Eimreiðin - 01.05.1904, Blaðsíða 52
132
sonur bumbusláttar-konu, en samt kom ég honum svo til manns,
að Filippös konungur leitaði eftir vinfengi hans. Og þá er nú
Sókrates; hann hafði alist upp við steinhöggvaraiön, en undireins
og hann komst til betri þekkingar, þá strauk hann burt frá henni
og fór yfir til mín, og geturðu nú heyrt hversu lof hans hljómar
á allra vörum.
13. Ætlarðu nú að gefa frá þér, að líkja eftir svo miklum
og ágætum mönnum? ætlarðu að gefa frá þér vonina um að vaxa
af ágætum verkum, háleitum ræðum og göfuglegri mannprýði,
gefa frá þér heiður og frægð, lof og sæmdarsæti, vald og metorð,
gefa frá þér að verða frægur og prísaður sæll fyrir mælsku og
viturleik? ætlarðu í þess stað að fara í óhreinan kyrtil, verða
þrælslegur í líkamaburði og hafa hendur á lyftistöngum, grafölum,
hömrum og meitlum, bogra jarðlútur yfir vinnunni með jarðskríð-
andi sál, í alla staði auðvirðilegur, en hefja aldrei upp höfuðið né
heldur ala í sál þinni nokkra manndómlega og frjálsmannlega
hugsun? Ætlarðu að hafa hugann á því, að verk þín verði sam-
ræmilega og fagurlega löguð, en ekki skeyta hið minsta um að
samræmi og fögur regla skapist í þér sjálfum? Muntu meta þig
sjálfan minna verðan en marmarablokkirnar ?
14. Meðan hún var enn að tala þetta, spratt ég upp, því ég
eirði ekki að bíða þess, að hún endaði ræðu sína; kvað ég svo
upp minn dóm, sneri bakinu að hinni óásjálegu verkakonu og fór
yfir til Lærdómslistarinnar, glaður í huga, einkum er mér kom til
hugar stafurinn og höggin, sem hin konan hafði veitt mér daginn
áður, þegar ég var að byrja. Varð hún í fyrstu vond, þegar ég
yfirgaf hana, steytti hnefana og nísti tönnunum, en loksins fór
fyrir henni eins og sagt er um Níóbe1, að hún stirðnaði upp og
varð að steini. Fað vóru kynja afdrif, sem hún fékk, en þar
fyrir megið þið ekki rengja sögu mína, því draumar gera krafta-
verk.
15. Hin konan leit til mín og mælti: »Nú skal ég umbuna
þér fyrir réttlæti þitt, að þú veittir svo fagran úrskurð. Kom nú
þegar og stíg upp í þennan vagn«, — sagði hún og benti um
1 Níóbe drotning í fiebu hafði dirfst að bera sig saman við gyðjuna Letó og
metnast yfir henni af barnaláni sínu, að hún ætti tólf börn, en Letó aðeins tvö
(Apollon og Artemis). Fyrir þá sök drápu þau Artemis og Apollon börn hennar
með örvum sínum, en Níóbe stirðnaði upp af harmi og varð að steinstyttu, er sífelt
úthelti tárum.