Morgunblaðið - 30.11.2000, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTHR
FIMMTUDAGUR 30. NÓVEMBER 2000 33
Síbrotamaður dæmd-
ur í 4 mánaða fangelsi
ar þessi mál bar á góma á milli
min og þingmanna að ýmsir vísuðu
í mjög stífa meiningu Halldórs á
þessum málum. Eg fékk þá tilfinn-
ingu að Halldór gengi mjög hart
fram, sérstaklega gagnvart nokkr-
um þingmönnum, sem voru honum
handgengnir, að þeir styddu hann í
því að greiða ekki atkvæði á móti
samningnum. Ef það er rangt þá
þykir mér satt að segja vænt um
það, en þetta er það sem ég varð
var við hjá einstökum þingmönn-
um þegar þessi mál voru rædd. Ég
er ekki að halda því fram að þeir
hafi ekki haft sjálfstæða skoðun en
ég held að margir þeirra hafi verið
í miklum vandræðum. Finnur Ing-
ólfsson hefur t.d. sagt að Guð-
mundur Bjarnason hafi gi-eitt at-
kvæði á móti samningnum af
tillitssemi við mig og mér kæmi
alls ekki á óvart þó einhverjir hafi
setið hjá af tillitssemi við Halldór.
Aðalatriðið er að ég gerði mér von-
ir um að þingflokkurinn myndi
fylgja meirihlutanum eins og yfir-
leitt hafði tíðkast," segir Stein-
grímur.
Var ekki ýtt út í kuldann
Varð þetta til að veikja þína
stöðu sem formanns?
„Já, það gerði það. Ég greini frá
því í fyrsta skipti í bókinni að
þetta hafi riðið baggamuninn í því
að ég ákvað að draga mig í hlé.
Hins vegar vil ég andmæla því að
mér hafi verið ýtt út í kuldann,
eins og ég hef heyrt haldið fram.
Því fer víðs fjarri. Ég hafði verið
formaður í 15 ár og Halldór vara-
formaður í ein 13 ár og ég skildi
það mæta vel að Halldór væri orð-
inn leiður á því. Ég hefði líklega
verið orðinn það sjálfur í hans
sporum.
Það hringdi einnig til mín maður
fyrir nokkrum dögum sem sagðist
hafa heyrt það eftir Halldóri á
þessum árum að hann færi nú að
hætta ef kallinn færi ekki að
hætta. Ég veit að fleiri sögðu það
sama við Dag B. Eggertsson [höf-
und æviminninga Steingríms] í við-
tölum, sem tekin voru við undir-
búning bókarinnar."
Halldór segir ummæli þín í bók-
inni um vaxandi óþreyju hans að
komast í formannsstól undarleg.
Hann segist þvert á móti ekki hafa
verið sérlega áfjáður að taka að
sér formennsku í Framsóknar-
flokknum.
„Ég hugsa að ég hefði verið orð-
inn óþreyjufullur og verið farinn
að hugsa mér til hreyfings ef ég
hefði setið svona lengi sem vara-
formaður.
Mér þótti þetta ekkert undar-
legt og fannst þegar þetta gerðist í
þingflokknum að tími væri til kom-
inn að ég færi að draga mig í hlé.
Það gerði ég af fúsum og frjálsum
vilja án nokkurs þrýstings frá
Halldóri."
Voru þá farnar að myndast fylk-
ingar í hokknum?
„Þegar ég ákvað að sækja um
seðlabankastjórastöðuna í janúar
1994 komu til mín margir þing-
menn og flokksmenn og jafnvel
menn úr öðrum flokkum og sögðu
margir þeirra að Halldór væri orð-
inn leiður á því að vera varafor-
maður. Ymsir töldu að þetta gæti
þróast í vaxandi átök okkar á milli
sem gætu jafnvel orðið til þess að
hann hætti. Ég vildi alls ekki
verða valdur að því. Ég taldi Hall-
dór sjálfsagðan eftirmann minn og
treysti honum manna best til að
leiða flokkinn."
Gætti þess að ræða mikilvæg
mál við Ólaf Jóhannesson
I viðtalinu segist Halldór einnig
telja gagnrýni þína á umhverfis-
og stóriðjustefnu flokksins ómak-
lega. Bendir hann í því sambandi á
að Ólafur Jóhannesson og Ey-
steinn Jónsson, fyrrv. formenn
Framsóknarflokksins, hafi ekki
alltaf verið ánægðir með störf for-
ystunnar eftir að þeir viku úr for-
mannsstóli en gætt þess að setja
ekki gagnrýni fram á opinberum
vettvangi heldur hafi þeir gert sér
grein fyrir mikilvægi samstöðunn-
ar.
