Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1970, Blaðsíða 6

10
ÁRBÖK FORNLEIFAFÉLAGSINS
um til, ef ljósmynd eða uppdráttur af húninum er brotinn saman
um miðlínu falsins. Að öðru leyti er samhverfingin ekki fullkomin.
Götin í gegnum húninn, sem eru þrjú hvorum megin, gegnskurður-
inn, eru t. a. m. ekki alveg eins, og dýrshausarnir ekki heldur, þó
að litlu skeiki. Og frávikin eru yfirleitt svo lítil, að þau rjúfa ekki
samhverfa heildarverkan hlutarins. Listamaðurinn hefur bersýnilega
stefnt að algjörðri samhverfingu. Um falinn neðst eru upphleyptir
hringar til skrauts, sá í miðjunni breiðastur og laglega kúptur.
Skrautverk er báðum megin á falnum, rnjög svipað, og hefur átt að
vera eins. Því má lýsa þannig, að í framhaldi af bjúgum útlínum
krókanna, þar sem þær koma niður í skarðið sín hvorum megin við
efra falopið, eru skorur niður eftir falnum og aðrar samhliða þeim
til hliðar, og nálgast þessar skorur eða línur tvær og tvær hvorum
megin eftir því sem neðar dregur, en áður en þær komi alveg saman
er þeim brugðið gegnum ,,kringlu“ eða hagldalykkju (eins og haglda-
brauð). Kringlurnar eru dálítið upphleyptar. Þetta verk er nú all-
mikið máð og hefur liklega aldrei verið mjög skýrt og ekki alls kostar
fimlega gert. En megineðli þessa skrautverks er greinilegt: tvö bönd,
sem myndast milli skoranna tveggja og tveggja, eru dregin gegnum
,,kringlu“.
Krókarnir sjálfir, sem eru prýði húnsins, eru sívalir en mjókka
þó jafnt og þétt töluvert frá upphafi sínu efst á falnum þar til þeir
hafa hverfzt að honum aftur og við taka dýrshausar þeir, sem þeir
enda á og horfa beint út frá fal, hvor til sinnar handar. Þetta eru í
rauninni aðeins tveir hausar, sinn í hvorum krók, en það gerir fjóra
vanga, sem alla verður að athuga. Ætlunin hefur augljóslega verið
að þeir væru sem líkastir eða eins allir. Það eru þeir raunar ekki í
öllum smáatriðum, en frávikin eru lítil, og lýsing á einum vang-
anum er gild fyrir þá alla.
Svo má líta á, að hvor krókur frá upphafi sínu við stofninn og
að hausnum sé búkur eða a. m. k. háls, þetta eru uppundnir ormar
eða slöngur. Síðan kemur hausinn, kúptur að ofan og frammjókk-
andi. 1 honum er stórt möndlulagað auga, sem næstum því fyllir
hausinn allan og fylgir útlínum hans, endar í oddi fremst. Skolt-
ar eru tveir, efri og neðri. Sá efri nær langt út á krókinn og verður
að rana, er þar upphleyptur, bregður í lykkju og stefnir síðan á
ská niður og inn eftir, þvert yfir neðri skoltinn og niður í kverk
dýrsins, þar sem liann endar með dálitlum uppundningi. Neðri skolt-
urinn nær einnig nokkuð út á krókinn, einnig upphleyptur þar og
endar í nokkuð breiðri tungu. Þar sem skoltarnir skerast, er þeim