Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1943, Page 83

&3
Eru í hrauni Ögmundar
ótal margir þröskuldar,
fáka meiða fæturnar
og fyrir oss brjóta skeifurnar.
Ur því að ég minntist á Ögmundarhraun, sem liggur skammt vest-
ur af Krísuvík, milli Mælifells og Latfjalls, og gengur í sjó fram vestan
Krísuvíkurbergs, afar illt yfirferðar, nema um einstigi það, sem í það
hefur verið rutt endur fyrir löngu, þá get ég hér þeirrar sagnar, sem
um þá vegarbót er sögð. Bóndinn í Krísuvík átti þræl þann, er Ög-
mundur hét, og lagði sá hug á dóttur bónda, en ekki hefur bóndi
kært sig um þær mægðir; samt gaf hann Ögmundi kost konunnar, en
nokkuð skyldi hann til vinna, sem sé það að ryðja veg gegnum hraun
það er fyrr getur. Tók þrællinn tilboði bónda og lauk verkinu á til-
settum tíma, en launin urðu þau sömu sem þeir bræður Halli og
Leiknir hrepptu, eftir að hafa rutt veg um hið illfæra Berserkjahraun,
■— dauðinn; hann var veginn að undirlagi bónda, og er dys hans við
austurbrún hraunsins við 'Mælifell, og heitir hraunið síðan Ögmundar-
hraun.
Hvað sem er um sannfræði þessarar sagnar, er hitt víst, að í Ög-
mundarhrauni og víðar á þessum fornu vegum hafa stórvirkir menn
að verki verið sem sjá má enn í dag.
Þá er að geta kostanna við þessar gömlu götur að nokkru; þeir
voru ef til vill færri en ókostirnir, en þó skal nefnt hér t. d., að þar
gáfust ótal tækifæri til athugunar á því, sem fyrir augu bar, svo sem
landslagi, kennileitum, hvernig örnefni hefðu myndazt o. fl. Ot frá
ýmsum þessum athugunum spunnust oft milli samferðamanna fróð-
legar og skemmtilegar umræður.
Til var það á leiðum milli byggðarlaga, þar sem talin var hálfnuð
leið, að menn nefndu t. d. Hálfnaðarklett, Hálfnaðarhól, Hálfnaðar-
skarð, Hálfnaðarsprungu. Öll þessi leiðarmerki af náttúrunnar hendi
eru nú týnd eða að týnast, með niðurlagðri umferð um fornar slóðir.
Ég ætla nú að lýsa að nokkru vegum, götum og stígum, sem liggja
milli Hafnarfjarðar og Krísuvíkur og oftast voru farnir. Að sjálfsögðu
sleppi ég hér þeim nýja Krísuvíkurvegi, sem nú er að mestu fullger.
Þó á hann þegar nokkra sögu, en hún er annars eðlis og skal eklci
rakin hér.
Fyrst skal hér lýst þeim vegi, sem mest var farinn og aðallega,
þegar farið var með hesta. Vegur sá var tekinn úr Hafnarfirði öðru-
6*