Skírnir - 01.01.1891, Qupperneq 8

8
BISMARCK ÚR SESSI.
1880—90 hafi hafl verið seldur viður úr skóginum fjrir 900,000 marka á
ári, að meðaltali. Fiskisæl fljót renna um skóginn og er dýraveiði mikil
í honum. Bismarck hefur keypt ýmsa búgarða kring um skóginn og hef-
ur landseta á þeirn. Þannig hefur hann að minnsta kosti eina miljón
marka í árstekjur, og eru þó ekki taldar með tekjurnar af Varzin og
Schönhausen. Eptirlaun hans eru ekki nema krækiber fyrir hann. Dana-
konungur hefur minni árstekjur en hann. Hann þóttist ekki hafa efni til
að búa eins og hertogi; en reyndar hafði hann 1871 gert sér vonir um
að verða ríkjandi hertogi yfir Lauenborg og láta það ganga í erfðir til
barna sinna. En hann fékk því ekki framgengt, því slíkt mátti ekki gera
án samþykkis ríkiserflngjans, og krónprins Friðrik Vilhjálmur (Friðrik
þriðji) vildi ekki lofa það. Nú kærði hann sig ekki um nafnbótina eina.
Haft er eptir honum, að hann hafi sagt í gamni, að hertoganafnið mætti
brúka þegar hann vildi gera sig torkennilegan á ferðum (ferðast incognito).
Bismarck kvaddi keisara áður en hann fór burt úr Berlín. Hann losað-
ist ekki við hertoganafnið, en hefur þó ekki borið það síðan. Hinn 30.
marz fór liann úr Berlín og fylgdi honnm mikili múgur manns á járn-
brautarstöðina. Þegar hann kom til Friedrichsruhe, gengu Hamborgarar
i blysför á móti honum, og á margar lundir var honum sómi sýndur. Áður
en hann fór úr Berlín hafði hann látið virða öll heiðursmerki sín og
„orður“, og sagt, að hann ætlaði sér ekki að bera þær framar. Samt fór
því fjarri, að hann settist í helgan stein; margir heimsóttu hann, einkum
blaðamenn, og var bann skeggræðinn við þá um alla heima og geima. Nú
var öldin önnur en þegar Belgakonungur kom að hallardyrum hjá honum
í Berlín og þjónninn beiddi hann að koma aptur næsta dag, því Bismarck
svæfi miðdagssvefn.
Nú víkur sögunni til keisara. Hann sendi stórhertoganum af Weimar
hraðfrjett um tíðindin. „Beiskar raunir hafa drifið á daga mína. Að
veita Bismarck lausn tók mér eins sárt og jeg hefði misst afa minn í
annað sinn. En jeg verð að herða mig upp. Jeg stend nú einn við stýr-
ið, en jeg stýri í sömu átt og fyr var stýrt, og með allt gufumagnið uppi,
áfram (voll dampf, vorwárts)“. Þannig brást Bismarck bogalistin. Hann
þóttist hafa keisarann i hendi sér, en allur annar maður bjó i hinum unga
Vilhjálmi en Bismarck datt í hug.
Hamburger Nachrichten var hið eina blað, sem hélt tryggð við Bis-
marck. Einhverju sinni var ritstjórinn i veizlu á Friedrichsruhe og kom