Árrit Prestaskólans - 01.01.1850, Page 42
42
Kyrkjtihreifíng
kappsmuna, glædt vísindalega starfsemi liennar, og
með {)ví hún liefur haft katólsku kyrkjuna gagnvart
sjer, sem lifandi dæmi uppá fast bundið fjelag, hef-
urhenni orðið það minnisstætt, hversu dýrmæt að er
eining kyrkjufjelagsskaparins, jafnframt þvi sem
dæmi katólskunnar var henni bendíng til að leita
þessarar einingar á dvpri liátt lieldur en katólska
kyrkjan er fær um.
En þó svo vyrðist, að háðar kyrkjurnar í ýrnsu
hati þokast nær liver annari, verða menn að varast
að gylla um of fyrir sjer ástand katólsku kyrkjunn-
ar, eða imynda sjer þessa þokun að prótestantisku
kyrkjunni meiri, en hún er í raun og veru. Að vísu
er sáðkornum dreift, sem borið geta blómlegan á-
vögst þegar dagur rennur upp á J>ýzkalandi annar
eins og 31. okt. 1517, sein þar liefur verið mestur
og dýrðlegastur; en að þessu takmarki er án efa
leiðin ennþá laung og, ef til vill, örðug. Alt að einu
treystum vjer því, að katólskan sje á þessari leið,
og þá sannfæríngu egum vjer að hafa þrátt fyrir alla
þá annmarka andlega og siðferðislega, sem hver-
vetna eru henní samfara eins í Jýzkalandi, sem ann-
arstaðar, og þrátt fyrir yms einkenni hjá báðum kyrk-
jum sem virðast að vera því til fyrirstöðu, að þær
þokist nær sín á milli, en orðið er. I miklum hluta
rómversku kyrkjunnar á Jýzkalandi er menntun bæði
presta og alþýðu injög fátæk og ónóg, hjátrúin á
mæti góðverkanna, á töfrakrapti ymsra athafna, á
kraptaverkum helgra manna og helgra leifa drottn-
ar enn þá víðsvegar, og bregður myrkri sinu yfir
hjarðir og hyrðara. Hin frjálsa hreifíng, sem risið
hefur upp á móti þessu ástandi, skortir bæöi djúp-
sæi og siðferðislega alvöru. Fyrst hófust þessar
frjálsu tilraunir í katólsku kyrkjunni á Jýzkalandi
á seinni liluta aldarinnar, sem leið. Jþað verður ekki