Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1932, Blaðsíða 47

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1932, Blaðsíða 47
Nokkrar forndysjar í Rangárþingi. Sem alkunnugt er, hefir allvíða blásið land í Rangárvaliasýslu. Langmest hefir kveðið að þessu í Landmannahreppi og á Rangár- völlum, en þó einnig nokkuð í Landeyjum. Þessi iandblástur eða upp- blástur hefir eflaust orsakast af frosti og harðindum upphaflega, sam- fara mikiu öskufalli, nýju eða gömlu, frá eldgosum, einkum í Heklu- fjalli, og i Landeyjunum þar að auki af sandi frá Þverá. Við upp- blásturinn og sandfokið hafa ýmsar jarðir farið í eyði, og er jarðveg- ur blés allur, urðu eftir leifar af bæjunum og öðrum húsum, girðingum og öðrum mannvirkjum úr grjóti, — svo sem vottur um blómlega byggð og sveitasælu fyr á öldum, þar sem nú eru að eins eyði- hraun og svartir sandar. Þegar jarðvegurinn blés á braut, hafa eflaust komið fram víða hjá bæjaleifunum fornar dysjaleifar, þar sem þeir menn höfðu verið heygðir, er þar dóu heima í heiðni, — eða þar sem þeir höfðu fallið í bardaga, t. d. dysjarnar við Rangá eystri, eftir bardaga Gunnars á Hlíðarenda og bræðra hans við þá, er sátu fyrir þeim við Knafahóla'). Því miður eru nú fáar þessara fornu dysja kunnar, og þó nokkrar frá síðastliðinni öld. Um flestar er ekkert kunnugt og fátt eitt til nú af þeim fornleifum, sem fundizt hafa í þeim. — í sumum bæjaleifunum hafa fundizt forngripir1 2), en minna en mátt hefði verða, því að þær voru ekki rannsakaðar þegar helzt skyldi eða jafnóðum og blés. Nú mun það helzti seint. Á síðustu árum hefir blásið upp nokkrar fornmanna dysjar á Landi og eina (með 2 hestsdysjum hjá) skammt frá Hemlu í Land- eyjum. Þykir rétt að skýra hér frá þessum fornleifafundum, því að* allt þess háttar þykir eiga bezt heima í árbókum Fornleifafélagsins. 1) Sbr. ritgerð Kr. Kálunds í Aarböger for nord. Oldkh. 1882, bls. 63—64. 2) Sbr. fyr-nefnda ritgerð eftir Kr. Kálund, bls. 73—75. — Ýmislegt hefir fundizt síðan hún var rituð, t. d. í bæjaleifunnm efst á Rangárvöljum og íl Vorsabæ forna í Landeyjum.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.