Morgunblaðið - 26.10.2000, Qupperneq 34

34 FIMMTUDAGUR 26. OKTÓBER 2000
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
|Har®ímÍJÍaí»i& /SJ s* .
BÓKASALA í sept. | i
RöðVar Titill/ Höfundur/ Útgefandi
1 Dönsk-íslensk/íslensk-dönsk orðabók/ Rltstj. Sigurlín Sveinbjarnardóttir
og Svanhildur Edda Þórðardóttir/ Orðabókaútgáfan
2 Ensk-íslensk/íslensk-ensk orðabók/ Ritstj. Sævar Hilbertsson/ Orðabókaútg.
3 Harry Potter og leyniklefinn/ Joanna Rowling/ Bjartur
4 Dönsk-íslensk skólaorðabók/ Halldóra Jónsdóttir/ Mál og menning
5 Handbók um ritun og frágang/ Ingibjörg Axelsdóttir og Þórunn Blöndal/ Iðunn
6 Rétt mataræði fyrir þinn blóðflokk/ Peter J. D’Adamo/ Leiðarljós
7 Hvað ungur nemur.../ Dorothy Einon/ Mál og menning
8 Þýsk-íslensk/íslensk-þýsk orðabók/ Eygló Eiðsdóttir/ Orðabókaútgáfan
9 Spænsk-íslensk/íslensk spænsk orðabók/ Ritstj. Elísabeth Hangartner
Ásbjörnsson og Elvira Herrera Ólafsson/ Orðabókaútgáfan
10 Amazing lceland-Ýmis tungumál/ Sigurgeir Sigurjónsson/ Forlagið
Einstakir flokkar: ÍSLENSK OG ÞÝPD SKÁLPVERK
1 Híbýli vindanna/ Böðvar Guðmundsson/ Mál og menning
2 101 Reykjavík/ Hallgrímur Helgason/ Mál og menning
3 Blikktromman 3/ Gúnter Grass/ Vaka-Helgafell
4 Uppvöxtur Litla T rés/ Forrest Carter/ Mál og menning
5 Taumhald á skepnum/ Magnus Mills/ Bjartur
6 Snorra Edda/ Snorri Sturluson/ Mál og menning
7-9 Bara sögur/ Ingo Schulze/ Mál og menning
7-9 Blikktromman 1/ Gúnter Grass/ Vaka-Helgafell
7-9 Blikktromman 2/ Gúnter Grass/ Vaka-Helgafell
10 íslandsklukkan/ Halldór Kiljan Laxness/ Vaka-Helgafell
ÍSLENSK QG ÞÝDD LJÓÐ
1 Hávamál-Ýmis tungumál/ / Guðrún
2 íslensk kvæði/ Frú Vigdís Finnbogadóttir valdi/ Mál og menning
3-4 Eddukvæði/ Gísli Sigurðsson sá um útgáfuna/ Mál og menning
3-4 Sálmabók íslensku þjóðkirkjunnar/ Róbert A Ottósson valdi/ Skálholtsútgáfan
5 Gullregn úr Ijóðum Jóhanns G. Sigurðssonar/ Jón Kalman Stefánsson
valdi/ Foriagið
ÍSLENSKAR OG ÞÝDDAR BARNA- OG UNGLINGABÆKUR
1 Harry Potter og leyniklefinn/ Joanna Rowling/ Bjartur
2 Harry Potter og viskusteinninn/ Joanna Rowling/ Bjartur
3-4 Hjólin á strætó/ Isl. texti Stefán Júlíusson/ Björk
3-4 Vísnabók Iðunnar/ Brian Pilkington myndskreytti/ Iðunn
5 Sagan af bláa hnettinum/ Andri Snær Magnason/ Mál og menning
6 Bangsímon hittir Kaninku/ Walt Disney/ Vaka-Helgafell
7 íslensku dýrin/ Halldór Pétursson/ Setberg
8 Þulur/ Theodóra Thoroddsen/ Mál og menning
9 Gauti vinur minn/ Vigdís Grímsdóttir/ Iðunn
10-11 Anna getur það/ Margo Lundell/ Björk
10-11 Týra og dýrin í sveitinni/ Pestalozzi myndskreytti/ Vaka-Helgafell
