Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 1895, Page 81

81
neinn annar en Niðhöggr1. Á það bendir bæði það,
að hann »slítr nái«, og firri hluti nafnsins, sem er
hinn sami, og þiðing þess (niðfölr = niðbleikur, dimm-
bleikr = »enn dimmi dreki« í 66. er.), enda hefur
FJ. skilið það eins og jeg2. Hugsunin í niðurlagi
Völuspár er þá þessi: Þegarvölvan er húin að spá
því, að hinn ríki muni koma að regindómi, er spá-
dómur hennar á enda. I því sama bili sjer hún
Niðhögg, einn af íorboðunum firir raknarökum, koma
fljúgandi með nái í fjöðrum, og þá þikir henni mál
að sökkvast, þvl að hún er sjálf nár og þvíhrædd
við Niðhögg. Frá þessu lætur skáldið hana sjálfa
segja í 66. er. Það er með öðrum orðum: völvan
hrópar til hins spilta heims: »Varið iður! Ragna-
rök eru í nánd« — og síðan sekkur hún. Það er
lík hugsun eins og i hinum fögru orðum Jóhannesar
skírara: »Öxin er þegar reidd að rótum trjánna, og
hvert það trje, sem ekki ber góðan ávöxt, mun
upp höggvið verða og í eld kastað«3. Með þessu móti
verður hugsunin í kvæðinu skiljanleg frá upphafi til
enda, og það þarf ekki að breita neinu í síðasta er-
indinu. Aí þvf að jeg higg þetta vera frumhugsun
kvæðisins, get jeg ekki verið samdóma FJ. um, að
1) Hin rjetta mind. þessa nafns er að minni liiggju Nið-
hgggr, »sá sem heggur í mirkri«, enn ekki Níðhoggr, »sá sem
heggur með hatri eða öfundc, eins og flestir íetla.
2) Eddalieder, herausgeg. von FJ., I, 116. hls. I Kon-
ungsb. stendur nef fplr, sem vafalaust er rangt, og komið
af þvi, að skrifarinn setti orð sem hann skildi (neffölr), firir
það sem hann skildi ekki (niðfölr). Niðfölr stendur iika
bæði í Hauksbók og handritum Snorra Eddu.
3) Líka skíringu á hugsuninni í hinu síðasta erindi Völu-
spár hefur Sophus Bugge sett fram í Sæmundar-Eddu sinni á
892. bls. Enn síðar virðist hann hafa breitt skoðun sinni
6