Skírnir - 01.01.1891, Blaðsíða 32

32
ENGLAND.
liðum, W. S. Caine, sagði af sér þingmennsku öt af þessu, og bauð sig þó
aptur fram og kvaðst fylgja Gladstone að málum. Hann var samt felldur
af Gladstoning, og bjóst enginn við því.
Um haustið fór Gladstone til Skotlands og hélt þar ræður. Er því
viðbrugðið, að honum hafi þá ekki tekizt ver en 1879, en þá felldi hann
Disraeli árið eptir. Hann vill afnema rikiskirkjuna á Skotlandi vegna
þess, að langtum fleiri eru utan hennar en innan; hann vill að verkmenn
i námum vinni að eins 8 tíma á dag, en ekki vill hann ganga að því, að
ekki megi vinna nema 8 tiraa á dag hvert verk sem um er að ræða.
Sósialistar og margir af hinum áköfustu framfaramönnum á Englandi
halda þessu fram. Bradlaugh guðleysinginn hefur barizt fyrir því, að 8
tíma vinna skyldi ekki lögboðin.
Skotar báru Gladstone á höndum sér, og einn daginn, er hann var að
halda ræðu, fréttist að Gladstoningur hefði verið valinn við aukakosningu
í Eccles, nálægt Liverpool. Það er í sextánda sinn síðan almcnnar kosn-
ingar fóru ftam 1886, að apturhaldsmeun hafa misst kjördæmi úr höndum
sér. Stjórnin getur að lögum setið 7 ár, 1886—93, en engin ensk
stjórn situr allan þann tíma, heldur 5—6 ár lengst.
Á írlandi voru margir landsetar reknir af ábýlum sínum árið sem
leið. Voru einkum brögð að þvi í Tipperary. Hið brezka þjóðfélag
(National League) keypti bæjarstæði og lét reisa hfis, og því næst fluttust
allir ibúar úr þorpi einu, sem stóð á jörð landsdrottins eins, er var mjög
óþokkaður. Var höfðað mál gegn Dillon og Brjáni (O’Brien), og var þeim
gefið að sök, að þeir hefðu æst landseta. Meðan á málaferlunum stóð,
urðu óp, ryskingar og sviptingar milli lögreglumanna og bænda. Voru
margir barðir og var meðal þeirra John Morley, sem gengur næst Glad-
stone í forustu Gladstoninga. Var hann einn af áheyrendum. En það er
að segja frá þeim Dillon og Brjáni, að þeir klæddust í dularbúning og
sluppu úr greipum lögregluliðsins. Gufubátur eins af vinum þeirra tók
við þeim, og flutti þá til Frakklands. Þetta var í öndverðum september.
Þaðan fóru þeir til Ameríku að safna fé handa írum. Leit út fyrir hall-
æri á írlandi, því kartöplur skemmdust og rotnuðu í jörð, rigningasamt.
Balfour tók þá t.il þeirra úrræða, að hann ferðaðist um landið, og lofaði
raönnum vinnu, kvaðst ætla að leggja nýjar járnbrautir o. s. frv. En
liallærið vofði yflr samt sem áður, og skoraði stjórnin þá á Eugleudinga,
að afstýra þvi með samskotum. Hins vcgar rökuðu þoir Dillon og Brjánn
fé saman í Ameríku, en voru dæmdir í 6 mánaða táugelsi á írlandi, og