ALMENNT EFNl OG HANDBÆKUR
1 Dönsk-islensk/íslensk-dönsk orðabók/ Ritstj. Sigurlín Sveinbjarnardóttir
og Svanhildur Edda Þórðardóttir/ Orðabókaútgáfan
2 Ensk-íslensk/íslensk-ensk orðabók/ Ritstj. Sævar Hilbertsson/ Orðabókaútg.
3 Dönsk-íslensk skólaorðabók/ Halldóra Jónsdóttir/ Mál og menning
4 Handbók um ritun og frágang/ Ingibjörg Axelsdóttir og Þórunn Blöndal/ Iðunn
5 Rétt mataræði fyrir þinn blóðflokk/ Peter J. D’Adamo/ Leiðarljós
6 Hvað ungur nemur.../ Dorothy Einon/ Mál og menning
7 Þýsk-íslensk/íslensk-þýsk orðabók/ Eygló Eiðsdóttir/ Orðabókaútgáfan
8 Spænsk-íslensk/íslensk spænsk orðabók/ Ritstj. Elísabeth Hangartner
Ásbjörnsson og Elvira Herrera Ólafsson/ Orðabókaútgáfan
9 Amazing lceland-Ýmis tungumál/ Sigurgeir Sigurjónsson/ Forlagið
10 Reykjavík málaranna/ Hrafnhildur Schram/ Mál og menning
Bókabúðir sem tóku þátt í könnuninni
Höfuðborgarsvæðið:
Bókabúð Máls og menningar, Laugavegi
Bókabúð Máls og menningar, Síðumúla
Bókabúðin Hlemmi
Bókabúðin Mjódd
Bóksala stúdenta, Hringbraut
Eymundsson, Kringlunni
Penninn-Eymundsson, Austurstræti
Penninn, Kringlunni
Bókabúðin Hamraborg, Kópavogi
Penninn-Eymundsson, Hafnarfirði
Utan höfuðborgarsvæðisins:
Bókabúð Keflavíkur, Keflavík
Bókval, Akureyri
Kaupfélag Héraðsbúa, Egilsstöðum
KÁ, Selfossi
Samantekt Félagsvísindastofnunar á sölu.bóka I september 2000. Unnið fyrir Morgunblaöiö.
Fólag íslenskra bókaútgefenda og Félag bóka- og ritfangaverslana. Ekki eru taldar meö þær
bækur sem seldar hafa veriö á mörkuöum ýmiss konar á þessu tlmabili, né kennslubækur.
„Sérstakur dagur“
Nanna Bisp Biichert: Átta gafflar, ljósmynd.
MYNDLIST
HAFNARBURG/
SVERRISSALIR
LJÓSMYNDIR
íTENGSLUM VIÐ LJÓÐ
KRISTÍNAR
ÓMARSDÓTTUR
NANNA BISPBÚCHERT
Opið alla daga frá 12-18. Lokað
þriðjudaga. Til 6 nóvember.
Aðgangur 300 krónur í allt húsið.
Ljóðabók Kristínar 3.500 krónur
NANNA Bisp Biichert, hefur í
þrjátíu ár fengist við ljósmyndun og
haldið fjölmargar sýningar á Islandi,
Danmörku og víðar. Þótt nafnið
hljómi æði framandlega og listakon-
an sé fædd í Danmörku, eru tengsl
hennar við ísland drjúg. Þannig lauk
hún stúdentsprófi í Reykjavík 1957,
nam fomleifafræði við Kaupmanna-
hafnarháskóla og hefur síðan verið
búsett í Danmörku. Listakonan telst
að því er stendur á upplýsingableðli
ein af frumkvöðlum uppstilltu ljós-
myndanna og strax á áttunda ára-
tugnum gerði hún fínlegar uppstill-
ingar með bömum, umhverfis þau
raðaði hún ávöxtum, blómum, hvers-
dagslegum hlutum svo sem skærum,
lyklum, steingervingum og knipling-
um í framandi samsetningu.
