Morgunblaðið - 07.10.2000, Blaðsíða 10

10 LAUGARDAGUR 7. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Ásdís
Þingmenn slógu á létta strengi þegar þeir komu saman til fundar á nýj-
an leik sfðastliðinn mánudag.
Yinstri-grænir vilja skattleggja
fjármagnsflutninga milli landa
Tekinn verði upp svo-
kallaður Tobin-skattur
Bankastjori Landsbankans
Greina verður á milli
ummæla sérfræðinga
og afstöðu stjórnenda
Samfylking- leggur fram
frumvarp er varðar
söluhagnað hlutabréfa
Felld verði
út heimild
til að fresta
greiðslu
skatts
NÁI frumvarp, sem fimm þingmenn
Samfylkingar hafa lagt fram á Al-
þingi, fram að ganga verða felld á
brott þau ákvæði skattalaga sem
heimila frestun á greiðslu skatts af
söluhagnaði hlutabréfa og að hægt sé
að komast hjá skattgreiðslu af slíkum
söluhagnaði með því að kaupa ný
hlutabréf. Frumvarpinu var dreift á
Alþingi í vikunni en Svanfríður Jón-
asdóttir er fyrsti flutningsmaður
þess.
Afleiðingarnar aðrar
en reiknað var með
I greinargerð frumvarpsins segir
að afleiðingar breytingar á lögum um
tekjuskatt og eignarskatt, sem urðu í
tengslum við álagningu fjármagn-
stekjuskatts árið 1996, hafi orðið aðr-
ar og víðtækari en reiknað var með.
Alvarlegast fyrir íslenskt efnahags-
og atvinnulíf sé að mikið fjármagn
hafi verið losað úr íslensku atvinnulífi
með sölu hlutabréfa og verið flutt úr
landi.
Flutningsmenn segja að ef marka
megi umræðu sem varð á Alþingi við
lagabreytingar 1996 hafi markmiðið
verið að stuðla að spamaði og því að
fjármagnið héldist áfram í íslenskum
atvinnufyrirtækjum. Annað hafi hins
vegar orðið niðurstaðan. „Umræddar
skattabreytingar og sá möguleiki að
fresta skattgreiðslum með því að
fjárfesta áfram í hlutafélögum, ásamt
hagstæðu skattumhverfi erlendis,
hefur haft það í for með sér að margir
fara þá leið að stofna eigin eignar-
haldsfélög erlendis og fjárfesta síðan
í þeim,“ segir í greinargerðinni.
Beina sjónum einkum
að sjávarútveginum
Er sjávarútvegurinn gerður að
sérstöku umtalsefni í greinargerð-
inni því þótt reglan um frestun skatt-
lagningar nái til allra hlutabréfaeig-
enda í öllum atvinnugreinum þá sé
það svo að hagnaður af viðskiptum
með hluti í sjávarútvegsfyrirtækjum
hafi stungið almenning mest í augu.
Skýringin á því felist e.t.v. í þeirri
staðreynd að margir þeirra sem hafa
farið með mikla peninga út úr grein-
inni og komist hjá skattlagningu
vegna ákvæða laganna frá 1996 hafa
heldur ekki greitt fyrir þau afnot sem
þeir fengu af sameiginlegri auðlind
þjóðarinnar.
VINSTRIHREYFINGIN - grænt
framboð hefur lagt fram á Alþingi til-
lögu til þingsályktunar um undirbún-
ing upptöku svokallaðs Tobin-skatts
á fjármagnsflutninga milli landa. Fel-
ur tillagan í sér áskorun til stjóm-
valda um að beita sér fyrir upptöku
málsins á alþjóðavettvangi.
Ögmundur Jónasson er flutnings-
maður tillögunnar. í greinargerð
kemur fram að hugmyndin um al-
þjóðlegan skatt á fjármagnsflutninga
milli landa hafi verið sett fram í byrj-
un 8. áratugarins af Nób-
elsverðlaunahafanum James Tobin,
prófessor í hagfræði við Yale-háskóla.
Upphaflega markmiðið með slíkum
skatti hafi verið að renna stoðum und-
ir sjálfstæða efnahagsstefnu ríkja
heims og draga úr gengissveiflum.
,Á síðari árum hefur Tobin-skatt-
urinn einnig verið nefndur sem leið til
að veija gjaldmiðla fyrir árásum spá-
kaupmanna og til að fjármagna að-
kallandi alþjóðaverkefni. í stuttu máli
má segja að útgangspunkturinn með
slíkri skattheimtu sé að treysta efna-
hagslegt öryggi hvarvetna í heimin-
um,“ segir í greinargerðinni.