„Þetta er misskilningur hjá
Halldóri og reyndar er nokkuð
ólíku saman að jafna. Eftir að
Eysteinn hætti sem formaður og
lét af þingmennsku tók hann engu
að síður lengi þátt í stefnumótun
innan flokksins og mætti jafnvel á
þingflokksfundi. Hann var aldrei
spar á sína skoðun. Hann hafði
mikil áhrif á stefnumörkun, sem ég
hef aldrei haft tækifæri til eftir að
ég hætti. Ég minnist þess þó til
dæmis að Eysteinn gagnrýndi op-
inberlega vaxtahækkunina árið
1984.
Ég held að Halldóri hljóti að
vera ljós sá ágreiningur sem varð
á milli mín og Ólafs Jóhannessonar
sumarið 1979. Ég var þá tiltölulega
nýorðinn formaður í flokknum en
um vorið skall á verkfall farmanna
sem stefndi öllu í mikil vandræði.
Samþykkt var í framkvæmdastjórn
Framsóknarflokksins að setja
bráðabirgðalög á verkfallið og
fengum við Tómas Árnason hina
flokkana í ríkisstjórninni til að
styðja okkur í því.
Ólafur var þá erlendis en þegar
hann kom heim skaut hann þetta í
kaf, og gerði það satt að segja á
þann máta að blöðin gripu það upp
og gerðu mjög mikið mál úr þessu.
Eg minnist fyrirsagna á borð við
þá að þarna talaði sá sem valdið
hefði í Framsóknarflokknum, þótt
Ólafur hefði látið af formennsku.
Þetta varð mér töluvert mikil
lexía. Eftir þetta gætti ég þess
vandlega að fara til Olafs með flest
mikilvæg mál og ræddi þau við
hann í þeim tilgangi að koma í veg
fyrir að svona ágreiningur kæmi
upp. Þetta var mér mjög erfíð
staða þar sem ég var nýorðinn for-
maður.
Nú er ég ekki að segja að Hall-
dór hafi þörf á að ræða við mig
enda hefur hann aldrei gert það
um nein mál.
Það hefur alltaf verið ljóst að ég
hef verið meiri umhverfissinni en
Halldór. Ég flutti meðal annars
frumvarpið á Alþingi um stofnun
umhverfisráðuneytisins og það var
með erfiðari málum sem ég fékk
þar samþykkt. Ég verð að fá að
hafa mína skoðun á umhverfismál-
um. Ég er einfaldlega þeirrar
skoðunar að öll meiri háttar mann-
virki eigi að fara í umhverfis mat.
Ég tel t.d. að það hafi verið mistök
að setja ekki Eyjabakkana í um
hverfismat og losna við þá flækju
sem þar fylgdi. Halldór leggur nú
áherslu á samstöðu. Hann hefði
mátt gera það í EES-málinu.“
Steingrímur minnir einnig á að
hann hafi í eina tíð verið einhver
mesti stóriðjupostuli hér á landi en
segist nú telja að vegna þeirra
breytinga sem orðið hafa á seinni
árum eigi íslendingar að leggja
áherslu á aðrar atvinnugreinar.
Hann segist ekki vera á móti stór-
iðju ef hún standist umhverfismat
en vilji þó miklu fremur byggja
upp hátækniiðnað hér á landi með
góðri menntun.
„Þetta er mín skoðun en ég hef
ekki haft tækifæri til að ræða hana
innan flokksins og þykir það mið-
ur,“ segir hann.
Hefur verið komið skipulega í
veg fyrir það?
