Skírnir - 01.01.1891, Blaðsíða 34
ENGLAND.
34
kvaðst hann ekki treysta sér til, að hafa á hendi ttokksforustu framvegis
nema að Parnell segði af sér þingmennsku, ])6 ekki væri nema um stund-
arsakir. Bað hann Morley að láta Parnell vita þetta. Morley fekk Justin
M’Carthy, er seinna kemur við söguna, bréfið, og átti hann að koma því
á framfæri við Parnell. En Parnell vildi ekki sinna honum. Þannig
stendur á því, að írar vissu ekki um bréfið fyr en það var prentað í blöð-
unum daginn eptir.
Nokkru síðar kom út langt opið bréf frá Parnell: „Til hinnar irsku
þjððar“. Biður hann þjóðina að skera úr milli sín og Gladstone. Glad-
stone hefði ritað þetta bréf til að reyna að þrælbinda íra; hann vildi ráða
því, hver væri foringi þeirra. Svo hótaði hann að slá sjálfsforræði ír-
lands á frest, ef írar væru honum ekki ljúfir og leiðitamir. En til að
ónýta þetta fyrir Gladstone, kvaðst hann neyðast til að segja frá, hvern-
ig sjálfsforræði þvi væri varið, sem írar ættu von á, og sem þeir mundu
missa af, ef þeir ekki ofurseldu sig hinum ensku úlfum, er sæktu eptir sér
með gini gapanda og vildu gleypa sig.
Hann kvaðst hafa heimsótt Gladstone 4 búgarði hans Hawarden í
nóvember 1889 og hafa talað við hann eða öllu heldur hlýtt á tal hans í tvær
klukkustundir. Hefði hann búizt við að komast að völdum við næstu þing-
kosningar, og talað margt um liið nýja frumvarp um sjálfsforræði írlands,
sem hann ætlaði þá að leggja fyrir þing. Þegar Dýflinarþing kæmist á,
skyldu að eins 32 Jrar sitja 4 Lundúnaþingi, í stað 103, sem nú sætu þar.
írsk landsetamál skyldu að eins rædd á Lundúnaþingi. Lögregla á ír-
landi skyldi vera í höndum Englandsstjórnar fyrst um sinn, en kostnaður
allur skyldi lenda 4 írlandi. í 10 eða 12 ár eptir að Dýflinarþing væri
komið á, skyldu allir dómarar og embættismenn á írlandi skipaðir af Eng-
landsstjórn. Parnell kvaðst hafa hlýtt á þessa afarkosti og þótt þeir illir,
því öllu var haldið í gamla horfinu.
Seinna hefði Morley spurt sig, hvort hann vildi vera írlands ráðgjafi
í næsta ráðaneyti, en hann kvaðst hafa svarað, að sú óhæfa gæti sér
aldrei í hug komið að svíkja ættjörð sina og ganga inn í enskan þing-
ttokk. Morley hefði sagt, að hvorki Gladstoningar né Dýflinarþing mundi
getað hjálpað landsetum þeim, er reknir höfðu verið af ábýlum sínum.
Þannig væru írar engu bættari, þó Gladstone kæmist að og sér yrði
steypt.
„Fyrir 16 árum hugkvæmdist mér að stofna irskan þingflokk, er væri
öháður öllum enskum flokkum. Fyrir 10 árum var jeg kosinn foringi yfir