Skírnir - 01.01.1879, Page 156

156
AMERÍKA.
Hvergi í heimi njóta konur eins mikils rjettar til móts við
karlmenn og í Bandaríkjunum, og hvergi er þeim eins hægt að
ná atvinnustöð eða embættum. J>ær hafa í mörgum ríkjanna
embætti á höndum i umboSsstjórninni til jafnaSar viS karlmenn,
og landstjórarnir láta sem bezt yfir, hvernig þær leysa J>aS allt
af höndum, sem þeim er til trúaS. í vetur gerSi þingiS í Was-
hington JaS aS lögum, aS sú kona, sem hefSi fært mál fyrir
einhverjum ríkisdómi í 3 ár, skyldi eiga heimila málafærslu fyrir
yfirdómi ríkisins.
í skýrslum stjórnarinnar, sem komu fram á aljsjóSasýning-
unni í Fíladeifíu, um skóla, uppfræSingarástand, fræSi- og
vísinda-stiftanir Bandaríkjanna, var nákvæmlega lýst öllum bóka-
söfnum, auSstofni þeirra, handritasöfnum og bókafjölda. A5 hand-
rita og gömlum bókaforSa, eSa bókafjöldanum komast bókhlö&ur
Ameríkumanna ekki í samjöfnuS viS enar gömlu bókhlöSur
Norburálfunnar. J>ess er eigi heldur von, J>ar sem aldursmunur-
inn er svo mikill. En hitt má fullbyrSa, aS á svo skömmum
tíma hefir engin J>jó8 í heimi aflaS og dregib svo saman til
bókasafna, sem Ameríkumenn. Franklín mun hafa veriS sá enn
fyrsti, sem gekkst fyrir aS koma bókhlöSu á stofn. J>aB var
bókhlaSan í Fíladelfíu («PMladelphia Library«). í henni voru
5000 binda 1791, en nú eru J>ar 100,000 binda. Vjer skulum
nú nefna hin helztu og auSugustu bókasöfn og vísindastiptanir.
Stærsta bókasafniS er «bandaþingsbókhla8ani> í Washington; í
henni voru í fyrra 311,097 binda. Næst henni gengur bókhlaSan
í Boston meS 290,869 binda. J>á eru talin 7 bókasöfn, hvert
meS bindatölu frá 100 til 200 þús. binda, þá 10 meS 50—100
þús. binda, þá 82 meS 20 — 50 þús. binda, þá 152 meS 10—20
þús. hinda, þá 269 meS 5—10 þús. binda, þá 1516 meS 1000
—5000 binda, þá 925 meS 500—1000 binda, og enn 724 með
300 — 500. Um þenna safnasæg er aS athuga, aS J>a8 eru að
eins stóru bókhlöðurnar, sem vísindalegum ritum er til safnað,
en öll en minni söfn miSa til aS efla almennan fróSleik og verk-
lega menntun. Vísindaleg bókasöfn eru þau öll, sem til háskól-
anna heyra; t. d. Harvard College í Cambridge (meS 212 þús.
binda), Yale Colleges í New Haven (með 95,200 binda), eSa til