„Það vona ég ekki. A meðan ég
var seðlabankastjóri skipti ég mér
ekkert af stjórnmálum og það var
ekkert til mín leit að varðandi þau
mál en ég neita því ekki að ég
hefði gjarnarn viljað taka þátt í
þeirri umræðu sem hefur orðið
innan flokksins. Það hefur komið
fram að ég gaf kost á mér í 50
manna nefndina [Evrópunefnd
Framsóknarflokksins] en fékk þau
svör að það væri orðið fullt í
nefndinni. Nú er mér sagt að fjölg-
að hafi verið í nefndinni úr 50 upp
í 85. Þetta er reyndar ekkert stór-
mál. Ég hef ekki trú á að svona
fjölmenn nefnd geri mikið gagn.“
Slæmt ef flokksmenn
eru múlbundnir
Þú segist sjálfur hafa verið í erf-
iðri stöðu sem formaður vegna
gagnrýni forvera þíns Ólafs Jó-
hannessonar. Finnst þér ekki viss
eigingirni felast í því að koma fram
með gagnrýni á eftirmann þinn
sem er virkur í stjórnmálum í dag?
„Ég hef út af fyrir sig ekki kom-
ið fram með mikla gagnrýni á
Halldór. Ég hæli honum í bókinni
en ég er ósammála honum í um-
hverfismálum. Vonandi getur hann
þolað það. Ég veit að Halldór hef-
ur mikinn stuðning við sín sjónar-
mið t.d. í sambandi við virkjunar-
mál. Ég held að það sé mjög slæmt
ef flokksmenn, sem hafa skoðun á
málum, séu múlbundnir og megi
ekki tala.“
I viðtalinu heldur Halldór því
einnig fram að gagnrýni þín sé
vatn á myllu andstæðinganna.
„Ég held að það yrði frekar vatn
á myllu andstæðinganna ef þeir
vissu um ágreining og að mönnum
væri ekki heimilt að láta hann
koma fram.
En svo er ein leið til að forðast
þetta að einhverju leyti, eins og
gert var í tíð Eysteins, að draga
fyrrverandi formann inn í stefnu-
mörkun í flokknum. Þá fara deil-
urnar fram innan flokksins frekar
en út á við. Ég hef hins vegar ekki
átt kost á því.
Það væri líka afar undarlegt ef
ég mætti ekki skýra frá skoðunum
mínum í umhverfismálum í ævi-
sögu, þar sem lögð er áhersla á að
allur sannleikurinn komi í ljós. Þá
væri mikið undan dregið í ævi-
sögunni."
Fórnum leyndinni
fyrir sannleikann
Hvar dregur þú mörkin þegar
þú fjallar um nýliðna atburði. Er
hæpið að vitna með þeim hætti
sem þú gerir í einkasamtöl og
leynifundi með mönnum, sem eru
jafnvel starfandi í stjórnmálum í
dag?
„Þetta er mjög erfið spurning og
veltum við Dagur þessu mjög mik-
ið fyrir okkur. Mér fannst besta
lausnin á þessu vera þá að Dagur
talaði við sem flesta sem koma við
sögu og hann gerði það. Kannski
má segja að við fórnum leyndinni
fyrir sannleikann. Við lögðum þó
ríka áherslu á að ræða við þá, sem
við sögu koma. Ég vildi til dæmis
ekki segja frá leynifundinum sem
við Jón Baldvin áttum hjá kunn-
ingja okkar, þegar við lá stjórnar-
slitum í ríkisstjórn Davíðs Odds-
sonar vorið 1994, fyrr en búið var
að tala við Jón Baldvin. Það var
gert og hann staðfesti þetta og allt
sem þar kemur fram um ágreining
í þeirri ríkisstjórn á milli hans og
Davíðs."
Dagur fékk ekki
viðtal við Halldór
„Mér þótti það hins vegar mjög
slæmt að þó Dagur gerði fjölmarg-
ar tilraunir til þess að fá viðtal við
Halldór fékk hann það ekki. Dagur
segir mér að hann hafi rætt oft við
ritara Halldórs og beðið um viðtal
en hann fékk aldrei svar. Nú veit
ég að Halldór er ákaflega önnum
kafinn og hann hefur kannski ekki
talið þetta þýðingarmikið en mér
þykir það slæmt.“
Geta svona frásagnir haft áhrif á
samskipti stjórnmálamanna og
dregið úr trausti þeirra í milli?
„Ég skal ekki segja um það.
Davíð Oddsson hefur lýst því að
menn séu hættir að skrifa niður.
