Eimreiðin - 01.01.1906, Page 10

skuldlaus að kalla, goldið til allra stétta o. s. frv, Og þó hefir
hann verið bilaður á heilsunni í mörg ár: haft beinátu í brjóstinu.
Eg fer fljótt yfir sögu. En á þessum sundurlausu punktum
er þó hægt að lesa hana niður í kjölinn. Peir menn geta það,
sem eru læsir á myndletur mnnnlífsins og þjóðlífsins okkar. Eg
skírskota ekki til hrokans og stærimenskunnar eða stjórnarvalda
krossa- og plástra-náðar. En ég legg málið á dóm sannrar mann-
rænu og spyr: Pessi hjón og önnur eins — gera þau ekki vel
og ágæta vel? —
Eg sá þau í vor á mannamóti. Hann var líkur því sem hann
var, þegar hann var kennari minn í fermingarfræðum, aðeins stærri
nú í augum mínum og huga; því þá var mér illa við hann, heldur
en hitt, eins og alla þá, sem tróðu að mér tilsögninni, sem fylgir
fjórtán ára aldrinum. Og mér leizt betur á konuna en frúrnar í
kjólunum, sem þó eru fallegar.
Pað hefir hjálpað þeim mikið, að faðir Sigtryggs skilaði
honum jörðinni í góðu lagi og að hún er farsæl. Annað er vert
að nefna: Bæði hjónin eru af góðum ættum, góðum bændum og
gagnsömum, og höfðu þau alist upp við reglusemi og iðju. »Ólan
gengur í ættir,« sögðu gömlu tjármennirnir. Og það hefir enn
þýðingu sína, sem Ragnar konungur loðbrók orti:
»Móðernis fékk mínum
mögum svo hjörtu dugðu*.
Hamingjan er ættgeng oft og tíðum.
En hinn bóndinn, sem ég sagðist ætla að talca tii dæmis, —
hann tók ekki við farsælli jörð í góðu lagi. Hann heitir Jón
Pórðarson á Klömbrum; var vinnumaður lengi og svo einyrki,
unz börn hans óxu, sem eru sjö talsins. Jón hefir girt og sléttað
stórt tún og bygt öll hús jarðarinnar prýðilega og margar hlöður,
ennfremur mikla grjótgarða heima hjá sér og annarstaðar. Hann
á nú um 200 fjár og annan fénað eftir því. Laxá náði hann upp
á engi sitt. Pað vatn er nálega eins og forarlögur að frjómagni
og flekkjar sig öll jörð, sem það flóir yfir. fetta gat Jón, vinnu-
maður að öndverðu, einyrkinn, barnamaðurinn, sem tók við niður-
níddu kotinu í órækt og býr á leigujörð. Petta gat hann. En
lausamenn og búfræðingar eignast nú varla gripsverð, áður en
þeir giftast, og hafa þó þrefalt kaup fyrir hvert ár, sem þeir lifa.
Jón hefir sótt um heiðurslaun úr sjóði konungs vors, en tékk ekki.