Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1943, Page 112

112
er, að ekki er unnt að draga það í dilk neins sérstaks víkingaaldar-
stíls, og samsvarandi næla mun trauðla finnast á Norðurlöndum, þó
að lag nælunnar, smárablaðslagið, sé þar mætavel þekkt. Það mun
því varla of djarft að álykta, að næla þessi beri vott um séríslenzka
stílþróun, en þó vitanlega á grundvelli hins samnorræna arfs, enda
er yfirbragð skrautverksins ekki ólíkt Jalangursstíl að sumu leyti, t.
d. uppundningarnir á blöðunum, og þá um leið minnir það á dýra-
myndirnar á neðra borði kúptu nælanna. — Yfir um hægri hand-
legg lá hnífur úr járni, með óvenjulega löngu tréskafti og lykkju á
skaftendanum (3. mynd). Oddur hans og sömuleiðis prjónsins gengu
undir vinstri framhandlegg beinagrindarinnar. Ryðguð járnstykki,
óskilgreinanleg, voru á brjóstinu, en eitt við munn hinnar dauðu. A
einu brotinu sjást för eftir ein-
skeftu. Neðar í gröfinni og
framan við beinagrindina var
3. inynd. llnifur úr 1. kumli. — Knife kambur úrhornbeini með járn-
//07íi cjnnu 1. nöglum, óvandaður og tolldi
ekki saman. Hjá honum voru tveir einkennilegir steinar, annar dökk-
grár, eins og egg í lögun, en hinn hvítur með dökkum blettum, líkur
tréskó í laginu. Ef til vill gætu þetta verið verndargripir, en hitt er þó
einfaldari skýring, að þeir hafi verið hirtir vegna þess, hve skrítnir
þeir eru. Við hnésbæturnar voru þrjár kúskeljar; var tveimur hvolft
saman, en þeirri þriðju stungið niður á nefið fyrir aftan þær. Kú-
skeljar eru mjög sjaldgæfar í fjörunni á Hafurbjarnarstöðum, og hafa
þessar þrjár vafalítið verið nauðsynjagripir, matarílát.
Um þetta kuml er ekki fleira að segja, en það er éftirtektarvert
vegna þess, að það er eitt þeirra örfáu íslenzku kumla, sem hægt
hefur verið að rannsaka vandlega, áður en því var nokkuð rótað.
2. kuml. Um 60 sm suðvestur af höfðahluta þessa kumls var
barnskuml, sem snéri eins og það, en líkið, sem í því hafði verið
jarðað, hafði snúið þveröfugt, höfuðið í VNV-endanum. Ofan að beina-
grindinni, sem var úr ca 8 mánaða gömlu barni, voru um 30 sm.
Hlaðið var yfir leiðið steinum á sama hátt og hina gröfina, en
allir voru þeir smærri, líkt og þeir hefðu þótt fremur við hæfi barns-
ins. Líkið hafði verið grafið í lítilli trékistu járnnegldri, 50 sm að l. og
20 sm að br. Lá í sömu stellingum og líkið í hinni gröfinni, á hægri
hlið, fætur krepptir, handleggir niður með síðunum. Fram með kist-
unni báðum megin voru reistir þunnir steinar. Ekkert haugfé.
Þetta er fyrsta barnsgröfin, sem hér hefur fundizt frá heiðni, og