FUNDUR hefst á Alþingi kl. 15 á
mánudag. Á dagskrá fundarins er:
1. Óundirbúnar fyrirspurnir til
ráðherra.
2. Fjárlög 2001. Frh. 1. umræðu.
(Atkvæðagreiðsla.)
3. Aukaþing Alþingis um
byggðamál sumarið 2001. Frh.
fyrri umræðu. (Atkvæðagreiðsla.)
4. Meðferðarstofnanir, beiðni um
skýrslu. Hvort leyfð skuli.
5. Löggjöf og eftirlit með klámi,
vændi o.fl., beiðni um skýrslu.
6. Stefna Islands í alþjóðasam-
Er fullyrt að áhugi á hugmynd
Tobins hafi vaxið mjög eftir fjármála-
kreppuna í Suðaustur-Asíu haustið
1997, enda spilaði spákaupmennska
þar stóra rullu. Ennfremur er upplýst
að nú þegar hafi kanadíska þingið og
ríkisstjóm Frakklands lýst yfir
stuðningi sínum við hugmyndina.
Kemur ekki að gagni nema
alþjóðleg samstaða náist
Tekið er fram í greinargerð að
huga þurfi að því hvemig innheimta
eigi skattinn, hver eigi að vera vörslu-
aðili teknanna og hversu langt sé
hægt að ganga í samræmingu laga og
reglna um slíkan skatt án þess að
ganga á fullveldi ríkja. „Flestir era
hins vegar sammála um að Tobin-
skatturmn komi ekki að gagni nema
um hann náist alþjóðleg samstaða. Ef
rOd neita að leggja slíkan skatt á mun
gjaldeyrisverslunin einfaldlega flytja
þangað. Hvað ráðstöfun teknanna af
slíkum skatti snerti hafa málaflokkar
á borð við hungur, ólæsi, friðargæslu,
hreinsun jarðsprengjusvæða og brýn
verkefni í umhverfismálum verið
nefndir til sögunnar."
skiptum. Fyrri umræða.
7. Stofnun Snæfellsþjóðgarðs.
Fyrri umræða.
8. Endurskoðun viðskiptabanns
á írak. Fyrri umræða.
9. Dreifð eignaraðild að við-
skiptabönkum og öðrum lánastofn-
unum. 1. umræða.
10. Tilnefning Eyjabakka sem
votlendissvæðis á skrá Ramsar-
samningsins. Fyrri umræða.
11. Upptaka Tobin-skatts á fjár-
magnsflutninga milli landa. Fyrri
umræða.
í UMRÆÐUM á Alþingi í fyiTadag
um fjárlagaframvarpið komu við-
brögð fjármálamarkaðarins við
framvarpinu m.a. til umræðu í tilefni
af yfirlýsingum starfsmanna Kaup-
þings og Landsbréfa í viðtali við Stöð
2. Morgunblaðið sneri sér í gær til
Halldórs J. Kristjánssonar, banka-
stjóra Landsbanka íslands, og leit-
aði umsagnar hans um þær athuga-
semdir, sem fram höfðu komið í garð
Landsbréfa í þessum umræðum.
„Eg átti stutt símtal við fjármála-
ráðherra síðdegis á fimmtudag varð-
andi ummæli starfsmanna verð-
bréfafyrirtækja, þ.m.t Landsbanka-
samstæðunnar, um fjárlagafram-
varpið í fréttum Stöðvar 2 kvöldið
áður. Fréttin gaf ekki rétta heildar-
mynd af afstöðu verðbréfafyrirtækis
Landsbankans, Landsbréfa, til
framvarpsins. Ég upplýsti ráðherra
ÁKVEÐIÐ hefur verið að grípa nú
þegar til þreföldunar á þeim lyfja-
skammti af MS-lyfinu Interferon
beta sem MS-sjúklingar hafa barist
fyrir að fá um nokkurt skeið. Sigurð-
ur Guðmundsson landlæknir sagði
við Morgunblaðið að þótt niðurstöður
nýs útboðs á lyfmu kæmu ekki fyrr
en eftir nokkrar vikur myndi Land-
spítalinn þegar byrja að veita þeim
sjúklingum aukinn skammt sem sér-
stakur starfshópur taugalækna
ákvarðar fyrir. Að sögn Sigurðar er
óljóst hversu margir sjúklingar fái
skammtinn þrefaldaðan nú þegar en
þeir gætu verið á bilinu 40 til 70.
