Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1970, Qupperneq 70

74
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
4 Bréfaveski Kristófers Jónssonar að Vindási í Landsveit í byggðasafninu
í Skógum kynni að vera verk Guðmundar Péturssonar.
5 Úr blöðum Jóns Borgfirðings. Menn og minjar I, Rvk. 1946, bls. 60.
6 Aletrun á kili gæti bent til Lýðs Guðmundssonar sýslumanns (d. 1812) og
konu hans, Margrétar Eyjólfsdóttur (d. 1784). Á bandi bókarinnar er þó
augljós svipur 19. aldar, og skrautrósin á kili á algera samstöðu með einum
gyllingarstíl Guðmundar Péturssonar, og meiri samsvörun kemur hér til.
Áletrun, sem límd er á saurblað bókarinnar, er með rithönd frá um 1860.
Helga Jónsdóttir á Hnausum dó 1893, 87 ára.
7 Frumdrög greinarinnar birtust i timaritinu Iðnneminn 1969, bls. 32—34.
Greinarhöfundur hefur sérstaka ástæða til að þakka þeim niðjum Guð-
mundar Péturssonar, sem greitt hafa götu hans í þessari rannsókn, þeim
Lárusi Blöndal Guðmundssyni bóksala, Ebeneser Ebeneserssyni vélstjóra
og bræðrunum Ástmundi Guðmundssyni fulltrúa í Stálsmiðjunni og Sveini
Guðmundssyni forstjóra í Héðni. Við verkið hafa verið notuð þessi fjöl-
skylduhandrit: Ættartölubók Guðmundar Guðmundssonar bóksala eftir
Bjarna Guðmundsson frá 1890, Æfiágrip og Ljóðmæli Guðmundar bókbind-
ara Péturssonar (afrit Guðmundar bóksala frá 1902) og sendibréf Guð-
mundar Péturssonar til Friðriks sonar hans frá 1855—1860. Val legstað-
ar Guðmundar Péturssonar í Oddakirkjugarði við hlið legstaðar Skúla læknis
Thorarensens byggðist á því, að þeir Skúli voru aldavinir.
Minna mætti hér á umsögn Brynjúlfs Jónssonar frá Minna-Núpi um Guð-
mund bókbindara í safnritinu Huld V, bls. 47 (útg. 1895): „ . . . stundaði
jafnframt iðn sína með dugnaði, snilld og vandvirkni."
Rétt er að geta þess, að Guðmundur á Minna-Hofi var um skeið félagi í
Lestrarfélaginu i Rangárvallasýslu, sem stofnað var 1837 að frumkvæði sr.
Tómasar Sæmundssonar og starfaði fram um 1880. Guðmundur batt inn
bækur fyrir félagið, en engar þeirra hafa orðið á vegi mínum.
Minnisgrein Guðmundar Guðmundssonar, síðar bóksala, frá 1867. bendir
á efnahag Guðmundar bókbindara: „Pápi seldi Sumarliðabæ 1867, þann
11. mai Vilh. Chr. Hákonarsyni í Kirkjuvogi fyrir 550 rd.“
Nokkuð hefur það bagað greinarhöfund við þessa samantekt, að hann kann
ekki glögg skil íslenzkra heita um starf bókbindarans. Tökuorðum, svo sem
blindþrykkingu, rósafílettum og linufílettum mun varla enn útrýmt hér úr
bókbandsmáli. Bókbandslýsingum mínum verður bezt stoð að myndum þeim,
er fylgja hér með til skýringar.
Spyrja mætti að lokum: Hvar eru bókbandsstílar Guðmundar Péturssonar
niður komnir? Guðmundur Höskuldsson bókbindari á Eyrarbakka mun hafa
eignazt þá. Frá niðja Guðmundar Péturssonar hef ég séð skráð: „Gyllingar-
stimplar Guðmundar Péturssonar eru nú glataðir." Og hver veit þó nema seinni
dagar eigi eftir að leiða þá í ijós?