Morgunblaðið - 19.12.2000, Blaðsíða 57

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
ÞRIÐJUDAGUR 19. DESEMBER 2000 57
ÁSDÍS
STEINÞÓRSDÓTTIR
+ Ásdis Steinþórs-
ddttir fæddist á
Akureyri 10. des-
ember 1920. Hún lést
á Landspítala í Foss-
vogi 5. desember síð-
astliðinn. Foreldrar
hennar voru hjdnin
Steinþdr Guðmunds-
son, skdlastjdri og
kennari, f. 1. desem-
ber 1890, d. 8. febr-
úar 1973, og Ingi-
björg Benedikts-
ddttir, skáldkona og
kennari, f. 11. ágúst
1885, d. 9. oktdber
1953. Systkini Ásdísar eru: Svan-
hildur, ritari, f. 7.8. 1919, d. 24.4.
1981; Böðvar, bryti, f. 20.2. 1922,
d. 6.1. 1975; Haraldur, kennari og
framkvæmdastjdri BSRB, f. 1.12.
1925.
Ásdís giftist árið 1941 Guð-
mundi Helga Pálssyni, kennara, f.
20. júlí 1918, d. 13. desember
1952. Ásdís og Guðmundur voru
barnlaus en hjá Ásdísi dlst upp að
verulegu leyti Guðmundur Helgi
Kristjánsson, frá Flateyri. Eigin-
kona hans er Bergþdra, K. Ás-
geirsddttir og eiga
þau tvö börn: Ásgeir
Kristján og Helgu
Jdnínu. Ásdís gekk
einnig systurddttur
sinni, Hrefnu Krist-
mannsddttur, í mdð-
ur stað. Maður henn-
ar er Axel Björnsson
og börn hennar eru
Svanhildur Helga-
ddttir, Björn Helga-
son og Asdís Helga-
ddttir.
Ásdís stundaði
nám við kvennaskdl-
ann í Reykjavík og
síðar Kennaraskdlann og lauk
þaðan kennaraprdfi vorið 1941.
Veturinn 1962-1963 stundaði hún
framhaldsnám við kennarahá-
skdlann í Þrándheimi og árið 1973
við kennaraháskdlann í Kaup-
mannahöfn. Ásdís starfaði sem
kennari við bamaskdla Djúpa-
vogs frá 1941 til 1946 og siðan við
Melaskdlann í Reykjavík frá 1946
uns hún lét af störfum fyrir aldurs
sakir.
Útför Ásdísar fdr fram í kyrr-
þey hinn 14. desember.
Kær vinkona mín og skólasystir,
Asdís Steinþórsdóttir, er látin. Leið-
ir okkar lágu fyrst saman fyrir 65 ár-
um síðan í Kvennaskólanum í
Reykjavík. Um þær mundir var Ingi-
björg H. Bjarnason forstöðukona
skólans. Undir stjórn hennar var
skólinn til fyrirmyndar í reglusemi
og góðri umgengni. Við hlið hennar
stóð Ragnheiður Jónsdóttir, síðar
forstöðukona skólans, afbragðs
sögu- og landafræðikennari. Flestir
kennarar skólans voru landsfrægir
lærimeistarar sem kunnu þá list að
miðla þekkingu til nemenda sinna.
Mörg nöfn koma í hugann en verða
ekki nefnd hér.
Ásdís var mikill námsmaður og
vandvirkni var henni í blóð borin. Oft
var glatt á hjalla í skólanum og skóla-
árin liðu hratt, og óðar en varði voru
þau að baki. Vorið 1938 lukum við
lokaprófi. Mörg vináttuböndin voru
hnýtt milli bekkjarsystranna og þeir
hnútar hafa ekki raknað. En sláttu-
maðurinn slyngi hefur oft höggvið
skarð í hópinn og nú hefur það enn
stækkað. Eftir námið í Kvennaskól-
anum kom í ljós að áhugi okkar
beggja beindist að Kennaraskóla ís-
lands. Við settumst í 2. bekk eftir
inntökupróf haustið 1939. Við vorum
ánægðar og kunnum vel við okkm- í
skólanum. Órlögin höguðu því svo til
að Ásdís hitti þar ungan mann að
vestan, Guðmund Helga Pálsson, og
virtist það vera ást við fyrstu sýn.
Þessi bekkjarbróðir okkar var kátur
og hress og hafði mikinn áhuga á
kennslu- og uppeldisfræðum.
