Skírnir - 01.12.1907, Blaðsíða 14

302
Stepban Ct. Stephansson.
Og það ætlar hann að nota til þess að fegra heimahag-
ana og bæta óðal ættarinnar.
Eg skil kvæðið á þá leið, að Stephan álíti Yestur-
íslendinginn ág'jarnan, en hjálpfúsan, þrunginn af heim-
þrá og löngun til að gera gamla garðinn frægan — meira
gott en ilt að saman lögðu í innrætinu.
Verra gat það verið.
Kvæðið er að mestu leyti óráð, fært í hendingar.
En þetta er það fallegasta óráð, sem eg hefl heyrt.
Skáldið býr til alt saman — það þykist eg sjá í
hendi mér. En hvers vegna fer hann með efnið á þenn-
an hátt? Það gerir höfundurinn vegna þess, að hugur
hans sjált's fer alt af harmförum austur yflr hafið. Hann
er þar sjálfur í vöku og svefni. Og hann getur ekki
hugsað sér, að landinn vor deyi öðru vísi en svo, að hann
fljúgi heim í óráði andarslitranna, með heitum óskum
um hagsæld lands og lýðs.
Honum er alt af bjart fyrir augum, þegar hann yrk-
ir um framtíðina. Þá munu mennirnir verða vitrari og
betri en þeir eru nú. Þess vegna segir hann:
»Eiga vildi eg orðastað
í öldinni, sem kemnr«.
Stephan er frumlegur að eðlisfari. En að sumu leyti er
frumleikur hans hafinn upp i æðra veldi á þann hátt, að
hann kembir saman í kvæðum sínum náttúru og þjóðlíf
tveggja landa, sem ólík eru í sumum efnum.
Kosti sína á hann frumleikanum að þakka. Og hann
á honum að kenna ókostina. Frumleiki er að sumu leyti
fólginn í því, að líta á hlutina og tala um þá öðru vísi
en aðrir menn. Það er hægt því að eins, að horft sé
djúpt, og dýpra en flestir menn gera.
En þegar djúpt er horft, þá verða myndirnar óljósari
heldur en þegar þær eru teknar af yfirborðinu.
Stephan er þungskilinn í meira lagi oftar en sjaldan.
Eg ætla að sá galli hans stafi af því, að hann horfir
dýpra en flest skáld önnur. Þetta kann að þykja kyn-