Eimreiðin - 01.05.1904, Blaðsíða 72

íslenzk hringsjá.
BJÖRN VÍKINGUR (»Björn der Wiking. Ein germanisches Kulturdrama in
vier Akten«. I.eipzig) heitir þýzkt leikrit eftir Robert Riemann og er það um Bjóm
Breiðvíkingakappa. Aðalpersónurnar, sem allar eru teknar úr Eyrbyggju, eru þessar:
Snorri goði, Puríður systir hans, Björn Breiðvíkingakappi, í*óroddur skattkaupandi,
Asbrandur faðir Bjarnar, Pórir viðleggur og synir hans, Örn og Valur. Nokkrar
aukapersónur hefur og höf. sjálfur búið til að meira eða minna leyti. I.eikurinn fer
fram á íslandi um árið iooo.
Höf. byggir aðallega á Eyrbyggju, en hann fylgir eigi sögunni vandlega. Efni
leiksins er í stuttu máli á þessa leið: Bæði Björn og Þóroddur hafa beðið Þuríðar.
Hún ann Birni, en Snorri vill heldur gefa hana Póroddi. Hann hefur lofað báðum
biðlunum því, að sá þeirra, sem kemur aftur eftir þrjú ár með mestan auð og frægð^
skuli fá Þuríðar. Sakir þess hafa þeir farið báðir af landi burt til að afla sér fjár
og frama. Nú byrjar leikurinn: í’uríður þráir Björn, en Snorri er hliðhollur í*ór-
oddi. Hann telur sér meiri hag að mægðum við Þórodd, því Þóroddur muni fylgja
sér að öllum málum, en Björn muni eigi verða sér leiðitamur. Þóroddur kemur nú
úc til íslands með mikið fé, en Björn er sagður dauður, Þessu er trúað og Þór-
oddur fær ÍÞuríðar. En Björn kemur til íslands rétt á eftir. Verða þá miklar deilur
milli þeirra. Björn og Asbrandur eru annars vegar, en Snorri, í^óroddur, í^órir við-
legfsur synir hans hins vegar. f^uríður ann Birni og er vinkona hans. Margt
kemur fram í deilum þessum og styrjöldum, sem enginn fótur er fyrir í sögunni.
Deilunum lýkur að síðustu á þann hátt: tóroddur drepur Ásbrand, en Björn hefnir
föður síns og vegur Val og Örn. Þuríður drepur í^órodd mann sinn og flýr af
landi burt með Birni. Petta eru leikslokin.
Persónurnar í leiknum eru sjálfum sér samkvæmar að lyndiseinkennum, en
Eyrbyggja lýsir þeim á annan hátt, t. d. Snorra goða og einkum Þuríði. Höf. virðist
hafa haft sér til hliðsjónar »Víkingana á Hálogalandi« (leikrit Ibsens) og reynt að
gera dálitla Hjördís úr fhiríði, en það hefur eigi tekist vel. — Eigi er ólíklegt, að
leikurinn fari vel á leiksviði og honum verði tekið allvel af þeim, sem eigi eru gagn-
kunnugir Eyrbyggju.
Höf. kallar leikritið: »Ein germanisches Kulturdrama«. Óefað hefði verið
réttara að kalla það: »Ein islándisches Kulturdrama«.
Allur búningur bókarinnar er mjög vandaður og prentun og pappír í bezta lagi.
H P.
UM LEIKRIT OG LEIKHÚS Á ÍSLANDl hefur J. C. Poestion ritað ágæta
grein í tímaritið »Búhne und We1t« 1902, bls. 190—197. — í grein þessari eru og
myndir af leikskáldunum Matthíasi Jóchumssyni og Indriða Einarssyni og leikendun-
um Árna Eiríkssyni, Stefaníu Guðmundsdóttur og Friðf. Guðjónssyni; þar er og mynd
af leikhúsinu í Reykjavík. Grein þessi er rituð með stakri þekkingu og mesta vel-
vilja eins og alt, sem höf. ritar um ísland og íslendinga. H. P.
UM NORSK-lRSKA MÁLIÐ (»Notes on the Norse-Irish Question«) ritar
W. A, Craigie í Oxford mjög góða grein i »Arkiv íör norkisk Filologi« XIX, bls.
173 —180. Grein þessi er svar til dr. A. Bugge, sem ritaði um sama efni í »Aar-