Morgunblaðið - 19.12.2000, Side 40

40 ÞRIÐJUDAGUR 19. DESEMBER 2000
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Jólaljós og
piparkökur
TÖIVLIST
Langholtskirkja
KÓRTÓNLEIKAR
Jólasöngvar Kórs og Gradúalekórs
Langholtskirkju. Einssöngvarar:
Eiríkur Hreinn Helgason og Ólöf
Kolbrún Harðardóttir. Kári Þor-
mar, orgel; Bernharður S. Wilk-
insson, Hallfríður Ólafsdóttir,
flauta; Carl Möller, pianó; Haf-
steinn Guðmundsson, fagott; Mon-
ika Abendroth, harpa; Jón Sigurðs-
son, kontrabassi; Pétur Grétarsson,
slagverk; Dóra Steinunn Armanns-
dóttir, Halldór Torfason, ein-
söngur. Stjórnandi: Jón Stefánsson.
Sunnudaginn 17. desember kl. 20.
SÍÐUSTU af hvorki fleiri né
færri en fernum jólasöngstónleik-
um Langholtskirkjukóranna í ár
fóru fram á sunnudagskvöld við
húsfylli. Dagskráin var þrátt fyrir
árstímabundið hefðarsnið fjöl-
breytt og spannaði innlend sem er-
lend jólalög forn og ný, allt frá
gregorsantífóni til sígrænna
bandarískra jólalaga með djössuðu
yfirbragði. Gregorssöngurinn,
Barn er oss fætt, var sunginn ein-
radda á inngöngu við stílhreinan
forsöng Halldórs Torfasonar. Eftir
sænska tónskáldið Anders Öhrwall
var sungið Gaudete fyrir kór og
hljóðfæraleikara, 11 þátta syrpa úr
Piae Cantiones (1582) við íslenzka
texta, og mátti þar heyra þekkt
sem minna þekkt lög í hugvits-
samlegri útsetningu í tærri og fal-
legri túlkun.
Eftir almennan söng allra við-
staddra í Englakór frá himnahöll
söng Gradúalekórinn við prýðis-
góðan orgelsamleik Kára Þormar
hinn vestrænt klingjandi Sálm 100
eftir Tryggva Baldursson snotur-
lega, þó að stúlkurnar virtust auð-
veldlega hafa getað gefið heldur
meira í og bætt um birtu með að-
eins glaðværari svip í anda text-
ans. Eftir Tantum ergo með fer-
söng fjögurra stúlkna úr kórnum
kvað við franska þjóðlagið Skín í
rauðar skotthúfur af liprum þokka,
en nokkru of hægt að manni
fannst. Dóra Steinunn Ármanns-
dóttir söng einsöng í hinu sam-
lenda Kemur hvað mælt er, sem
hljómaði tært en ögn dapurt. Þá
var bráðfallegt og skínandi vel
flutt lag eftir Jórunni Viðar, Jól,
við texta Stefáns frá Hvítadal. Ólöf
Níu útgáfur
og 40 dreift
Japis gefur út níu plötur á árinu og annast
dreifíngu á hátt í 40 til viðbótar.
ÞRJÁR plötur koma nú út hjá Jap-
is;
Jolmny National. - Hinn 18. des-
ember er væntanleg safnplata sem
samnefnd er sjónvarpsmanninum
Johnny National og inniheldur upp-
áhaldslög hans og tvö lög eftir hann
sjálfan, I Wanna Talk og Ógæfa.is.
Sílíkon. Ut er komin safnplatan
Sílíkon, í anda samnefndra þátta á
Skjá Einum. Á plötunni eru m.a.
Moby, Thievery Corporation,
Fatboy Slim, Underworld.
Diskókvöld Margeirs. Safnplata
með uppáhalds diskósmellum Mar-
geirs plötusnúðs og inniheldur hún
lög eins og Funky Sensation, Can’t
Live Without Your Love, Last
Night a DJ Saved My Life og Let
Yourself Go.
Einnig er Japis með í dreifingu
nokkrar nýjar geislaplötur:
Megas: Svanasöngur á leiði -
Eyrað/Japis
Á Svanasöngvum á leiði fer Meg-
as með stemmur við píanóundirleik
Jóns Ólafssonar.
Kanada: Kanada - Thule/Japis
Kanada er fyrsta plata sam-
nefndrar sveitar sem nú hefur verið
starfandi í hartnær fimm fjörug ár.
múm: Yesterday was Dramatic
Today is Ok - Thule/Japis
IJeiða: Svarið - Akkuru-tónlist?/
Japis
Söngkonan Heiða hefur snúið sér
aftur að sólóferlinum eftir áralangt
starf sitt með hljómsveitinni Unun.