Utboð sem Landspítalinn auglýsti
nýlega á lyfinu þarf samkvæmt
reglugerð Evrópusambandsins að
vera opið í 10 vikur. Sigurður sagði
að fyrst læknisfræðilegar leiðbein-
ingar starfshópsins, sem tekur við
umsóknum um aukinn skammt, lágu
fyrir þótti ekki ástæða til að bíða
lengur með rétta lyfjameðferð.
„Landspítalinn byrjar að gefa lyfið
eftir þessum nýju skömmtum og
reikningar verða þá gerðir upp þegar
tilboð hafa verið opnuð í útboðinu.
Þetta er vonandi að leysast því málið
hefur tekið allt of langan tíma,“ sagði
Sigurður.
um að Landsbréf, myndu gefa út yf-
irlýsingu um málið og vísa ég til
þeirrar yfirlýsingar um þetta mál.
Eins og fram kemur í yfirlýsingunni
vora aðeins neikvæð ummæli starfs-
manns fyrirtækisins um tiltekna
þætti í framvarpinu birt, m.a varð-
andi ráðstöfun lánsfjárafgangs.
Ég vildi því leiðrétta þann mis-
skilning sem vú-tist kominn upp um
afstöðu Landsbankans varðandi
fjárlagafrumvarpið, sem er almennt
jákvæð. Ummæli sérfræðings
Landsbréfa gáfu hinsvegar ekki tii-
efni til frekari ummæla eða afsökun-
ar. í því sambandi er mikilvægt að
greina á milli persónulegra skoðana
sérfræðinga verðbréfafyrirtækja og
banka um efnahagsmál á íslandi og
formlegrar afstöðu yfirstjórnenda
fyrirtækjanna eða stjórna þeirra til
einstakra málefna," sagði Halldór.
Eins og kom fram í Morgunblað-
inu í vikunni hefur einn MS-sjúkling-
ur sent erindi til umboðsmanns Al-
þingis þar sem hann kvartar undan
þeim takmörkunum sem settar hafa
verið á notkun lyfsins, hvaða sjúkl-
ingar fá aukinn skammt og hverjir
ekki. Telur hann takmarkanirnar
ekki standast lög.
Áhugavert að sjá niður-
stöðu umboðsmanns
Aðspurður um viðbrögð við þessu
erindi sagði landlæknir að áhugavert
væri að sjá niðurstöðu umboðsmanns
í málinu. Þarna væri ekki verið að
gera annað en það sem læknar gerðu
á hverjum degi, þ.e. að vega og meta
hvaða meðferð, lyf, rannsóknir eða
aðgerðir væra líklegar til árangurs
fyrir sjúklinga.
„Þama er verið að leggja upp leið-
beiningar sem byggðar era á þeirri
þekkingu sem liggur fyrir núna. Það
er réttur sjúklinga að þeir fái með-
ferð sem talin er best. Leiðbeiningar
era einnig settar til að koma í veg
fyrir meðferð sem gagnast ekki og
getur jafnvel verið skaðleg. Þessi
lyfjagjöf sem ýmsar aðrar heí'ur því
miður sínar aukaverkanir," sagði
Sigurður.
Dagskrá Alþingis
Landlæknir segir lausn loksins í höfn
varðandi MS-lyfíð Interferon beta
Sjúklingar fá þre-
faldan skammt strax
Alþingi
Utan dagskrár
Örólegu deildinni vísað til sætis á aftasta bekk
EFTIRDAVfo
LOGA SIGURÐSSON
ÞINGFRÉTTAMANN
INGHEIMUR mátti sæta því
að hefja störf nú í haust með
áfrýjunarorð eldri borgara
glymjandi í eyrunum. Reyndar settu
mótmæli eldri borgara fyrir framan
Alþingishúsið á þingsetningardag
síðastliðinn mánudag svip sinn á ali-
ar umræður í þinginu þessa fyrstu
starfsviku 126. löggjafarþings og
skipti þá engu hvort um var að ræða
fjárlögin eða stefnuræðu for-
sætisráðherra.
