Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 1895, Side 90

90
ura söguna betur en þeir áttu skilið; er því ekki
hætt við að saga Jóns sé fegruð að því er snertir
vígin sjálf og það því síður sem hann segir sjálfur
i inngánginum fyrir þætti sínum, að hann leyni
jafnan því ljótasta »og aldrei alt greina skulu, sem
og i sannleika mun reynast«.
Aptur er, ef til vill, ekki laust við að Jón sé
heldur hliðhollur Spánverjum að þvi er snertir að-
dragandann að vígunum. Hann dregur þó einga
dul á að sumir þeirra hafi hnuplað ýmsu frá lands-
búum, þótt hann geri reyndar ekki eins mikið úr
ránum þeirra og séra Olafur á Söndum, en hann
hefir séð að ranglátt var að láta það bitna á öllum
hvalveiðamönnunum, þóttnokkrir þeirra væruófrómir
og enn ránglátara að drepa fjölda manna fyrir svo
litlar sakir og hefir honum þvi crðið ósjálfrátt, að
draga heidur úr gripdeildum Spánverja. En einkura
kemur hlutdrægni hans fram í því, að hann minnist
alls ekki á hótanir Spánverja við Ara bónda og
hefir honum þó hlotið að vera kunnugt um þær.
Þetta getur valla verið gleymska hjá Jóni.
Þegar á alt er litið, er þáttur Jóns greinilegasta
frásagan um vig Spánverja, sem til er og verður
ávalt aðal-heimiidarritið um þessa atburði. Jón
Espólín hefði því einmitt átt að fara sem mest eptir
honum, þar sem hann lýsir vigunum á Spánverjum
i Árbókum sínum, en því fer svo fjarri að hann
geri það, að hann tekur ekkert tillit til frásagnar
Jóns og vænir hann jafnvel lygi þar á ofan, alveg
ástæðulaust. Jón Espólín gerir sér jafnvel svo mikið
far um að hnýta í nafna sinn, að hann stendur
sjálfur uppi eins og ósannindamaður. Jón Espólín
segir: »Hann (þ. e. Jón lærði) sagði svo frá, að
mjög illa hetði verið að þeim (þ. e. Spánverjum)