Ef menn koma sér saman um að
halda einhverju leyndu verður það
að standa. Ég kannast ekki við að
sagt sé frá neinu í bókinni sem
menn komu sér saman um að ekki
mætti skýra frá. Það er hins vegar
alltaf miklum erfiðleikum bundið
að skrifa samtímasögu. Ég kann
ekki nema eina lausn á því og hún
er sú að ræða við sem allra flesta
samferðamenn. Ég dáist að því
hvað Dagur hefur verið duglegur
við það.“
Ummæli Halldórs
valda vonbrigðum
Steingrímur segist að lokum
alltaf hafa átt von á að einhverjar
athugasemdir yi-ðu gerðar við frá-
sagnir hans í bókinni en segir að
ummæli Halldórs Ásgrímssonar í
viðtalinu í Morgunblaðinu hafi
valdið sér vonbrigðum. „Mín skoð-
un er sú að sannleikurinn sé sagna
bestur og ég sé ekki að hann hreki
neinn sannleika í viðtalinu þótt
hann vilji ekki kannast við ýmsa
hluti. Það veldur mér vonbrigð-
um,“ segir Steingrímur.
HÉRAÐSDÓMUR Reykjaness
dæmdi á þriðjudag tæplega þrítug-
an mann í fjögurra mánaða fangelsi
fyrir fíkniefnabrot, innbrot og þjófn-
að.
Sakaferill mannsins er langur og
allþéttur, segir í dómnum. Frá árinu
1987 hefur hann hlotið 19 dóma,
einkum fyrir þjófnað en einnig fyrir
brot gegn lögum um ávana- og fíkni-
efni. I júní sl. hlaut hann dóm fyrir
þjófnað, rán og ávísanafals. Fjtit í
þessum mánuði hlaut hann dóm fyr-
ir þjófnað, eignaspjöll og nytjastuld.
Þá var hann dæmdur í 12 mánaða
fangelsi en sú refsing var hegning-
arauki við dóminn frá því í júní.
Dómurinn sem féll á þriðjudag er til
hegningarauka fyrir þau brot.
Maðurinn var stöðvaður af lög-
reglunni í Kópavogi seint í apríl á
þessu ári. Við leit á honum og í bif-
reið hans fundust tæplega 37 gr. af
marijúana og lítilræði af tóbaks-
blönduðu kannabisefni. Fyrir dómi
játaði maðurinn að eiga fíkniefnin
en hann hefði ekki ætlað þau til sölu
eins og hann var upphaflega ákærð-
ur fyrir. Ákæruvaldið breytti því
ákæru sinni en kærði hann þess í
stað fyrir vörslu efnanna. Þá játaði
maðurinn innbrot í einbýlishús í
Garðabæ þann 16. maí þar sem
hann var sakaður um að hafa stolið
m.a. silfurborðbúnaði, myndavél,
skartgrip o.fl. Talið var að verðmæti
munanna næmi um milljón króna.
Maðurinn játaði að hafa brotist inn í
húsið en ekki að hafa stolið öllu því
sem honum var gefið að sök. Við
meðferð málsins féll ákæruvaldið
frá saksókn vegna fjölmargra muna
sem taldir voru upp í ákæru. Bóta-
kröfu tryggingafélagsins var vísað
frá m.a. vegna þess að ekki lá fyrir
verðmætamat á þeim munum sem
maðurinn játaði að hafa stolið. Mað-
urinn játaði enn fremur að hafa
brotist inn í verslun í Kópavogi
þann 14. september og stolið þaðan
rúmlega 90.000 krónum og innbrot í
fyrirtæki í Kópavogi þremur dögum
síðar. Maðurinn var dæmdur til að
greiða versluninni og fyrirtækinu
samtals um 225.000 krónur í bætur.
Auk bótagreiðslna og fangelsis-
dóms var maðurinn dæmdur til að
greiða allan sakarkostnað, þ.m.t.
málsvarnarlaun skipaðs verjanda
síns.
r
SKODAGAR
50-80% lægra verð
á merkjavöru og tískufatnaói
Verödæmi áður I1Ú
Done hælaskór 5aee- 500
zinda hælaskór AJðQfr 500
Trend hælaskór Gt9©er 990
Zinda StígVÓI 4§r9eð- 4.900
Hudson spariskór herra-örsecr 1.900
Roobins vetrarskór 46960- 2.900
dkny sportskór 9606- 2.900
Fiia sportskór 1.900
obvious jakkaföt -sdrseo' 9.500
studio dragtir _44r4€)Cr 6.600
OUTLET 10
+++merki fyrir minna+++
Faxafeni 10, s. 533 1710
Opid:
Mánudaga - fimtudaga 11.00-18.00
Föstudaga 11.00-19.00 Laugardaga 11.00-17.00