Botnleðja: Douglas Dakota -
Spik/Japis
Þetta er fjórða breiðskífa rokk-
araranna í Botnleðju.
Rabbi og Rúnar. í álögum -
R&R Músík/Japis
Fyrrverandi liðsmenn hljómsveit-
arinnar Grafík, þeir Rabbi og Rún:
ar, hafa sent frá sér geislaplötuna I
álögum. Lögin eru eftir þá félaga en
textarnir eftir Kristján Hreinsson.
Söngvarar eru Helgi Björnsson og
Andrea Gylfadóttir.
Buttercup: Buttercup.is. - R&R
Músík/Japis
Rúnar, Helgi Björnsson, Rabbi
og Andrea Gylfaddttir.
Jóhann G. Jóhannsson og
Þórarinn Eldjám.
Buttercup.is er þriðja breiðskífa
hljómsveitarinnar.
Jóhann G. Jóhannsson: Best að
borða ljóð - Heimur/Japis
Best að borða ljóð inniheldur 24
lög Jóhanns G. Jóhannssonar við
ljóð eftir Þórarin Eldjárn. Meðal
flytjenda eru Öm Árnason leikari,
Diddú og Bergþór Pálsson óperu-
söngvarar og Edda Heiðrún Back-
man, Stefán Karl og Marta Guðrún
leikarar.
Blásarakvintett Reykjavíkur.
Nordic Music - Chandos/Japis.
Þetta er þriðji diskurinn sem
Kvintettinn gefur út hjá Chandos.
Einnig er Japis með í dreifingu
fimm nýjar geislaplötur frá Sinfón-
íuhljómsveit íslands, Daydreams
Pólarfóniu Garðars Cortes, Bullu-
tröll Önnu Pálínu og Aðalsteins Ás-
berg og nýjar plötur frá ýmsum
popp/rokk sveitum eins og Fræbbl-
unum, Ampop, Stolið, Utópíu, Túpí-
lökkum, Halla Reynis svo og alla út-
gáfu Smekkleysu.
Y atnaniður
Kolbrún Harðardóttir söng kyrr-
látan einsöng i Kaldalónsperlunni
Ave María við hörpu- og orgelund-
irleik og undirsöng Gradúale-
stúlknanna, að vísu haminn af full-
tíðum sesúrum milli hendinga, og
barýtonrödd Eiríks Hreins Helga-
sonar hljómaði með stúlkunum í
Panis Angelicus eftir Franck við
ofurlítið stirðan orgelundirleik
Kára Þormar, sem að öðru leyti
lék sitt viðamikla hlutverk á langri
dagskrá með mestu ágætum. Síð-
ast fyrir hlé sungu kórar og tón-
leikagestir saman Bjart er yfir
Betlehem.
Eftir hlé með kakó- og pipar-
kökuveitingum var komið að létt-
asta hluta efnisvalsins, þar sem
Kór Langholtskirkju söng 3 lög í
útsetningu Magnúsar Ingimars-
sonar við léttdjassaðan hrynsveit-
arundirleik Carls Möller, Jóns Sig-
urðssonar og Péturs Grétarssonar
á píanó, kontrabassa og trommur,
og tókst einna bezt Hin fyrstu jól
Ingibjargar Þorbergs í ágætri út-
setningu Magnúsar. Þá var komið
að annarri jólalagasyrpu eftir
Anders Öhrwall, einnig af léttara
taginu. Af þeim fimm lögum
heppnaðist bezt hjá kórnum hið
ensk-franska Ding dong, slesíska
pílagrímslagið Fögur er foldin og
Þá nýfæddur Jesús e. Kirkpatrick,
en þó var reisn yfir einsöng Eiríks
Hreins Helgasonar í Hljóða nótt
(„Heims um ból“ í þýðingu Matth-
íasar Jochumssonar). Ólöf Kolbrún
söng aftur einsöng í Nóttin var sú
ágæt en e. Kaldalóns í fjölbreyttri
en ónefndri útsetningu sem mætti
því eins skrifa á kórstjórann. Ólöf
söng einnig í hinu með ólíkindum
seiglífa lagi Adolphe Adams, Ó
helga nótt, sem maður hélt senn
gengið sér til húðar, en þær vonir
drukknuðu enn sem oftar í glymj-
andi undirtektum áheyrenda.
Að lokum var klykkt út með al-
mennum söng í Guðs kristni í
heimi (Adeste fideles), og gengu
ungir sem aldnir síðan heim með
jólaljós í augum og piparkökur í
maga eftir andrúmsríka tónleika
og kliðfagran fagmennskulegan
flutning.