Nanna vakti fyrst athygli mína
með eftirminnilegri sýningu þar sem
myndefnið var sótt í kirkjugarða, en
myndaröðin varð til á ámnum 1974-
76. Síðan hefur margt vatn rannið til
sjávar, hún fágað og þróað mynd-
heim sinn sem í dag spannar vítt svið
úr umhverfinu allt um kring. En það
em fyrst og fremst hlutir hversdags-
legra sjónarhoma eins og áður vom
taldir upp sem hún er upptekin af og
kann þá list að töfra fram hið háleita í
þeim. Engin smáatriði í hvunndegin-
um svo ómerkileg að ekki sé mögu-
legt að töfra fram óvænt sjónarhom,
sem lætur fólk spema upp augun og
það er mikil list að lyfta á þennan veg
hinu smálega í næsta umhverfi inni
sem úti á stall. Nánasta umhverfi í
sinni fjölþættustu mynd er ofarlega á
baugi í listum í dag, jafnvel nakinn
hrákaldur hvunndagurinn eins og
hann leggur sig, en einnig hitt að
gæða hann nýju inntaki, upphefja
með brögðum hugvits. Hið síðast-
talda á einmitt við myndveraldir
Nönnu sem leggur áherslu á inntak
hlutanna og að setja þá í nýtt sam-
hengi, ekki einungis hrátt ytra byrði
þeirra.
Gæði myndanna á sýningunni era
slík að erfitt er að gera upp á milli
þeirra, og þótt allar séu samvisku-
samlega númeraðar fylgir engin sýn-
ingarskrá, hins vegar liggur frammi
bók með Ijóðum eftir Kristínu
Ómarsdóttur skáld, sem nefnist eins
og sýningin, Sérstakur dagur. Sum
ljóðanna orti Kristín með ljósmyndir
Nönnu í huga og er bókin, sem er vel
úr garði gerð, ríkulega lýst með þeim,
er þó ekki um beinar myndskreyting-
ar við ljóðin að ræða eða semja ljóð
við myndir, heldur sérstaka tilfinn-
ingu sem þær hafa fyrir verkum hvor
annamar. Má nefna ferlið óformlega
víxlverkun huglægs innblásturs.
Eigi að nefna myndir sem sóttu
sérstaklega á koma fleiri svart-hvítar
myndir upp í hugann en í lit svo sem
nr. 1, 8, 15, 36, 39 og margar í þeim
dúr en hvað liti snertir er myndin af
hönskum og blúndum (23) ljósust i
minni enda útfærslan hin undirfurðu-
legasta...
Bragi Ásgeirsson
------*-H------
Jyrki Parantainen
Listræn
brennufíkn
í TILEFNI af hátíðinni Ljósin í
Norðri opnar finnski listamaðurinn
Jyrki Parantainen tvær sýningar
hér á landi. Sú fyrri verður opnuð í i8
í dag kl. 17 og sú seinni í Norræna
Húsinu á laugardag kl. 15.
Jyrki Parantainen er einn af
þekktari listamönnum Finna af
yngri kynslóðinni og hefur vakið
mikla eftirtekt fyrir ljósmyndir sínar
af brennandi byggingum. Hann
fæddist í Helsinki árið 1962 og nam
myndlist við UIHA. Hann hefur um
árabil notað eldinn sem uppistöðu í
verkum sínum og rannsakað á sinn
einstæða hátt áhrif hans á umhverfi
sitt. Hann hefur sviðsett íbúðir og
vinnustaði í tómum byggingum í
Finnlandi og Eistlandi, lagt eld að
þeim og ljósmyndað. Verkin, sem
gerð em á ámnum 1994 til 1998, em
meir en skáldskapur einn, þau em
heimildir um listræna brennufíkn
Parantainens og vísa til ákveðinnar
ógnar, segir í kynningu.
Gallerí i8 og Norræna húsið kynna
nú í sameiningu þennan listamann. í
i8 verða prentaðar ljósmyndir til
sýnis en í Norræna húsinu verða
ljósmyndir í ljósakössum.
