Morgunblaðið - 19.12.2000, Page 34

34 ÞRIÐJUDAGUR 19. DESEMBER 2000 MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Þar sem
draumarnir
rætast
KAMMERSVEIT
Reykjavíkur hefur sent
frá sér geislaplötuna
Kvöldstund með Moz-
art og önnur er vaent-
anleg með Branden-
borgarkonsertunum
eftir J.S. Bach.
„Við settum okkur
mjög skýr markmið
þegar Kammersveitin
var stofnuð og þau voru
að gefa áheyrendum
hér heima tækifæri til
að heyra verk í lifandi
flutningi sem þeir hefðu
annars ekki haft tæki-
færi til að heyra hér -
og jafnframt að gefa okkur hljóð-
færaleikurunum tækifæri til að
glíma við skemmtileg og verðug
verkefni sem gera okkur að betri
hljóðfæraleikurum,“ segir Rut Ing-
ólfsdóttir sem hefur verið í forsvari
fyrir Kammersveit Reykjavíkur frá
byrjun. „Þegar ég hugsa um þessi
markmið okkar fyrir bráðum tutt-
ugu og sjö árum sé ég að þau er enn í
gildi.“
Og ekki einasta hefur Kammer-
sveitin boðið upp á ótal tónleika á
þessum tuttugu og sex árum, heldur
hefur hún nú fært út kvíamar og er
farin að hljóðrita margar af perlum
tónbókmenntanna. í fyrra komu út
tvær geislaplötur með Kammer-
sveitinni, önnur með verkum eftir
Jón Leifs í tilefni af aldarafmæli
hans, hin með Kvartett um endalok
tímans eftir Olivier Messiaen.
Kvöldstund með Mozart
Platan, sem nú er komin, Kvöld-
stund með Mozart, hefur að geyma
ílautukvartett, óbókvartett, horn-
kvintett og píanókvartett. Þessi
kammerverk eru til í ótal útgáfum á
geislaplötum og þegar
Rut er spurð hvers
vegna Kammersveitin
hafi ákveðið að hljóð-
rita þau líka segir hún
sveitina oft hafa leikið
þau í gegnum árin.
„Það var gamall
draumur hjá okkm- að
gefa út plötu með
kammerverkum eftir
Mozart. Fyrir nokkr-
um árum vorum við
með prógramm sem
hét Kvöldstund með
Mozart. Við spiluðum
það víða um land. Við
spiluðum við kertaljós
og Gunnar Eyjólfsson var með okkur
og las úr bréfum Mozarts.
Þetta voru yndisleg kvöld og mig
langaði til þess að við myndum taka
eitthvað upp af þessum verkum A
plötunni eru að vísu ekki alveg sömu
verkin og við spiluðum í þessum
ferðum en hugmyndin er sú sama:
Að eiga notalega kvöldstund með
Mozart."
Strengjaleikarar á plötunni eru
Rut Ingólfsdóttir, Svava Bemharðs-
dóttir, Sarah Buckley, Þórunn Ósk
Marinósdóttir og Inga Rós Ingólfs-
dóttir. Einleikari í flautukvartettin-
um er Martial Nardeau, óbókvart-
ettinn leikur Matej Sarc, horn-
kvintettinn leikur Joseph Ognibene
og í píanókvartettinum er Selma
Guðmundsdóttir einleikari.
Brandenborgarkonsertarnir
En hvað um Brandenborgarkons-
ertana?
„Þegar Kammersveitin hélt upp á
tuttugu og fimm ára afmæli sitt vet-
urinn 1998-1999 voru jólatónleik-
amir þannig að við spiluðum alla
Brandenborgarkonsertana og það
Rut Ingólfsdóttir.