Ríkarður Ö. Pálsson
BÆKUR
Slangaveiði
ÍSLENSKA STANGA-
VEIÐIBÓKIN 2000
Höf.: Guðmundur Guðjónsson.
160 bls. títg. og prentun:
Litróf ehf. 2000.
STANGAVEIÐIBÓKIN kemur
nú fyrir almennings sjónir í þrett-
ánda sinn. Guðmundur Guðjónsson
er höfundur þeirra allra og þar
með þeirrar sem nú er
nýkomin út. En Guð-
mundur hefur á þriðja
tug ára skrifað um
veiðimál í Morgunblað-
ið og fylgst með
stangaveiðinni hring-
inn í kring um landið
dag hvern yfir sumar-
tímann. Auk þess er
hann sjálfur veiðimað-
ur. Efnið er honum því
meira en svo tiltækt.
Bókin hefur tekið smá-
breytingum í áranna
rás en kjarninn hefur
alltaf verið hinn sami.
í fyrsta lagi er birt ná-
kvæmt yfirlit yfir lax-
og sjlungsveiði liðins
árs. í öðru lagi fer höfundur yfir
málefni þau sem heitast brenna á
stangaveiðimönnum hverju sinni.
Skemmst er frá því að segja að
síðastliðið sumar var dapurlega
rýrt. Veiðin var talsvert minni en á
fyrra ári sem einnig taldist vera
með hinum lakari. Orsökin er auð-
vitað sú að fiskurinn syndir um
sjóinn. Svo einfalt er það. Laxinn
klekst út í ánum og heldur þaðan
til hafs. Gallinn er aðeins sá að
hann skilar sér ekki til baka. Og
menn spyrja að vonum hvert hann
hafi farið eða hvar hann haldi sig.
Ótvírætt svar fæst ekki; einungis
getgátur. Ekki verður hitastigi
sjávar um kennt að þessu sinni.
Það telst vera í góðu lagi. Víst er
að selurinn tekur sinn skammt.
Hann kemur sér fyrir í nánd við
árósa og fer jafnvel upp eftir án-
um. En það er ekkert nýtt. Guð-
mundur upplýsir að sel hafi skipu-
lega verið stuggað frá ósi
Víðidalsár »án þess að það skilaði
sér, þvert á móti«. Bent er á
þorskinn sem hugsanlegan söku-
dólg en hann mun hafa góða lyst á
laxaseiðum. Á hlýskeiðinu fyrir
stríð og á stríðsárunum gekk
þorskur inn á alla firði. Ekki fóru
þá sögur af laxaþurrð. Að lokum er
þess getið til að margur laxinn
verði innlyksa í loðnu-
nótum. Guðmundur
nefnir sannanleg dæmi
þess. Trauðla verður
þó kastað tölu á það
sem kemur upp úr því-
líku gímaldi. Þegar öllu
er á botninn hvolft er
náttúran óútreiknan-
leg. Leyndannál henn-
ar verða því seint upp-
lýst að fullu og öllu.
En laxveiðimaðurinn
- hann á ekki að eiga
sér leyndarmál. Hann
skal hlíta reglum,
skráðum sem óskráð-
um. Erlendum lax-
veiðimönnum fer fjölg-
andi. Þeir koma úr
röðum auðmanna, gera miklar
kröfur, borga vel fyrir sig og
stunda laxveiði sem hreina íþrótt.
Þeir fara að langri hefð, veiða ein-
göngu á flugu og sleppa samstund-
is í vatnið hverjum þeim fiski sem
þeir draga á land. Hvað ættu þeir
annars að gera við aflann?
Það stjakar að sjálfsögðu við
samvisku íslenskra laxveiðimanna
að þola samanburð við þvílík göf-
ugmenni. Forðum þótti sá fremst-
ur sem kom heim með mesta
aflann, helst nokkra tugi! Menn
beittu maðki og veiddu vel. Víða
hafa verið settar reglur um afla-
magn og veiðitæki. Enn er þó mik-
ið veitt á maðk. Guðmundur telur
það vera óvirðing við laxinn. Fyrr
Guðmundur
Guðjónsson
Dj assstj örnuhlj óm-
sveit Islands
DJASS
Geisladiskur
ÚTLENDINGA-
HERSVEITIN
Árni Scheving víbrafón, Þórarinn
Ólafsson pjanó, Jón Páll Bjarna-
son gítar, Árni Egilsson bassa og
Pétur Östlund trommur. Hljóð-
ritað í Reykjavík 8. september
2000. Japis jap0078-2.
LANGT er liðið síðan jafn möguð
djasssveit íslensk hefur leikið sam-
an og Útlendingahersveitin. Minnir
helst á Jazzmiðlana frábæru þar
sem Ami Scheving og Jón Páll voru
í kompaníi Ormslevs, Rúnars Ge-
orgssonar og Alfreðs Alfreðssonar
og hljóðrituðu m.a. eitt helsta
meistaraverk íslandsdjassins:
Lover Man.
