Skírnir - 01.01.1879, Qupperneq 88

88
ÞÝZKALAND.
mannkyniS talar eitt mál, en öll menntun þess er meS sama
brag og sniSi. Hjer hefir því J>á vel skotiS fram, en vjer
eigum enn tvo aldra eptir æSri og mikilhæfari. Sjötta öldin er
öld andanna. Á henni rísa upp þeir forkólfar heimsþjóSarinnar,
sem koma henni í samskipti viS aSrar hnattaþjóSir og svo í
andlegt samhand viS alheiminn. Sjöundi aldurinn er þaS efsta
hástig framfaranna, hæsti tindurinn, sem skáldiS getur fest sjónir á.
Hjer er maSurinn orSinn undra fullkomin vera, og nú er hann
svo langlífur, aS þaS vantar minna og minna á, aS hann megi
kalla óSauSlega veru(!). «YituS jer enn eSa hvat?» Höfundinn
tekur hjer aS sundla, sem von er, en hann segir samt, aS hjer
nemi ekki staSar, heldur taki viS ný stig, nýir aldrar meS
vaxandi andlegri fullkomnan, sem fari langt út fyrir hugsjónasviS
ennar núlifandi kynslóSar, en fiaS þykist hann vita, aS fram-
farirnar muni vart (!) eiga sjer nokkur takmörk eSa endi. —
J>a3 virSist nú aS vísu, sem hjer sje eitthvaS fagurt og háleitt,
en hitt er annaS mál, hvort slíkar kenningar eSa þessi trú —
trúin á mannkyniS og þess hæfilegleika — er hetur fallin til,
sem jafnaSarpostularnir ætla, aS gera mannkyniS betra og sælla,
enn trúin á guS og ódauSleik sálarinnar. J>aS er bágt aS sjá
annaS, en aS sæla hvers einstaks manns verSi aS eins fólgin í
eintómri hugmynd um eilífa langloku aldra og kynslóSa, þar
sem hver þeirra «tilbiSur» sjálfa sig «og deyr». — J>etta þykir
oss nóg til aS sýna, aS heimspekingar jafnaSarmanna geta vart
orSiS hættulegri kirkjulegri eSa fegnlegri fjelagsskipun, en svo
margir aSrir af vitringum J>jóSverja, sem hafa í fullu frelsi skrifaS
um kenningar kirkjunnar, jþegnlegt skipulag og fl., og J>ótt marg-
tæta J>aS mart sundur, sem menn hafa haft — og hafa enn —
fyrir helgan og óbrigSulan sannleika. En J>a8 sem J>ó raestu
skiptir um jafnaSarmenn á J>ýzkalandi, er J>etta: aS J>eir hafa
aldri sýnt sig líklega til óeirSa, eSa látiS svo á sjer
bæra, sem vildu J>eir freista ofbeldisúrræSa — enda
hefSi J>aS orSiS Jieirra mesta óráS og mesta heimska, J>ar sem
svo mörg hundruS Jiúsunda hermanna standa á verSi. Hjer
getur ekki komiS til greina, hvaS landflæmdir menn í Lundúnum
eSa Ameríku rausa í blöSum eSa á fundum, eSa J>ó þeir eggi