IX.- - «J||f í
W*ÆB&Á~
Kammersveit Reykjavíkur.
var í fyrsta skipti sem þeir vora allir
spilaðir í heild hér á íslandi. Það er
of mikið að spila þá alla á einum tón-
leikum svo við spiluðum þá á tvenn-
um tónleikum sem vora með tveggja
daga millibili. Til þess að hjálpa okk-
ur með flutninginn fengum við Jaap
Schröder sem ég og fleiri höfðum
unnið með í Skálholti. Hann er einn
af brautryðjendunum í því að end-
urvekja barokkhljóðfærin til flutn-
ings á barokktónlist. Þótt við spilum
ekki á barokkhljóðfæri í Kammer-
sveitinni, fannst okkur mjög mikils-
vert að fá þennan sérfræðing til að
hjálpa okkur með flutninginn á
Brandenborgarkonsertunum. I kjöl-
far tónleikanna tókum við þrjá
þeirra upp fyrir jól og seinni þrjá í
febrúar og þá kom Jaap aftur til
landsins til þess að vera með okkur í
upptökunum."
Nú hafa líklega fá verk verið hljóð-
rituð eins oft og Brandenborgar-
konsertamir. Hvers vegna ákváðuð
þið að hljóðrita þá og gefa þá út?
„Já, Brandenborgarkonsertamir
eru einhver þekktustu verk tónbók-
menntanna og til í ótal útgáfum en
mér finnst mikilvægt að þeir séu til
með íslenskum flytjendum. Ekki
bara fyrir sögulegt gildi, heldur líka
fyrir þá sem era uppi núna og þekkja
hljóðfæraleikarana. Það er allt önn-
ur tilfinning og skemmtilegri að
hluta á tónlist þegar maður þekkir
flytjenduma. Því miður er diskurinn
ekki kominn til landsins ennþá en við
vonumst tU að það verði á næstu
dögum.“
Markmiðum náð
Nú hefur þú verið í forsvari íyrir
Kammersveit Reykjavíkur frá upp-
hafi og þið hafið haldið mjög vel utan
um ykkar upphaflegu markmið.
Hvemig hafið þið farið að því?
„Við stöndum fyrir tónleikaröð á
hverju ári þar sem við veljum tU
flutnings mörg spennandi tónverk
sem yrðu annars ekki spiluð héma
og önnur sem okkur langar til að
spila. Þannig hafa hljóðfæraleikar-
amii' fengið tækifæri til þess að
koma fram sem einleikarar og glíma
við bæði skemmtileg og krefjandi
verkefni.
Það að spila þessi verk, hvort sem
það era Brandenborgarkonsertarnir
eða kammerverk eftir Mozart, gerir
miklar kröfur tU hljóðfæraleikar-
anna og þannig er markmiðum okk-
ar náð. Við náum þessum mai’kmið-
um á hverju ári með því að finna
spennandi verkefni.
Eitt af því sem við lítum á sem
okkar skemmtilegu skyldu er að
spila líka mikið af íslenskri tónlist,
bæði að framflytja ný verk og að
spila þau sem eldri era. Þetta höfum
við gert í gegnum árin og höfum
núna sett okkur það markmið fyrir
næstu þijú árin að gera upptökur
með fjöldanum öllum af þessum
verkum sem mörg hver hafa verið
samin fyrir Kammersveitina, eða við
höfum spilað mikið. Þau eru ekki til í
upptökum, nema tónleikaupptökum.
Tónleikar Kammersveitarinnar
hafa frá upphafi verið teknir upp af
Ríkisútvarpinu, þannig að það má
segja að saga sveitarinnar sé til í tón-
um.
Hins vegar hafa hvorki íslensk né
erlend verk verið tekin upp sérstak-
lega nema á okkar eigin vegum. Þess
vegna ætlum við að gera þetta átak
núna í samvinnu við fleiri aðila svo ég
reikna með því að það komi út tveir
diskar á ári næstu árin.“
Reykjavík
ínýju
ljósi
IKVOLD verður frumsýnd í Listasafni
Reykjavíkur ný kvikmynd Hrafns Gunn-
laugssonar, Reykjavík ínýju Ijósi. Hrafn seg-
ir aðspurður um viðfangsefni myndarinnar,
að hún byggist á hugmyndum hans og ann-
arra um það hvernig Reykjavík gæti litið út.
