Skírnir - 01.01.1891, Síða 56

Ýmislegt.
Skíildsag’a. Von Sybel. líerlínarfundurinn. Fyrsti maí. Fundur
um þrælasölu. Læknafundur. Kocli oíí ineðal hans.
Sýning-in í Lhicago. Charles iiootli. 11
Árið 1890 kom út skáldsaga á Englandi eptir Hall Caine, sem hefur
ritað margar skáldsögur áður og unnið sér góðan orðstír á Englandi.
Hún er í þrem bindum og heitir „The Bondman“ (bandinginn). Höfund-
ur kvað hafa dvalið á íslandi um tíma og mestur hluti skáldsögunnar
skeður á íslandi um síðustu aldamót. Þó að flest sé skekkt og skælt hjá
Halli, þá ætla jeg samt að drepa í stuttu máli á efni sögunnar. Það er
svo sjaldgæft að útlendingar riti skáldsögur um ísland, að þess er vert að
geta, þegar einhver leggur út i það, hversu atkáralegt sem smíðið er í
vorum augum. Á Englandi hefur bókin fengið mikið lof og er talin bezta
skáldsaga höfundarins.
Höfundur kallar bók sína „A new Saga“ (Ný saga). Hún byrjar á
glímu á alþingi; dóttir stiptamtmannsins réttir röskuin ungum sjómanni
sigurlaunin og takast með þeim ástir seinna. Faðir hennar rekur liana
af heimili sínu, er hann verður þess vís, að þau eiga mök saman. Þau
giptust; hann verður drykkjumaður, bjargar lífi sínu af skipbroti á eynni
Mön og verður þar kyrr. Kona hans deyr nokkru síðar og faðir hennar
tekur að sér son þeirra.
Hall Caine er ættaður frá Mön og alinn npp þar. Lýsir hann vel
lífi og dagfari eyjarskeggja. íslendingur kvongast þar og eignast son.
Drukknar hann sjálfur en sonur hans fer heim til Reykjavíkur. Nokkrum
árum síðar gerist hanu þar oddviti fyrir uppreisn og steypir hinni dansk-
lunduðu stjórn. Tekur hann öll völd í hendur sér og sendir hálfbróður
sinn til Krisuvíkur að þrælka í brennisteinsnámunum. Hann veit ekkert
um, að hann er skyldur honum, og i þá tíð var vinna í Krísuvík jafngild
betrunarhúss- eða Brimarhólmsvinnu. Síðan er þessura nýja Jörgensen bylt
úr völdum og er hann látinn þrælka í Krísuvík. Verða þeir góðir vinir
hálfbræðurnir. Sagan endar með því, að annar þeirra lætur skjóta sig í
stað hins norður í Grímsey, en hinn fer til Manar.
í sögu þessari ægir öllu saman, uppreisn Jörgensens, alþingi, gömlu
og nýju, en þó er ástríðum og ástum þeirra manna og kvenna, sem sagt
er frá, lýst langtum betur en t. d. í hinni dönsku skáldsögu „Vikingeblod“
eptir Holm Hansen, 1879. Hall Caine lætur íslendinga vera ótrúlega