Útlendingahersveitin kom fyrst
saman á RúRek djasshátíðinni
1992. Þá komu Jón Páll og Árni Eg-
ilsson frá Los Angeles, Pétur Östl-
und frá Stokkhólmi, en Árni Schev-
ing og Þórarinn Ólafsson bjuggu í
Reykjavík. Nú er orðin sú breyting
á að Þórarinn Ólafsson býr hluta
ársins í London og Jón Páll er ný-
fluttur heim frá Bandaríkjunum.
Lengi hefur verið reynt að fá Út-
lendingahersveitina til að leika
saman að nýju, en ekki tekist fyrr
en nú, enda þeir félaga önnum
kafnir. Tónleikar þeirra á Jazzhátíð
Reykjavíkur í sepember og víða á
landsbyggðinni voru fjölsóttir og
varla hefur íslensk djasssveit leikið
við slíkar vinsældir lengi. Sem bet-
ur fer hljóðrituðu þeir félagar disk
sem nú er kominn út og er vægast
sagt fantagóður.
Lögin eru níu. Fimm eru eftir
Áma Egilsson, og Jón Páll, Árni
Scheving og Pétur Östlund eiga eitt
hver. Þá fléttar Þórarinn Ólafsson
Vöggukvæði Emils Thoroddsens
(Litfríð og ljóshærð) og Suður-
nesjamönnum Kaldalóns saman í
bráðskemmtilegri útsetningu.
Skífan hefst á hinum kröftuga
ópus Jóns Páls, Ice. Blúsmettaður
sóló Jóns, riffprýddur, gæti verið
ættaður frá Kansans City einsog
uppáhalds tónlistarmaður hans,
Charlie Parker. Ballaða Áma Eg-
ilsson, Nína, mettuð íslenskri söng-
lagahefð, er frábærlega leikin af
Áma Scheving í besta Milt Jackson
stíl og Geysir Árna Egils leika þeir
félagar samstiga. Ópusinn gæti
verið úr penna Parkers og ekki létt
verk að leika hann. Pétur sýnir yf-
irburðasnilli með burstana. Jón
Páll, Árni Scheving og Þórarinn
eiga fína sólóa, blúsmettaða. Rivers
Áma Scheving leiðir hugan að
Frakklandi. Hann leikur einn á
víbrafóninn þar til Árni Egilsson
strýkur kontrabassann einsog
hann einnig gerir í útsetningum
Þórarins. Árni er geysiflinkur
bassaleikari, en bogaleikur hans
hefur þó aldrei heillað mig. Paul
Chambers er einn örfárra djass-
bassaleikara, sem hefur vakið
hrifningu mína með bogaleik. Það
svífur franskur andi yfir Rivers og
meirað segja slær sígunablæ eitt
augnablik á sóló Jóns Páls. Ópus
Péturs, Des fleuves impassibles er
kannski nútímalegastur ópusanna
með eilitlu funkbragði en í Casa
Del Alcalde er glæsilegur bassa-
leikur höfundai- á spænskum nót-
um einsog Jimmy Garrison stund-
aði oft með Coltrane. Moming sem
er eftir Árna upphefst á næmu
samspili Schevings og Þórarins
Ólafssonar og höfundurinn strýkur
bassann. Lokaópusinn, sem einnig
er eftir Árns EgOsson er ekta
sveiflubopp og er sóló Árna Schev-
ings þar perla, einsog víðast á skíf-
unni. Það er þó Jón Páll Bjarnason
sem á sterkustu sólóana. Ég hef
aldrei heyrt Jón Pál betri á plötu og
er vonandi að skífan fái kynningu
erlendis. Það em ekki margir bopp-
gítarleikarar í heiminum sem
standa Jóni Páli framar.
Þessi skífu verða allir djassunn-
endur að eignast. Þegar ég skrifaði
um disk Tómasar R. Einarssonar,
Undir 4, sagði ég að það undraði
mig ef betri djassskífa en hún kæmi
út á íslandi í bráð. Hvort Útlend-
ingahersveitin er betri en Undir 4
er erfítt að dæma um því þær eru
ólíkar, en síðri er hún ekki og
stendur framar flestum „meinst-
rímbopp" skífum er ég hef heyrt á
árinu. Þarna er þroskaður lista-
maður í hverju rúmi
Vernharður Linnet