Sýningarnar era eins og áður seg-
ir hluti af hátíðinni Ljósin í Norðri
sem fer fram í Reykjavík í byrjun
nóvember og er styrkt af Nomæna
menningarsjóðnum. Einnig hafa
sýningai'nar hlotið stuðning frá
FRAME og Menningarsjóði Islands
og Finnlands. Sýningin í i8 er jafn-
framt hluti af dagskrá Reykjavíkur,
menningarborgar árið 2000.
í tilefni af sýningunum er gefin út
sýningarskrá. Sýningin í i8 stendur
til 26. nóvember og sýningin í Nor-
ræna húsinu til 17. desember.
Slúður
og múður
KVIKMYNDIR
K r i n jí 1 ii b í ó,
Bíóhöllin
GOSSIP ★ ★
Leikstjúri og handritshöfundur
Gregory Poirier. Túnskáld
Graeme Revell. Kvikmyndatök-
usljúri Andrzej Bartkowiak.
Aðalleikendur James Marsden,
Lena Headey, Norman Reedus,
Eric Bogosin, Edward James
Olmos. Sýningartími 90 mín.
Bandarísk. Warner Bros.
Árgerð 2000.
NOKKRIR háskólastúdentar
með Cathy (Lena Headey), Dem-
ick (James Marsden) og Travis
(Norman Reedue) í broddi fylk-
ingar, gera sér það til dundurs að
spinna upp kjaftasögu um samfar-
ir tveggja bekkjarfélaga í gleðskap
þar sem ölið er kneifað ótæpilega.
I stuttu máli sagt fær sagan vita-
skuld byr undir báða vængi en af-
leiðingamar verða ískyggilegri en
nokkur átti von á. Eða hvað?
Gossip er ein þeirra mynda sem
taka óvænta stefnu í lokin, tekur
reyndar heila U-beygju, sem er
því miður ekki heppileg útgöngu-
leið heldur ódýr lausn á annars at-
hyglisverðri sögufléttu og siðferði-
legum spurningum, sem reyndar
var komin í nokkrar ógöngur.
Gossip virkar lengst af sem for-
vitnileg og áhugaverð ádeila á
kjaftagang, hvernig mýfluga verð-
ur að úlfalda, saklausir einstakL
ingar gjalda fyrir rætnar tungur. í
framvinduna blandast spumingin
um nauðgun eða nauðgun ekki.
Þekktir fylgifiskar í öllum þjóðfé-
lögum á öllum tímum. Slúður, sá
hvimleiði löstur, á skilið að fá ær-
lega á baukinn og útlistanir á því
hvað hann getur verið mannskæð-
ur er vel þegin og nauðgunarum-
ræðan er tímabær. En myndin
leysist upp í múður. Gróa gamla á
Leiti endasendist semsagt útúr
farartækinu i lokabeygju leikstjór-
ans/handritshöfundarins Gregor-
ys Poiriers, án þess að kenna sér
meins. Mest allt inntakið og áhrif-
in sem hann var búinn að skapa,
ásamt ágætum, upprennandi leik-
umm, fer sömu leiðina. Skilur
áhorfandann eftir með finguma í
kollinum. Til hvers að ljúka mynd-
inni á þennan hátt? Hér er velt upp
jafngrafalvarlegu máli og nauðgun
og afleiðingum hennar á þoland-
ann. Það á ekkert annað skilið en
vitræna umfjöllun, en fær að sjálf-
sögðu ófullnægjandi og ómerki-
lega málsmeðferð með þessu móti
Uppúr stendur kvikmyndataka
snillingsins Andrzej Bartkowiaks
og leikur Lenu Headey, mjög
frambærilegrar leikkonu sem á
framtíðina fyrir sér, og útlitið ætti
ekki að tefja fyrir. Marsden (X-
Men), er heldur ekki sem verstur
og ýmislegt í mistæku starfi leik-
stjórans/handritshöfundarins, lof-
ar góðu, þrátt fyrir allt.
Sæbjörn Valdimarsson