Eimreiðin - 01.09.1914, Blaðsíða 33

189
af áfengi skerpi bæði sjón og heyrn. En flestir eru ásáttir um,
að vín, hverju nafni sem nefnist, hafi skaðleg áhrif á alla andlega
starfsemi, og að ekki þurfi meira af vínanda, en sem samsvarar
2—3 staupum af brennivíni, til þess að framleiða þessar verkanir.
Pað hefir einkum komið í ljós við þessar tilraunir, að áfengis-
nautn skaðar öll andleg störf því meir, því meiri kröfur sem gerð-
ar eru til vitsmunanna. Lærdómsgáfan sljóvgast einnig að mun.
Vogt gerði tilraunir með marga menn, sem fólgnar voru í því,
að láta þá læra utan að 25 vísuorð af Odysseifskviðu. Sumir þeirra
fengu stærri eða minni skamta af áfengi, áður en tilraunin hófst,
en sumir alls ekkert. Pað kom í ljós, að miðlungi stórir skamtar,
t.d. 3—5 staup af brennivíni eða konjakki, drógu úr lærdómsgáfunni
um hérumbil 33°/0. Prófessor Quensel segir, að langvinn áfengis-
nautn hafi eyðileggjandi áhrif á kapp og ötulleik (Energi) og sljóvgi
rökrétta hugsun, en efli stundum ímyndunaraflið og geri mönnum
hægra að yrkja ljóð!
Pað er því engum efa bundið, að langvinn áfengisnautn eða
ofdrykkja hefir skaðleg áhrif á alt taugakerfið yfirleitt, veikir taug-
arnar og sljóvgar starfsemi heilans, einkum rökrétta hugsun. Aft-
ur á móti má fullyrða, að lítið eitt af víni, sérstaklega ef menn
ekki neyta þess daglega, getur haft gagnleg áhrif á taugakerfið
og tilfinningalífið. Líffæra- og sálarfræðingurinn Thunberg kemst
þantiig að orði um þetta atriði: »Pað eru sjálfsagt margir menn
til í heiminum, sem að eðlisfari hafa svo þunglamalegt sálarlíf, að
hófleg vínnautn er gagnleg eða máske nauðsynleg, til þess að reisa
skorður gegn þeim tálmandi eða aftrandi kröftum í sálarlífi þeirra,
sem annars mundu hindra, að þeir kæmu nokkru í framhvæmd.«
Prófessor Quensel segir, að áhrif vínsins á tilfinningalífið sé eitt
af allra-þýðingarmestu atriðunum, er snerti áfengisnautnina. Pessi
áhrif vínsins, segir hann, sem ekki hafa verið rannsökuð vísinda-
lega, er frumorsökin til hinnar gífurmiklu útbreiðslu áfengra drykkja
sem nautnarmeðals um allan heim. Vínið fjörgar líf og sál, sagði
Linné, náttúrufræðingurinn mikli. Kræpeiín kemst einnig þannig
að orði á einum stað í bókum sínum: »Peim manni, sem neytir
hóflegra skamta af áfengi, finst að sér líði vel og að hann hafi
meiri andlega og líkamlega krafta, en hann í raun og veru hefir.
I’etta getur haft mikilvæga þýðingu, þegar leysa skal eitthvert
erfitt verkefni af hendi, sem krefur mikillar, en ekki langvinnrar
13