Skírnir - 01.12.1907, Blaðsíða 35

Jónas Hallgrimsson
823
Þá vœri launað,
ef þú líta mættir
ásján upp lyfta
ungrar móður,
þar sem grátglaður
guði færir
barn sitt bóndi
að brunni sáttmála.
Jónasi lætur það vel að fela' háleita lífsspeki í ein-
földum orðum eða einfaldri líkingu. Sem dæmi þess skal
eg ncfna þetta erindi:
Bera by
bagga skoplítinn
hvert að húsi heim ;
en þaðan koma ljós
hin logaskæru
á altari hins göfga guðs.
Hann er v i t u r maður. Þess vegna verða orð
hans stundum spakmæli.
Ast hans var djúp og hrein. Konu, sem hann feldi
ástarhug til ungur, gleymdi hann aldrei.
En Jónas átti eitt til enn. Hann gat verið kíminn
og meinfyndinn. Það sýna t. d. kvæðin: Læknirinn,
Borðsálmur, kvæðin um alþing, Þorkell þunni o. fl. og
hið ágæta bréf frá Þingvöllum. En gaman hans er alt
af góðmannlegt.
Allir þessir eiginleikar, sem eg nú hefl drepið á,
hafa að minni hyggju átt sinn þátt í því að Jónas hefír
orðið óskaskáld þjóðar sinnar, en fyrst og fremst þó sá
eiginleikinn sem enn er ótalinn, en það er málfegurð hans.
Hann er fegurst talaður.
Mál hans er fyrirmynd sem vitnað verður til meðan
íslenzk tunga verður töluð. Yflr hverju hans orði er »létt-
ur og hreinn og þýður morgunblær«. Orðin liða fram,
borin af innra lífi og æsku. íslenzkan hans er lifandi
mál. Orðin fara hugsuninni eins eðlilega og fagur
líkami fagurri sál. Allar hreyfingar málsins eru mjúkar
21*