Morgunblaðið - 10.10.2000, Síða 22

22 ÞRIÐJUDAGUR 10. OKTÓBER 2000
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
Að breyta þekk-
ingu í verðmæti
ÞEKKINGARSTJÓRNUN Mvl er að þekk-
ingarstjórnun staðið telja María Amm-
endrup og Eggert Oddur Birgisson að hún
geti verið leið fyrir fyrirtæki til að ná og
halda forskoti á keppinautana.
FYRIRTÆKI og stofnanir byggja
afkomu sína og framtíð að miklu
leyti á þekkingu og reynslu starfs-
manna. Markmið þekkingarstjórn-
unar er að breyta þekkingu starfs-
manna í auðlind sem síðan verður að
auknum verðmætum í meðhöndlun
heildarinnar. Stór hluti þekkingar
er einungis til í vitund starfsmanna
og því má segja að megnið af þekk-
ingu fyrirtækis og þar með verð-
mætum þess gangi út með starfs-
mönnum í lok vinnudags. Með tíðum
starfsmannaskiptum er hætta á að
•••
þekking glatist alfarið út úr fyrir-
tækinu, oft yfir til keppinauta.
Hvað er
þekkingarstjórnun?
KPMG skilgreinir þekkingar-
stjórnun sem tæki til að skapa,
finna, meta, flokka, kortleggja,
varðveita, auka, mæla og miðla
þekkingu innan fyrirtækis. Þekk-
ingarstjórnun veitir fyrirtækjum
stjórn á og yfirsýn yfir þau þekking-
arbrot sem máli skipta fyrir árang-
ur, breytir þeim í nothæfar upplýs-
ingar og miðlar þeim til þeirra
starfsmanna sem á þurfa að halda.
Þekkingu má skipta í mótaða
þekkingu, t.d. samninga, bréfa-
skriftir og skýrslur, og ómótaða
þekkingu, t.d. reynslu, hugmyndir
og samskipti. Mörg fyrirtæki eru
byrjuð að taka á mótaðri þekkingu,
NÁIMSAÐSTOÐ
í stærðfræði, eðlis- og efnafrædi
fyrir grunnskóia, framhaidsskóla og háskóla.
Tölvu- og stærðfræðiþjónustan ehf.
Brautarholti 4, sími 551 5593
en færri hafa áttað sig á vaxandi
mikilvægi þess að koma ómótaðri
þekkingu á miðlunarhæft form, en
þar liggja oft þau verðmæti sem
geta ráðið úrslitum um afkomu fyr-
irtækis.
Kostir þekkingarstjórnunar
KPMG kannaði nýlega notkun
þekkingarstjórnunarkerfa meðal
um 400 fyrirtækja í Bretlandi, á
meginlandi Evrópu og í Bandaríkj-
unum. Ríflega 80% svarenda segjast
hafa nú þegar innleitt, eða séu að
hugleiða innleiðingu þekkingar-
stjórnunarkerfa. Flest fyrirtækin
líta á þekkingarstjórnun sem mikil-
vægt tæki til að ná samkeppnisfor-
skoti og telja að hún leiði til raun-
verulegs ábata. Þrír fjórðu svarenda
sem þegar hafa slíkt kerfi telja að
ákvörðunartaka hafi orðið
markvissari, um 70% fá skjótari
svör við lykilspurningum og V-i telja
sig veita betri þjónustu. Með því að
taka upp árangursríka þekkingar-
stjómun öðlast stjómendur tæki
sem gerir þeim m.a. kleift að:
• Fá betri stjórnendaupplýsing-
ar og yfirsýn
• Nýta markvissar hæfileika,
þekkingu, reynslu og innsýn starfs-
manna Sía burt gagnslausar upplýs-
ingar
• Stytta tíma við upplýsingaleit
• Halda mikilvægri þekkingu
innan íyrirtækis
• Bæta ákvörðunartöku
• Skapa þekkingargrunn sem
leyfir nýsköpun og framþróun
• Bregðast tímanlega og með ör-
uggum hætti við utanaðkomandi
Eggert Oddur
Birgisson
samkeppni og breytingum
• Bæta starfsmannastjórnun
• Bæta samskipti á vinnustað
• Skapa aðlaðandi vinnuum-
hverfi og viðhalda stöðugleika í
starfsmannahaldi
• Bæta ímynd fyrirtækis
• Bæta þjónustu við viðskipta-
vini.
Innleiðing
þekkingarstjórnunar
Mörg fyrirtæki hafa stigið fyrstu
skrefin í innleiðingu þekkingar-
stjórnunar, en ná ekki fullnægjandi
árangri vegna vanmats á heildaram-
fangi hennar. Fyrirtæki fjárfesta
gjarnan í hópvinnukerfum og dýram
tölvubúnaði sem oft er vannýttur
þar sem starfsmenn fá hvorki nauð-
synlega kennslu né hvatningu til að
nota hann. Því þarf víða gagngera
hugarfarsbreytingu til að taka upp
árangursríka þekkingarstjórnun.