Útskrift úr skólanum var vorið
1941. Um haustið gifti unga parið sig,
þá var Guðmundur búinn að fá skóla-
stjórastöðu á Djúpavogi og Ásdís
kennarastöðu. Það voru hamingju-
söm hjón sem gengu á vit þess
óþekkta. Á Djúpavogi dvöldu hjónin í
fimm ár. Þar var nóg að gera og ekki
voru kraftarnir sparaðir. Þau hjón
kenndu allt námsefni bamaskólans.
Eg kom einu sinni með strandferða-
skipinu Esju í heimsókn til þeirra
hjóna og með mér í för var tæplega
3ja ára sonur minn, Friðrik. Þegar til
Djúpavogs kom tóku á móti okkur
Ásdís og Guðmundur, geislandi af
hamingju. Þarna dvöldum við mæðg-
inin milli skipsferða. Þau hjón sögðu
mér sögu staðarins í stórum drátt-
um, umhverfið var skoðað og sagt frá
örnefnum. Ég gleymi því ekki hve
mikinn áhuga þau höfðu á þeim
skólabörnum sem þeim var trúað
fyrir. Þessir góðu dagar voru fljótir
að líða. Þótt liðin séu meira en 50 ár
síðan Ásdís og Guðmundur sigldu
burt frá Djúpavogi, minnast margir
fyiTum nemendur þessara elskulegu
og áhugasömu hjóna með þakklæti
og virðingu. Það hef ég sannreynt.
Árið 1946 var Guðmundi boðin
kennarastaða við Melaskólann í
Reykjavík og Ásdís var stuttu síðar
skipuð kennai-i við sama skóla. En
skjótt skipast veður í lofti. Ásdís
missti mann sinn og besta vin 1952
eftir aðeins 11 ára hjónaband. Þau
hjón höfðu þá eignast nýja íbúð og
fengið góða aðstöðu til undirbúnings
kennslunnar. Kjark og þrek átti As-
dís í ríkum mæli og stærst var hún
þegar mest á reyndi. Ásdís var frá-
bær kennari, lagði mikla alúð við
kennsluna, gerði kröfur til nemenda,
en mestar til sjálfrar sín. Hún var
ódeig við að reyna nýja kennsluhætti
ef hún aleit þá til góðs fyrir nem-
endur. Ásdís kenndi við Melaskólann
þangað til hún hætti vegna aldurs.
María dóttir mín og Ásdís voru sam-
kennarar við skólann í mörg ár.
Börn mín öll eiga margar góðar
minningar um Ásdísi, bæði írá jóla-
föndrinu á Neshaga og jólaboðunum,
og oft er minnst á leikfangaskápinn
sem alltaf var opnaður þegar börn
bar að garði. Það eru aðeins tæplega
tveir mánuðir síðan ég kom til Dísu
ásamt Sigríði, yngsta barnabami
mínu. Leikfangaskápurinn var strax
opnaður og leikföngin, sem þroska
huga og hönd, vom á augabragði
komin út á gólf. Það var ekki þrauta-
laust að fá þá litlu til þess að hætta
leik og kveðja Dísu vinkonu.
Mesta gæfa Dísu, eftir að hún
missti manninn sinn, var að eignast
fósturson, Guðmund Helga Krist-
jánsson. Hann er skírður eftir Guð-
mundi Pálssyni. Guðmundur og íjöl-
skylda hans hafa reynst Ásdísi vel og
verið henni mikils virði. Einnig var
það ánægjulegt fyrir Ásdísi að búa í
sama húsi og Haraldur bróðir henn-
ar en hann er einn eftirlifandi af fjög-
urra systkina hópi. Haraldur varð 75
ára 1. des. sl. en Ásdís hefði orðið 80
ára 10. desember.
Öll systkinabömin sýndu Ásdísi
hlýju en sum frændsystkinin vom
meira hjá henni en önnur. Hrefna,
systurdóttir Ásdísar, dvaldist þar
löngum. Og Ásdís nafna hennar,
dóttir Hrefnu, var oft hjá frænku
sinni á þeim tíma þegar hún sótti
Melaskóla og var sú samvera báðum
til yndisauka. Þegar ég var nýbyrjuð
að kenna, eftir að hafa verið heima-
vinnandi húsmóðir í 12 ár, sótti ég oft
hollráð til Ásdísar. Aldrei kom ég að
tómum kofunum. Á síðustu áram
gekk Ásdís ekki heil til skógar en
hún lét aldrei deigan síga og barmaði
sér aldrei. Raunar var hún sívinn-
andi við alls konar hannyrðir, prjón
og útsaum og margir era þeir sem
notið hafa góðs af, ekki síst ég og mín
fjölskylda. Ásdís fékk ósk sína upp-
fyllta, að geta verið á hlýlega heim-
ilinu sínu þar til yfir lauk. Hún dvald-
ist aðeins eina nótt á sjúkrahúsi.
