Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Årgang

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1932, Side 31

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1932, Side 31
31 »Undan Þríhyrningi« er tæplega, eða ekki, rétt að kalla mann; frá bæ fyrir norðan Fiská, þar sem fjallið er sunnan ár. — Hafi ekkii verið bær sunnan-undir austurhorni Þríhyrnings, veit ég ekki annars. staðar neitt býli, sem hefði getað helgað sér land »umhverfis Þrí- hyrning«. E'n þar nam land Þorkell bundinfóti, og bjó undir fjallinu,. og Starkaður sonarson hans síðar, að ráði Ketils hængs, Hann virðist því hafa enn átt Þríhyrning með Vatnsfelli (Landn. 201, 202, 207;; Njála, k. 57). Vitanlega átti Ketill hængur alla sýsluna í fyrstu, tiL Markarfljóts. Þar, sem nú var bent til, undir Þríhyrningi, hefir verið fallegt bæjar- og tún-stæði, og all-víðáttumikið, — miklu þykkari,. grasgefnari og föngulegri jarðvegur en á Hrappstöðum og sunnan-í Reynifellsöldu, að því er virðist, en þar er nú mjög blásið. — Smá- lækur fellur þar að. Hæðir eru á báðar síður og slær löngum úr brekkunum, svo að veðursæld má þar kalla. Um það hefi ég sann- færzt; í mjög myrkum ofan- og neðan-byl austur-á hálsum var byl- laust þar og lygnt. Svo sagði og ætíð Jónas Árnason á Reynifelli,. eftirtökusamur og skýr maður, að hann hefði lengi veitt því eftirtekt,. að þar væri eigi svo illviðrasamt sem þar er hálent (Árb. Fornl.fél. 1902, bls. 3). Eflaust hefir þar verið mikið beitiiand, kjarr og skógar,. en slægjur fremur litlar, eins og löngum hefir verið á Rangárvöllum ofan- verðum. »Þar hefir frá ómunatíð og fram á 19. öld verið selstaða frá Kollabæ eða Kirkjulæk ‘). Hvert selið hefir verið byggt þar á annars rústum, og þær efstu all-nýlegar. Undir öllu þessu getur hæglega.' falizt allstór bæjarrúst«. — »Seltóftar-bungu« þessa mældi Brynjúlfur Jónsson; kvað hann hana 12 faðma langa og 6—7 faðma bieiða, og 3 tóftir aðrar, afar-fornlegar, 6X3, 4X3 og 4X5 faðmar að stærð.. Fleiri smátættur telur hann þar. Þarna hélt Jónas verið hafa bæ Starkaðar og mun dr. Finnur Jónsson hafa fallizt á það, og svo Brynj- úlfur Jónsson. Sel Sigfússona undir Þrihyrningi (41) nefnir hvorki. Njála né aðrar heimildir. Ekki heldur Hlíðarréttir þar (35), enda eru þær að eins frá síðustu öldum. Þær voru til landsuðurs af syðsta horni á Réttarhól, suður af Kirkjulækjarslóðum. — Njála nefnir ekkii heldur Reynifell eða Þorleifsstaði. — Þríhyrningur snýr frá landnorðri til útsuðurs1 2). Hér var venjan að kalla veginn fyrir austan fjall, stund- um fyrir norðan. Síða fjallsins Hlíðar-megin er því á takmörkum »austan« og »sunnan«, og svo munu sumir Fijótshlíðingar o. fl. kalla enn, þ. e. sunnan-undir, eins og Bárðar-saga, k. 5. Umferð mikil hefir 1) Nú kennd við Kirkjulæk. — Móðir Sig.ur.þórs í Kollabæ var þar í seli á. yngri árum sinum, frá Lambalæk. Hún er enn á lífi. 2) Nú eru hreppamörk milli Rangárvalla og Fljótshlíðar eftir eggjum -Þrí— hyrnings, og fyr talið niðr-um Máríuhellragilin um Bresthól.

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.