarf
sunnudagskvöldið 27. ágúst
si. frá Sogavegi í Reykja-
vík. Kisu er sárt saknað.
Vinsamlegast hafið sam-
band í síma 862-0268. Bend-
um hka á Kattholt, Kynja-
ketti og Dýraspítalann.
African gray-
fugl týndist
FUGL af tegundinni Afr-
ican gray týndist í Hraun-
bæ fyrir stuttu. Þetta er
stór fugl, grár að lit með
svartan gogg og svart og
rautt stél. Þeir sem hafa
orðið varir við hann, vin-
samlegast hafið samband í
síma 567-4804 eða 899-
1680.
Víkverji skrifar...
HÁTT í 100 ökumenn vora sekt-
aðir vegna hraðaksturs í
Reykjavík á þriðjudag, miðvikudag
og fimmtudag, skv. frétt hér í blað-
inu á föstudaginn en umferðardeild
lögreglunnar í Reykjavík hafði þá
tekið upp reglubundnar hraðamæl-
ingar í íbúðabyggð í nágrenni skóla í
borginni í tílefni þess að skólarnir
eru að hefja göngu sína á ný eftir
sumarleyfi.
Skv. fréttinni var eitthvað um það
að ökumenn væru sviptir ökuréttind-
um vegna hraðaksturs.
Víkverja líst vel á aðgerðir lög-
reglunnar og hvetur til þess að full-
trúar hennar verði miklu sýnilegri á
götum úti en verið hefur, í því skyni
að draga úr hraða ökutækja.
ÞAÐ ER gífurlega mikilvægt nú,
þegar skólarnir hefja vetrar-
starfið og unga fólkið hópast því út í
umferðina, að fara að öllu með gát í
umferðinni. Víkverji hvetur því öku-
menn til að hafa hugann við akstur-
inn, stilla tónlistína í bílnum lágt,
hlusta helst á rólega, þægilega tón-
list eða hið talaða mál - því öruggt
mál er að eftir því sem tónlistin er
kraftmeiri og takturinn hraðari, er
hætta á að menn aki hraðar. Og svo á
auðvitað ekki að tala í símann á með-
an setið er undir stýri!
„Slysalausa daginn“ fyrir skömmu
skynjaði Víkverji að mun meira var
af lögreglubflum á götuhornum en
alla jafna, og fann á sjálfum sér - og
öðram sem ræddu málið við Vfkverja
þennan umrædda dag - að ósjálfrátt
var stigið heldur lausar á bensíngjöf-
ina, en oft áður.
VIKVERJI er mikill áhugamaður
um knattspymu, eins og hann
hefur margoft lýst yfir. Hann þykist
nokkuð vel að sér í fræðum þeim sem
dómarar stunda, og hefur tekið eftir
því að leikmenn allra liða brjóta eitt
smávægilegt atriði hvað eftir annað í
nánast hverjum einasta leik, án þess
að nokkur athugasemd sé gerð af
hálfu yfirvaldsins. Gott dæmi um
þetta hefur mátt sjá í sjónvarpinu
undanfarið, þegar sýnt og endursýnt
hefur verið eitt markanna sem Fylk-
ir gerði í stórsigrinum á Keflavík
fyrir skemmstu. Líklega þriðja
markið; innkast er tekið frá vinstri,
einn Fylkismanna skallar knöttinn
aftur fyrir sig lengra inn í teiginn
þangað sem félagi hans kemur aðvíf-
andi og þrumar í netið.
Og hvað skyldi það svo vera sem
angrar Víkverja við þetta? Skyldi
hann ef til vill vera KR-ingur, og
ekki þola velgengni Fylkis? Nei, síð-
ur en svo. Víkverji er hæstánægður
með framgöngu Fylkismanna í sum-
ar, liðið er án vafa það sem sýnt hef-
ur skemmtilegustu knattspyrnuna
hériendis á leiktíðinni og ætti sann-
arlega skilið íslandsmeistaratitilinn.
Og Víkverji tekur skýrt fram að öll
lið eiga hér í hlut - og alls ekki er um
viljandi skemmdarstarfsemi að
ræða.
Það sem hér um ræðir er að þegar
leikmaður tekur innkast, gerist það
oftar en ekki að hann stígur á hliðar-
línu vallarins, gjarnan báðum fótum.
Þegar Víkverji tók dómarapróf á sín-
um tíma var lína sú hluti af vellinum,
enda telst knötturinn ekki kominn úr
leik - út fyrir völl - fyrr en hann er
allur kominn yfir línuna. Og Víkverji
veit ekki betur en reglurnar séu eins.
Sem sagt, í sjálfu sér ekki stórmál
en rétt á að vera rétt, og því er Vík-
verji óhress með að dómarar og að-
stoðarmenn þeirra skuli ekki taka
fyrir þessa vitleysu í eitt skipti fyrir
öll.
ENN einu sinni er blásið til djass-
veislu í dag, þegar Jazzhátíð í
Reykjavík hefst í tíunda skipti. Vík-
verji getur ekki annað en viðurkennt
að honum finnst fátt skemmtilegra
en hlusta á góðan djass og hlakkar
mikið til hátíðarinnar. Ekki treystir
hann sér til að mæla með neinum
sérstökum viðburði á hátíðinni að
þessu sinni, þeir verða ugglaust hver
öðrum betri, en óhætt er að hvetja
alla sem vettlingi geta valdið að
mæta og njóta einhvers af því sem í
boði verður.