Stórbrotin kona er gengin. Aldrei
vildi hún vera öðram byrði en að
gleðja aðra var hennar stíll. Ég ætla
að ljúka þessum minningabrotum
með erindi úr kvæði sem móðir Ás-
dísar, Ingibjörg Benediktsdóttir
skáldkona og kennari, nefnir „Til
dætranna" og er úr ljóðabókinni
„Frá afdal til Aðalstrætis".
Og snemma þú kölluð varst „dísin mín
dýra“
oft dís flestra skáldanna í röð,
en hamingjudís þessa heimilis alltaf,
hvort hryggvarstu og sjúk - eða glöð.
Við Sophus og fjölskylda okkar
sendum Guðmundi Helga, fóstursyni
Ásdísar, Haraldi, bróður hennar,
Hrefnu, systurdóttur hennar, fjöl-
skyldum þeirra og öðram vanda-
mönnum innilegustu samúðarkveðj-
ur. Drottinn blessi Ásdísi og
varðveiti.
Áslaug Friðriksdóttir.
Kær vinkona, Ásdís Steinþórs-
dóttir, er látin. Við vorum bernsku-
vinkonur því að foreldrar okkar vora
vinafólk. Steinþór Guðmundsson,
kennari og skólastjóri á Akureyri,
var Vestfirðingur og móðir mín af
Rauðasandi. Faðir minn kynntist
honum í Kennaraskólanum og las
Steinþór undir guðfræðipróf í Kolla-
firði. Ingibjörg Benediktsdóttir
skáldkona, gáfuð og glæsileg hús-
móðir, var móðir Ásdísar. Þegar fjöl-
skyldan fluttist til Reykjavíkur
kynntumst við og urðum vinkonur.
Dísa, eins og hún var kölluð, sagði, að
ég væri eina stelpan, sem hún þekkti
þá í Reykjavík. Steinþór kom oft í
heimsókn, þegar hann var að koma
þeim fyrir í Reykjavík og einu sinni
bauð hann okkur mömmu í leikhús.
Það var í Iðnó, „Húrra krakki“ hét
leikritið og man ég enn hvað ég hló
mikið. En Steinþór hló að því hvað ég
hló. Þannig var alltaf eitthvað gott og
skemmtilegt við samband okkar og
fjölskyldu Dísu, einhver tilbreytni í
hversdagsleikanum. Ég man líka eft-
ir heimboðum á Ásvallagötunni þeg-
ar þau vora flutt þangað. Glæsileg-
um kaffiboðum Ingibjargar og einnig
þegar við Dísa voram að ganga frá í
eldhúsinu. Mikið fannst mér hún
lengi að skúra eldhúsgólfið. Það varð
allt að vera svo vel gert. En þannig
vora öll hennar vinnubrögð á hverju,
sem hún snerti. Eftir nám í Miðbæj-
arskólanum fór Dísa í Kvennaskól-
ann en ég í gagnfræðaskóla. Leiðir
skildi þá um hríð en lágu aftur saman
í Kennaraskólanum. Þar vora margir
skólafélagar fyrir, þar á meðal Dísa.
Hún kynntist þar manninum sínum
sem síðar varð, Guðmundi Pálssyni
frá Hnífsdal, bráðgáfuðum mann-
kostamanni. Að námi loknu héldu
þau austur á Firði og tók Guðmund-
ur við skólastjóm barnaskólans á
Djúpavogi en Dísa við kennslu og
studdi hann af ráðum og dáð. Ég hef
hitt nemendur þeirra þaðan sem dá
þau alla tíð og gleyma þeim ekki. Eft-
ir fimm ár á Djúpavogi fluttu þau til
Reykjavíkur og hófu bæði kennslu
við Melaskólann. Steinþór hafði þá
ásamt öðrum stofnað Byggingar-
samvinnufélag barnakennai-a. Þau
hófust nú handa við byggingu húss
sem báðar fjölskyldurnar bjuggu svo
í og síðar Haraldur Steinþórsson og
hans fjölskylda. Ásdís og Guðmund-
ur bjuggu sér fallegt heimili í ris-
íbúðinni. Þar var ekki neinu óhófi
fyrir að fara en allt smekklegt og fal-
legt og bar handbragði húsmóður-
innar vitni, en hún var hannyrðakona
í besta lagi. Ekki auðnaðist þeim
hjónum að njóta samvistanna á Nes-
haganum lengi. Ái-ið 1952 veiktist
Guðmundur alvarlega og lést 13. des-
ember sama ár, langt um aldur fram.