Ný Reykjavík
„Það hafa verið mikil forréttindi fyrir mig
að hafa getað látið þessa drauma um borgina
rætast. Þótt þeir hafi ekki enn þá ræst í veru-
leikanum þá hafa þeir alla vega ræst í
mynd.“ segir Hrafn.
„Ég byrjaði að vinna [myndina] fyrir þijá-
tíu og fimm árum því ég fór að velta fyrir
mér hvað væri hægt að gera fyrir Hljóm-
skálagarðinn" segir Hrafn. „Ég var í
Menntaskólanum og labbaði alltaf í gegnum
garðinn á leiðinni heim og tók eftir hvað
hann var alltaf steindauður, hvort sem var á
vori, sumri, hausti eða vetri. Þá kom þessi
hugmynd um að það væri gaman að láta
gamla Miðbæinn halda áfram. Mér þótti
Thor Jensen-húsið svo fallegt og svo kom ég
einhverntíma um þetta leyti upp í Árbæ og sá
öll fögru húsin þar og fór þá að hugsa hvort
þau ættu ekki betur heima í kvosinni, nálægt
sjávarkambinum og læknum þar sem þau
voru einu sinni frekar en úti á túni hjá
bónda.“
Svona eiga hugmyndirnar sem Hrafn
holdgerir í myndinni rætur að rekja fjölda-
mörg ár aftur í tímann, „sjálf upptakan hef-
ur staðið yfir undanfarið ár en það má
segja að hugmyndirnar sem liggja til
tír Reykjavík í öðru ljósi. Horft úr lofti frá Álftanesi á nýjan flugvöll í Skerjafirði. Á gamla flugvallarstæðinu undir liliöum Öskjuhliðar lief-
ur risið ný byggð. Ef grannt er skoðað má sjá þotu hefja sig til flugs frá vellinum.
grundvallar séu gamlar. Ég
las til dæmis kringum 1970
hugmyndir Trausta Vals-
sonar um að byggja flugvöll í
Skerjafirði. Þarna kemur
fram tímamótahugsun sem
menn átta sig ekki á á þess-
um tíma. Ég man eftir hvað
hún sló mig. Þetta er stór-
hugmynd og það er geysi-
lega mikil sýn á bak við
svona hugmynd. Mér fannst
þessi sýn svo stórbrotin að
ég hugsaði að einn daginn
þyrfti ég einhvernveginn að
takast á við hana í mynd-
verinu. Hvernig ég myndi
gera það vissi ég ekki nákvæm-
lega en svo rættist það. Svo það
eru ekki bara mínir draumar sem
ég læt rætast þarna heldur
drauma annarra
Fyrsta leikaralausa
verkið
„í öllum mínum verkum hef ég
lagt höfuðáherslu á að vinna með
leikurum og láta þá leika en þarna
er ég að láta myndformið sjálft
leika. Þarna er ég að leika mér að-
með þessum miðli - ég lít á þetta
sem leik frekar en trúboð. Ég er
fyrst og fremst að velta upp hug-
myndum. Ekki til að sanna þær
Hrafn Gunnlaugsson
verkfræðilega eða taka þær út sem arkitekt
heldur er ég að benda á „konsept“, mögu-
leika. Það er þetta sem mér finnst hafa
gleymst, að spyija um þessa stóru mynd:
hvernig byijar ævintýrið og endar? Hvað
viljum við gera við þessa borg?“
Og Hrafn rainnir á að listamenn hafi fyrr
lagt orð í þennan belg. „f litlu kveri sem
hann gaf út upp úr nítjánhundruð og þrjátíu
setti Kjarval fram þá hugmynd að byggja
glermusteri uppi á Öskjuhh'ð og segir að það
eigi að klæða með spegilplötum og vera ljós-
kastari efsti og það er sú Perla sem við sjáum
í dag.“ Sannarlega hugmynd sem ekki þótti
jarðbundin eða skynsamleg á sínum t.íma.
Myndin verður sýnd í sjónvarpinu þann
þrítugasta desember.