Segja má að þingsetningarfundur
hafi reynst óvenjufréttnæmur að
þessu sinni. Ekki aðeins létu eldri
borgarar til sín taka heldur vakti
umtalsverða athygli lítt dulin gagn-
rýni Halldórs Blöndals þingforseta á
ummæli Ólafs Ragnars Grimssonar,
forseta íslands, við innsetningar-
athöfn í þinghúsinu í ágúst síðast-
liðnum. Hápunktur dagsins átti sér
þó stað eftir að slökkt var á mynda-
vélum sjónvarpsstöðvanna, þ.e. þeg-
ar hlutað var til um sæti þingmanna í
þingsalnum. Rétt eins og þegar
börnin gleðjast yfir sætaskipan í
skólastofunni á haustin, eða gleðjast
ekki - allt eftir atvikum, fylgdust
þingmenn með af áhuga.
Ohætt er að segja að handagangur
hafi verið í öskjunni við þetta tæki-
færi. „Hvaða númer dróst þú?“ mátti
heyra Ögmund Jónasson spyrja Jó-
hönnu Sigurðardóttur og eftir að
hafa heyrt svarið tók Ögmundur sig
til og dró næsta sæti við hlið hennar.
Þeim kemur víst ekki illa saman, ef
marka má orð Ögmundar.
Annars staðar vekur það kátínu
þeirra Þórannar Sveinbjamardóttur
og Kolbrúnar Halldórsdóttur að þær
skuli dragast hlið við hlið, nú fyrst
geta þær farið að ræða umhverfis-
málin af einhverju viti. Til að kóróna
allt saman kemur á daginn að Ólafur
Örn Haraldsson, formaður umhverf-
isnefndar, hefur dregið sér sæti við
hlið Þórannar. Nú vantar aðeins
Katrínu Fjeldsted til að „órólega
deildin" í umhverfismálunum sé full-
skipuð á aftasta bekk.
XXX
etta er aðeins annað þing
kjörtímabilsins og þing-
mannalið er því eins skipað
og á síðasta ári. Meðal þingvarða era
hins vegar mörg ný andlit. Þetta fólk
á eftir að kynnast þingmönnum og
ráðherram á næstu mánuðum,
kannski betur en það kærir sig um
því framundan eru margir langir
fundir. Ekki er líklegt að samkomu-
lag náist alveg á næstunni um breyt-
ingar á þingsköpum sem gætu komið
meiri skikkan á þinghaldið.
Að sögn hinna reyndari starfs-
manna Alþingis eru menn hins vegar
tilbúnir í slaginn. Þeir segja að vissu-
lega sé rólegra um að litast í þing-
húsinu yfir sumarmánuðina en heim-
sóknum erlendra fyrirmenna hafi þó
fjölgað mjög á þeim árstíma, þannig
að menn sitja alls ekki með hendur í
skauti á meðan þinghlé varir.
Evrópumálin setja að einhverju
leyti svip sinn á umræður um stefnu-
ræðu forsætisráðherra. Það væri
hins vegar að æra óstöðugan að vera
með getgátur uppi á þessu stigi um
það hvort þeir Davíð Oddsson og Páll
Pétursson félagsmálaráðherra hafi í
raun verið að tukta samstarfsmann
sinn í ríkisstjórn og formann Fram-
sóknarflokksins til með ummælum
sínum í þeim efnum. Meiri athygli
vekja þau orð sem falla af vöram
Sverris Hermannssonar í garð utan-
ríkisráðherrans. Má Sverrir sætta
sig við það á miðvikudegi að vera
tyftaður af þingforseta fyrir vikið.
Þrátt fyrir allt þetta fer þinghaldið
rólega af stað. Utandagskráram-
ræða um kjör eldri borgara kemst
aldrei almennilega á flug og það er
einna helst í örstuttri sennu Geirs H.
Haarde og Össurar Skarphéðinsson-
ar í fyrstu umræðu um fjárlögin sem
brúnir manna taka að lyftast. Úthald
ráðherrans vekur reyndar eftirtekt
og er ekki laust við að sumum finnist
að hann ætti að fara betur með sig,
nýstiginn af sjúkrabeði. Ekki kemur
hins vegar til greina af hálfu
stjómarandstæðinga að beita víð-
frægum silkihönskum.
XXX
Yinstri grænir mæta til leiks
nú í haust vopnaðir skoðana-
könnun sem sýnir þá sem
næststærsta stjórnmálaflokkinn.
Það er því bjart upplitið á þeim á
fyrstu dögum þingsins og þeir taka
upp þráðinn þar sem frá var horfið í
fyrra með því að styðja hver annan í
öllum málum. Líklega eru þeir stað-
ráðnir í að sanna enn á ný að þeir
hafi bestu og samstæðustu liðsheild-
ina, svo notað sé tungutak úr íþrótt-
unum.