Þá stóð Ásdís ein uppi, því þeim varð
ekki bama auðið. Nokkru eftir lát
Guðmundar tók hún nafna hans og
frænda frá Flateyri í fóstur og dvaldi
hann hjá henni á vetrum við nám og
reyndist myndarmaður og besti son-
ur. Hrefnu, dóttur Svanhildar systur
sinnar, tók hún líka að sér í veikind-
um móður hennar. Þær vora alltaf
mjög nánar. Börn þeirra, fóstur-
systkinanna og Haraldar, vora
ánægja hennar og yndi. Ekki var
ónýtt fyrir ungviðið að eiga athvarf
hjá Ásdísi við nám og leik. Þar vaí
alltaf aðstaða og tími til hjálpar ef
þess þurfti. Einnig var ýmislegt for-
vitnilegt í stóra skápnum undir súð-
inni sem gaman var að skoða. Hann
var eins og lítið herbergi, fullur af
allskonar leikfongum, sumum heima-
tilbúnum, spilum og leikjum. Og allt-
af var tími til að leiðbeina og leika
með. Þama var hægt að gleyma sér
og ganga á vit ævintýra. Yngsta dótt-
ir mín, Katrín, man enn, hvað þar var
gaman, þegar við stöllurnar sátum
við prjónaskap og kaffið og kökurnar
hennar Ásdísar með heimaræktuðu
jarðarberjunum innan seilingar.
Aldrei hafði hún svo mikið að gera að
ekki væri tími til að leiðbeina og taka
þátt í leikjum. Og það var svo sem
engin vanaleg aðstoð. Ásdís var af-
burðakennari og átti ráð undir rifi
hverju. Ég fór t.d. í smiðju til hennar
þegar ég fór að kenna aftur eftir 20
ára hlé. Mér fannst ég vera orðin úr-
elt og ekki hafa fylgst nógu vel með
nýjungum. Þar var brannur þekk-
ingar og reynslu að ausa úr, næg
verkefni í ýmsum greinum og man ég
sérstaklega eftir verkefnum í ís-
lensku sem þau hjón höfðu samið.
Einnig vora stærðfræðiverkefni, en
það var uppáhaldsfag Ásdísar. Fyrir
þetta allt ber að þakka og þó einkum
óbrigðula vináttu sem aldrei bar
skugga á. Eftir að Ásdís hætti
kennslu kom hvert áfallið af öðru.
Heilsan var aldrei sterk og það var
eins og líkaminn léti undan þegar oki
kennslunnar létti. Hún var búin að
vera lengi sárþjáð. Þó kom snöggt
andlát hennar á óvart. Eftir situr eft-
irsjá að hafa ekki ræktað betur vin-
áttuna og söknuður eftir mikilhæfri
konu. Blessuð sé minning hennar.
Unnur Kolbeinsdóttir.
JÓANNA
SÆMUNDSDÓTTIR
+ Jóanna Sæ-
mundsdóttir
fæddist á Landakoti
á Álftanesi 21. nóv-
ember 1927. Hún lést
11. desember sfðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru Sæ-
mundur Elías Arn-
grímsson og Stein-
hildur Sigurðar-
dóttir. Systkini
hennar voru fjögur
auk tveggja uppeld-
isbræðra, tvö af þeim
eru fallin frá.
Jóanna giftist
Guðmundi Kristófer Georgssyni,
f. 7.12. 1921, d. 8.4. 1997 hinn 5.
apríl 1947 og eignuðust þau fjög-
ur börn. Þau eru: 1) Steinn Sævar,
ókvæntur. 2) Guðmundur Georg,
fyrri kona hans Sesselía Arthúrs-
dóttir, þau eiga þrjár dætur,
seinni kona hans Helga Haralds-
dóttir og eiga þau þijú börn og
eina stjúpdóttur. 3) Jóhann Arn-
grímur, kona hans Katrín Ingi-
bergsdóttir, eiga þau tvo syni og
eina stjúpdóttur. 4) Ásdís Harpa,
maður hennar er Kristinn A. Sig-
urðsson og eiga þau þrjá syni.
