Eimreiðin - 01.09.1914, Blaðsíða 43

199
og hjartað. Ég bið lesendur mína sérstaklega að minnast þess, þótt
það sé máske ekki nein ný kenning fyrir þá, að samkvæmt um-
mælum allra lækna og heilsufræðinga, og samkvæmt öllum tilraun-
um, er langóhollast að drekka áfengi á fastandi maga, og enn-
fremur, að nautn sterkra drykkja, þótt í smáskömtum sé, er miklu
skaðlegri en nautn léttra vína eða þunnrar vínandablöndunar,
hverju nafni sem nefnist, Éað hefir verið sýnt fram á, að of-
drykkjan hefir ekki að eins líkamlega sjúkdóma, heldur einnig
andlega hn'gnun í för með sér, og þessvegna er nauðsynlegt að
berjast á móti ofdrykkjunni með öllum þeim réttmætum föngum
og meðulum, sem frjálsbornum mönnum er sæmandi. Á hinn bóg-
inn hefi ég einnig bent á, að áfengisnautninni er gefið langtum
meira að sök, en hún á skilið. Einkum hættir bindindismönnum
við, að ýkja þann skaða, er þeir segja að leiði af hóflegri vín-
nautn. En þetta er félagsofstæki, sem er sameiginlegur brestur
flestra stórra félagsflokka og hreyfinga. Pað er mikill sannleiki
fólginn í orðum Schillers, er hann segir: »Hver einstaklingur
fjöldans geW verið þolanlega skynsamur, en þegar þessir ein-
staklingar flykkjast saman í þyrpingu, verða þeir undir eins að
heimskingjum«. Meðan stórar þjóðfélagshreyfingar, eins og t. d.
bindindishreyfingin og jafnaðarmenskan, voru bornar uppi af ein-
stöku gáfu- og dugnaðarmönnum, var stefna þeirra og takmark
miklu nær sannleikanum, en eftir að hugsjónin sjálf druknaði að
meira eða minna leyti í flokksfylginu einu. Auðvitað hefir bind-
indishreyfingin komið miklu góðu til leiðar, og var fullkomlega
réttmæt, meðan barist var fyrir henni með fortölum og sannfáerslu-
afli af einstöku mönnum og félögum. Aftur á móti mun það
sannast með tímanum, að öll lagaboð gegn vínneyzlunni eru
óheppileg eða jafnvel skaðleg. Pví verður ekki neitað, að algjört
vínsölubann, að ég ekki tali um aðflutningsbann, sé skerðing á »per-
sónulegu« frelsi einstaklingsins. Að áliti flestra vísindamanna og
heilsufræðinga er og mjög hófsamleg vínnautn alveg skaðlaus
fyrir einstaklinginn, fyrir hraustan fullorðinn mann, og sem læknis-
lyf geta menn í mörgum tilfellum ekki án þess verið. Hví skyldu
menn þá neita sér um þá ánægju, sem t. a. m. eitt eða tvö staup
af rauðvíni með mat eða eitt glas af konjakspúnsi á kvöldin veitir
þeim? Éví varla verður því með sanni mótmælt, að vínið gleðji
mannsins hjarta, að það sé oft huggun í hörmunum og auki vel-
líðanina. Hver frjáls maður á heimting á að mega stjórna sér