Stjórnendur verða að leita svara
við nokkram lykilspurningum:
• Hvar er fyrirtækið statt í dag,
hvernig og hversu vel er þekkingu
stjórnað, hvaða þekking er til, hver
er þörfin og hvernig er þekking not-
uð?
• Hvert er framlag þekkingar til
starfseminnar og hvernig má há-
marka það?
• Hver era helstu tækifæri til úr-
bóta?
• Hvaða lausnir þarf að innleiða
til að markmið í þekkingarstjórnun
nái fram að ganga? Til þess að inn-
leiðing geti tekist vel þarf að huga
að eftirfarandi atriðum:
• Marka þarf stefnu um þekking-
arstjómun sem fellur að heildar-
stefnu og viðskiptalegum markmið-
um fyrirtækis. Stuðningur æðstu
stjómenda og markviss upplýsinga-
miðlun til starfsfólks er nauðsyn.
• Meta þarf framlag þekkingar
og þekkingarstjórnunar eins og
hvern annan þátt í rekstri fyrir-
tækja.
• Taka þarf mið af fyrirtækja-
•jr
BEDCO & MATHIHSEN EHF
Bæjarhraun 10 - Sími 565 1000
•
S1&
Iðnbúð 1,210 Garðabæ sími 565 8060 Collection
brag og mannlega
þættinum.
• Tæknileg atriði
þarf að leysa á full-
nægjandi hátt og
tryggja verður getu og
kunnáttu til að nýta
þau verkfæri sem eru
fyrir hendi.
• Áhersla verður að
vera á að bæta við-
skiptaferli.
• Styðja verður við
allan feril þekkingar-
vinnslu.
• Líta verður á
María þekkingarstjórnun
Ammendrup sem tæki til að auka
tekjur eða draga úr
kostnaði, en ekki sem takmark í
sjálfri sér.
Vert er að hafa í huga að form og
umfang þekkingarstjórnunar verð-
ur að mótast af þörfum hvers fyrir-
tækis.
Það sem vill gleymast
Eins og fyrr segir er oft einblínt á
tæknilegar lausnir, t.d. hópvinnu-
kerfi, við innleiðingu þekkingar-
stjórnunar og mannlegi þátturinn
vanmetinn. Vilji starfsmanna til að
skrá og miðla þekkingu fer að miklu
leyti eftir fyrirtækjabrag hverju
sinni. Ef fyrirtækjabragur hvetur
ekki til upplýsingamiðlunar, starfs-
þróunar, nýsköpunar og teymis-
vinnu er ekki von á góðum árangri,
t.d. af uppsetningu hópvinnukerfa.
Þekking starfsmanna stjórnar á
vissan hátt stöðu þeirra innan fyrir-
tækis og oft hafa starfsmenn hvorki
áhuga á né tóm til að koma þekk-
ingu sinni á það form að hún sé til
hagsbóta fyrir samstarfsmenn og
fyrirtækið í heild sinni. Innleiðing
þekkingarstjórnunar verður því að
taka mið af samskiptaháttum í fyrir-
tækinu til að ná góðum árangri.
Að lokum
Þekkingarstjórnun er annað og
meira en nýjasta tískuorðið í stjórn-
unargeiranum. Ef vel er að henni
staðið er hún leið fyrir fyrirtæki til
þess að ná og halda forskoti á kepp-
inautana. Hinar öru breytingar sem
einkenna viðskiptaumhverfi nútim-
ans leiða af sér að viðbragðstími inn-
an fyrirtækja styttist sífellt. Fyrir-
tæki sem hefur innan sinna vébanda
upplýst, áhugasamt og virkt starfs-
fólk verður fyrst til að bregðast með
réttum hætti við breyttum aðstæð-
um. Þegar öllu er á botninn hvolft er
þetta einmitt það sem þekkingar-
stjórnun snýst um: Að tryggja með
tækni, skipulagi, ferlum og upplýs-
ingamiðlun að stjórnendur og
starfsfólk fyrirtækis hafi nauðsyn-
legar upplýsingar til þess að bregð-
ast við breyttum aðstæðum og taka
þær ákvarðanir sem þarf að taka,
fyrirtækinu til hagsbóta.
Eggert Oddur starfar við ráðgjöfí
upplýsingatækni á ráðgjafarsviði
KPMG.
María starfar við ráðgjöfí starfs-
mannamálum á ráðgjafarsviði
KPMG.

o
o
o
Corolla
bíla var að renna í htað
Nánarí upplýsingar fást á www.toyota.is
Við hjá Toyota - betri notuðum bilum höfum fengið fjöldann allan af
góðum og traustum Toyota Corolla á sölu á Nýbýtaveginum. Bítarnir,
sem altir eru mjög nýlegir og koma frá Bílateigu Ftugteiða, hafa fengið
gott og reglulegt eftirlit og eru altir í ábyrgð.
TOYOTA
Betn notaðir bílar
Sími 570 5070