Útför Jóönnu fer fram frá
Bessastaðakirlyu í dag og hefst
athöfnin klukkan 13.30.
Mig langar í örfáum orðum að
kveðja elskulega vinkonu okkar, Jó-
önnu Sæmundsdóttur eða Önnu eins
og við kölluðum hana, og þakka fyrir
að hafa fengið að kynnast henni, en
hún kom eins og sólargeisli inn í líf
okkar fyrir nokkram árum sem vin-
kona tengdaföður míns Halldórs
Helgasonai' sem þá hafði misst maka
sinn eins og hún.
Hún kom með birtu inn í líf hans,
eins til okkar allra í hans fjölskyldu.
Þótt tíminn sem við áttum saman
væri ekki langur fengum við að njóta
gestrisni hennar og hjartagæsku,
hún reyndist okkur öllum eins og
sannur vinur.
Við fóram öll saman til Portúgals
fyrir tveimur áram og
áttum þar yndislegar
stundir saman. Þar
kynntumst við einnig
Dóru systur hennar og
Einari. Við munum
ávallt minnast þessarar
ferðar með gleði og
ánægju.
Nú þarf hann
tengdafaðir minn að
horfa á eftir þér úr lífi
sínu. Bið ég góðan Guð
að vera með honum og
styrkja, þar til þið hitt-
ist á ný, en það er trú
þeirra beggja að svo
verði.
Við hjónin og fjölskylda okkar
kveðjum Önnu með virðingu og
þökk. Fjölskyldu hennar sendum við
okkar innilegustu samúðarkveðju og
biðjum Guð að vera með ykkur á
þessum erfiðu tímum.
Blessuð sé minning hennar.
Þórunn Friðriksdóttir.
Elsku amma, nú ert þú komin til
afa. Þessu veikindastríði er lokið og
þú hefur fengið friðinn. Mikið eigum
við öll eftir að sakna þín og faðmlag-
anna þinna. Alltaf er við komum í
heimsókn til þín sagðir þú, viljið þið
ekki fá ykkur eitthvað að borða og
byrjaðir svo strax að leggja á borðið.
Þú sast aldrei auðum höndum nema
síðasta mánuðinn. Þú varst annað-
hvort að púsla eða með handavinn-
una þína við höndina ef ekkert
spennandi var í sjónvarpinu. En þú
hafðir svo gaman af að horfa á Leið-
arljós og máttir helst ekki missa af
einum þætti. Þú hafðir einnig gaman
af að fara í boccia. Þú hafðir alltaf
gaman af því að fara í útilegu og það
er eftirminnilegt þegar þú fórst með
okkur krökkunum, pabba og
mömmu á Snæfellsnes eða í sveitina
eins og við köllum það þegar við för-
um í hjólhýsið. Það var alveg ynd-
isleg stund sem við áttum þar saman.
Þar var mikið spilað eins og þér þótti
svo gaman, farið í gönguferðir í
næstu bústaði og gert margt fleira.
Við eigum alveg örugglega eftir að
sakna þess tíma.
Kallið erkomið,
kominerstundin,
viðskilnaðar viðkvæm stund.
Vinirnirkveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðasta blund.
Margseraðminnast,
margterhéraðþakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margseraðminnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
Farþúífriði,
friður Guðs þig blessi,
Hafðu þökk fyrir allt og allt
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Elsku amma okkar við biðjum
góðan Guð að geyma þig og afa.
Elísabet, Guðmundur,
Heiðrún og Díana.
Frágangur
afmælis-
og minning-
argreina
MIKIL áhersla er lögð á, að
handrit séu vel frá gengin, vél-
rituð eða tölvusett. Sé handrit
tölvusett er æskilegt, að disk-
lingur fylgi útprentuninni. Það
eykur öryggi í textameðferð og
kemur í veg fyrir tvíverknað.
Þá er enn fremur unnt að senda
greinarnar í símbréfi (5691115)
og í tölvupósti (minning@-
mbl.is). Nauðsynlegt er, að
símanúmer höfundar/sendanda
fylgi. Um hvern látinn einstak-
ling birtist formáli, ein uppi-
stöðugrein af hæfilegri lengd,
en aðrar greinar um sama ein-
stakling takmarkast við eina
örk, A-4, miðað við meðallínubil
og hæfilega línulengd, - eða
2.200 slög.