Skírnir - 01.01.1875, Blaðsíða 127

127
A m er i k a.
Bandaríkin (norður).
Flestum lesendum Skírnis er kunnugt, aS flokkadeildin í
Bandaríkjunum er nokkuS áþekk tvídeilingunni á Englandi.
þjóSvaldsflokkurinn líkist nokkuS Viggum Breta, þar sem lýS-
valdsmenn eiga mart sammerkt viS Tórýmenn. LýSvaldsmenn
kjeldu yfirburSum í öllu til þess 1857, enn kunnu því svo
illa, a8 mæta vaxandi mótspyrnu af nýjum flokki. a8 þingdeil-
urnar keyrSu fram úr öllu hófi. og að þeir svifust ekki aS fara
í handalögmál í sjálfum þingsalnum, en tóku aS búa þau stór-
ræSin undir, sem hafin voru til fnlls og alls 1860. Hvernig hiS
mikla ríki haiSi nær hættu, eSa hve nær lá, aS þaS brysti í
tvennt i enu mikla viSfangi NorSur og SuSurríkjanna, þaS er
flestum kunnugt. HefSu SuSurríkin horiS efra skjöld, væru
Bandaríkin nú deild í tvö eSa fleiri sambandsríki, en mansal og(
þrælkun svertingja stæSi viS sama og áSur var. þetta getur
veriS þeim mönnum bending, sem virSast álíta þaS kosti í sjálfu
sjer viS stjórnarfar eins lands, er fólkiS deilist í eindregna og
harSa flokka. Hitt er annaS mál, aS þaS er náttúrlegt, aS álit
manna fari í ýmsar áttir, og eini vegurinn til aS koma þeim
saman, er sá, aS hver fylgi sínu máli sem bezt og færi allt til
sem þaS getur stuSt. En flokkastríSiS verSur hvervetna þá á
náttúrlegasta hátt hættulegt, þegar þaS — sem optast verSur á
bugi — blandast eigingirni og menn láta tillit til eigin hags-
muna, en eigi sannleika og sannfæringu, ráSa mestu. A3 því
leyti eru Ameríkumenn á eptir Englendingum, aS þar sem hjer
hefur smámsaman dregiS úr verstu misfellunum og kergjunni, og
hvorutveggju hafa til skiptis látiS undan, þegar málin þóttu
orSin bæSi brýn og sýn, þá er sem höfuSflokkar Bandaríkjanna
standi enn svo öndverSir, aS þaS er bágt aS vita, hvaS í skerst,
áSur skaplega fer aS draga saman, eSa á líkan hátt og hjá,
Englendingum. þjóSvaldsmenn hafa nú í 17 ár stýrt meiri afla
á þingi — og þess verSur ávallt minnzt þessum flokki til heiSurs,
sem fyrir hans kapp og dug hefur unniS veriS — en hefSi hann
gætt betur hófs og forustumenn hans veriS lengur vandari aS