Eimreiðin - 01.09.1914, Blaðsíða 52

208
rétt, og sjálfsagt sé, að þeir fræði lærisveina sína um ýms trúar-
brögð og trúflokka, þá mega þeir þó ekki kenna nema einn rétt-
trúnab, ómengaðan ev.-lút. samkv. játningarritum þjóðkirkjunnar.
Pegar þannig er nú ljóst, hver skylda er hér þessara manna,
kennimanna og guðfræðiskennara — og með því að gera það upp-
skátt, er auðvitað ekkert skert »kenningarfrelsi« háskólans, með
því að svona hefir þetta verið og hlýtur að vera, að því er guð-
fræðisdeildina snertir —, þá rekur óhjákvæmilega að þeirri spurn-
ingu, sem mjög er uppi á teningnum nú: Gæta guðfræðiskennar-
arnir hér hjá oss þessarar skyldu sinnar? Kenna þeir hreinan
ev.-lút. þjóðkirkjurétttrúnað, eins og þeitn ber skylda til, í þess-
um embættum? Skoðun mín, sem leikmanns, er sú, að þeir geri
það ekkil Fyrir þessu hefi ég gert greín annarsstaöarl), og ég
byggi þá skoðun mína á því, sem þessir menn sjálfir hafa látið
frá sér fara og til sin heyra í þessum efnum. Eg skal því ekki
í þetta sinn orðlengja um það atriði eða skýra það nánar. Ég
býst og við, að flestir skynbærir menn, hvort sem eru leikmenn
eða andlegrar stéttar, sé hér ekki heldur í vafa (nema ef vera
kynni þeir, er sjálfir eiga í hlut).
Með þetta fyrir augum verða menn að játa, að í óefni all-
mikið er komið um ástandið innan þjóðkirkjunnar íslenzku. Getur
það ekki neinum dulizt, að þegar þetta bætist ofan á annað, er
ekki lengur undir slíku búandi, frá hvaða hlið sem skoðað er.
Fylling tímans er í þessu að koma hér hjá oss, eins og annars-
staðar víða; ríki og kirkja verða að skilja — út úr ófærunni er
ekki annnar vegur. Pví að ekki yrði það nema hdlfkarað verk,
þótt farið yrði að breyta ýmsum meginatriðum trúarlærdóma
þjóðkirkjunnar, færa þá t. d. í nýguðfræðilegt eða jafnvel andatrú-
arlegt horf, í þeirri veru, að »nútímamenn« gæti betur sætt sig við
kirkjuna. Úr því yrði vafalaust ekki annað en kák, er fáum mundi
fullnægja til hlítar; og fjöldi manna mundi rísa eindregið á móti
því. Og eftir sem áður væri ófrelsið, ef þjóðkirkjunni yrði haldið.
trúmálaófrelsið. >I)jóðkirkju«, er ein er styrkt og vernduð, sam-
rýmist trúfrelsið ekki, svo sem greint hefir verið.
Alt ber að sama brunni og allir hljóta að láta sér hugað um
rétta úrlausn þessara mála, ekki sízt þeir, sem þetta kemur mjög
við, starfsmenn þeir, sem komnir eru eða komist geta í mótsögn
’) Sjá í>Ingólf* 25. tbl. 1913.