Morgunblaðið - 19.12.2000, Síða 43

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
ÞRIÐJUDAGUR 19. DESEMBER 2000 43
Þjóðsögur nútímans
HJÁ Nýja bókafélag-
inu er komin út bók-
in Fyndnir íslend-
ingar eftir Hannes
Hólmstein Giss-
urarson prófessor.
Bókin hefur að
geyma um eitt þús-
und gamansögur um
þjóðþekkta Islend-
inga 20. aldarinnar,
sem Hannes hefur
skrifað hjá sér á
undanförnum áratug-
um. „Ég hef skrifað
þessar sögur hjá
mér, bæði til að eiga
og segja öðrum,“
segir hann. „Ég held
oft ræður á fundum sem gott get-
ur verið að krydda með skemmti-
sögum,“ bætir hann við. Um tilurð
bókarinnar segir Hannes að Jónas
Sigurgeirsson sagnfræðingur hafi
komið með þá hugmynd að safna
sögunum saman í bók. Hannes tók
vel í það og úr varð safn eitt þús-
und gamansagna.
Hannes segir sögurnar end-
urspegla ólíkar tegundir fyndni,
s.s. meinfyndni og orðheppni.
Fyndni Tómasar Guðmundssonar
skálds felist í orðaleikjum hans en
Jónas frá Hriflu sé aftur á móti
meinfyndinn, svo dæmi séu tekin.
„Stundum eru menn i rauninni
ekki fyndnir heldur hlægilegir,"
segir Hannes.
„Ég komst að því við vinnslu
bókarinnar hvað kímnigáfa
manna er ólík. Það sem eiuum
flnnst fyndið finnst öðrum ekki og
öfugt.“ Hannes er þeirrar skoð-
unar að gamansögur sem þessar
séu þjóðsögur nútímans og segir
að gamansögurnar séu oft flökku-
sögur, heimfærðar
upp á menn.
„Einkunnarorð bók-
arinnar eru: ef saga
er góð, þá er hún
sönn. Þetta á að vera
gamansemi og þess
vegna þarf ekki endi-
lega að vera að graf-
ast of nákvæmlega
fyrir um sannleiks-
gildi einstakra sagna.
Ef þær eru góðar, þá
eru þær sannar," seg-
ir hann.
Hannes sótti sér
efni í þau gam-
ansagnasöfn sem
komið hafa út á ís-
lensku og valdi þaðan þær sögur
sem honum þóttu bestar og bætti
auk þess við öðrum sögum sem
honum hafa borist til eyrna. „Ég
held að um gamansögurnar gildi
það sama og þjóðsögurnar; að því
fleiri sem segja þær og því eldri
sem þær verða, því betri verði
þær, því þær sh'past og verða ein-
faldari og snjallari í meðfórum."
Hvers konar fyndni vekur
mesta hrifningu þegar þú kryddar
mál þitt í ræðustól?
„Það fer eftir áheyrendum.
Seint að kvöldi, þegar menn hafa
fengið sér neðan í því, held ég að
skírskotanir til ástarleikja og kyn-
lífsævintýra séu vænlegastar til
árangurs. Þegar menn eru hins
vegar á virðulegum fundum með
t.d. menntafólki eru gamansögur
sem tengjast orðaleikjum og skír-
skotunum í bókmenntir og sögu
heppilegri."
Hannes segist hafa haft ánægju
af ritun bókarinnar og vonar að
lesendur komi til með að hafa
eins gaman að því að lesa hana.
„Ég hef fengið góðar viðtökur hjá
nánast öllum sem hafa lesið bók-
ina og síðast í gærkvöld sagði
mér kona að sér þætti bókin feiki-
lega skemmtileg."
Björgvin Halldórsson var
lengi dagskrárstjóri út-
varpsstöðvarinnar Bylgj-
unnar. Jón Axel Ólafs-
son, dagskrárgerðarmaður á
Bylgjunni, birtist einn morguninn á
nýjum og glæsilegum jeppa. Sam-
starfsmenn hans hópuðust í kring-
um jeppann, og spurningum rigndi
yfir hinn hreykna eiganda. Einn
vinurinn spurði: „Þrjátíu og átta
eða fjörutíu og fjögurra tommu
dekk?“ Annar spurði: „Rafmagns-
læsing eða loftlæsing?" En Björg-
vin spurði aðeins: „Glitnir eða Lýs-
ing?“
Elías Mar lýsir svo þeirri breyt-
ingu, sem orðið hafi á viðhorfum og
hegðun fólks í sinni tíð: „Munurinn
á sjötta og tíunda áratugnum er sá,
að nú segir maður hátt og snjallt
yfir búðarborðið: Ég ætla að fá
fimm smokka ... - en bætir síðan
við í lágum hljóðum og afsakandi
röddu: ... og einn pakka af sígar-
ettum.“
Jón Ólafsson í Skífunni hitti Örn
Clausen hæstaréttarlögmann eitt
sinn í samkvæmi. Örn kynnti þá
Jón fyrir konu sinni, Guðrúnu Er-
lendsdóttur hæstaréttardómara,
sem sagði vingjarnlega við hann:
„Sæll og blessaður! Loksins fæ ég
að sjá þig, ég, sem hef heyrt svo
margt um þig.“ Jón svaraði leiftur-
snöggt með vísifingur á lofti: „En
þú getur ekki sannað neitt af þvi!“
Úr Fyndnir íslendingar.
Hannes Hólmsteinn
Gissurarson
Mikið úrvai sfmtækja fyrir allar gerðir símtenginga.
Þyngd 130 gr.
Rafhlöáuending 195 klst.
Titrarahringing
Frftt stofngjald
eða 1.500 kr. inneign
hjá Landssfmanum
Drægni allt að 300 mtr.
Rafhlaða, 170 klst í bið
Þetta er einn allra fyrirferðarminnsti
þráðlausi sfminn á markaðnum.
Hargverðlaunuð hönnun
og margir notkunar-
möguleikar.
TOPCOH Butler 170
áiarnt númerabirti.
9.900 kr.
OPENER5 HANZOOM
11.900 kr.
PANASONIC GD 30
9.900 kr.
Svar Hf. - Bmjarllnd 14-16 • 200 Kdpavogl
ífml 510-6000
Svar hf.- RAðhdttorg) 5 - 600 Akuraurl
ffmi 460-5950
svan)
Miðasala
kl. 9-17 virka daga
Háskölabió v/Hagatörg
Sínii SAS 2500
www.sinfonia.is
Fyrir fullu húsi ár eftir ár.
Tryggðu þér miða í tíma!
0
SINFÓNÍAN
Peter Guth Arndis Halla Ásgeirsdóttir
Hljómsveitarstjóri: Peter Guth
Einsöngvari: Arndís Halia Ásgeirsdóttir
Félagar úr Kór íslensku óperunnar (7A i i=xi i«s
Kórstjóri: Garðar Cortes
Hin óviðjafnanlega danstónlist Vínarborgar er slgrænn óður
til fegurðar og llfsgleði. Þetta vita þeir fjölmörgu sem sækja
Vínartónleika Sinfóníunnar ár eftir ár.
Flutt verður tónlist eftir Strauss, Zeller, Lehar, Stolz og fleiri
meistara Vínartónlistarinnar.
Að þessu sinni verða Vínartónleikarnir í Laugardalshöll.
Númeruð sæti.
Fimmtudaginn 4. janúar
Föstudaginn 5. janúar
Laugardaginn 6. janúar
ki. 19.30 laus sæti
kl. 19.30 laus sæti
kl. 17.00 örfásætilaus