Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1970, Side 54

58
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
vík hjá Agli Jónssyni bókbindara á árunum 1855—1860. 1 þeim er
ýmsan fróðleik að fá varðandi störf Guðmundar við bókband. Tekizt
hefur að ákvarða nokkrar bækur, sem Guðmundur hefur bundið
inn og nú eru í eigu safna eða einstakra manna. Til annarra heim-
ilda mun hér vitnað, er að þeim kemur.
Að æviágripi Guðmundar Péturssonar skráðu af Ættartölu-Bjarna
er svo gott „matarbragð“ — ef svo mætti segja — að það skal tekið
hér upp í heild, þótt nokkuð sé þá farið út fyrir það, sem átti að vera
inntak þessarar greinar:
„Guðmundur Pétursson er fæddur á Minna-Hofi á Rangárvöllum
26. ágúst 1812. Foreldrar hans voru Pétur Einarsson og Vilborg
Guðnadóttir, komin af bændaættum þar í hreppi, og var Guðmundur
sá fjórði maður í beinan karllegg, sem búið hafði á jörð þessari. Á
Minna-Hofi ólst Guðmundur upp hjá foreldrum sínum, þar til hann
var 17(?) vetra.2 Var þá hjá hönum vöknuð löngun til að leita sér
frekari menningar en hönum gafst færi á hjá foreldrum sínum. Réðst
hann þá um þær mundir til snikkara nokkurs í Vestmannaeyjum til
að nema þar trésmíði. En þá bar svo til, að þessi kennari hans
drukknaði sama árið milli lands og eyja. Svo varð ekkert úr þessari
fyrirætlan. Eigi að síður ætlaði Guðmundur sér að leita heldur ann-
arra úrræða en að halda kyrru fyrir heima, og fyrir því réði hann af
að fara fótgangandi suður á Seltjarnarnes, að vísu með vitund for-
eldra sinna en án samþykkis þeirra. Kom hann sér þar til vistar
hjá Eyjólfi bókbindara Eggertssyni frá Stóruvöllum, sem lært hafði
bókband erlendis og gat því veitt allgóða tilsögn í þeirri iðju, því
þótt hann ekki þætti haghentur að því, var band hans samt álitið
traust og endingargott. Hjá hönum var Guðmundur að námi tvo
vetur, en þá dó þessi kennari hans, og var þá námstíma hans lokið.3
Eftir það var hann í Hjálmholti hjá sýslumanni Páli Melsteð til að
binda inn bækur hans. Hafði hann þá fengið hin nauðsynlegustu
áhöld til bókbands eftir kennara sinn.
1 Hjálmholti kynntist hann stúlku þeirri, er Guðrún hét, Sæmunds-
dóttir, Friðrikssonar prests, Guðmundssonar á Borg við Borgar-
fjörð, og varð hún fyrri kona hans. Stóð brúðkaup þeirra að Minna-
Hofi 5. nóv. 1835. Slepptu þá foreldrar hans við hann jörðinni vorið
eftir en voru þar hjá þeim það sem eftir var ævinnar. Á þessari sömu
jörð bjó Guðmundur sál. í 30 ár eða til ársins 1866, að hann sleppti
henni við elztu dóttur sína, Sigríði, og mann hennar, Stein Guð-
mundsson, en var þar hjá þeim ásamt seinni konu sinni til dauðadags.
Með fáum orðum skal hér getið hins helzta, sem eftir Guðmund