Dagblaðið Vísir - DV - 19.06.1982, Blaðsíða 9

DAGBLAÐIÐ & VISIR. LAUGARDAGUR19. JUNI1982.
9

I\AF\IFRIÐAR
«« ÞJÓBHÁTIÐAR
Fyrir einum eða tveimur árum
voru nokkur ungmenn i spurð í út-
varpsþætti hvort þau vissu hver Jón
Sigurðsson væri. örfáir kunnu deili á
honum, sumir svöruðu því til að hann
„væri karlinn sem styttan væri af”,
aðrir og langflestir þekktu hvorki
haus né sporð á þessum Jóni.
Mörgum brá illyrmislega. Er svo
komið fyrir hinni upprennandi kyn-
slóð að Jón Sigurösson er óþekktur
maður úti í bæ? Er unga fólkið ekki
upplýst um sögu forsetans og frelsis-
hetjunnar? Eða er þáttur Jóns for-
seta í sjálfstæðisbaráttunni og full-
veldi þjóðarinnar, æskufólki ekki
meira virði en svo, aö minning Jóns
er geymd í styttu niðri á Austurvelli
, ,af einhverjum karli”?
Þessarspumingargerast áleitnar
á þjóðhátíðardegi, afmælisdegi Jóns
Sigurðssonar. Blómsveigurinn, há-
tíðarmessan og dagskráin fyrir há-
degi þann 17. júní er virðuleg og lát-
laus. En síðan kemur poppiö, blöðru-
salan og pylsuátið. Þá troða þeir
upp, sem þekktari em meðal æsku-
fólksins, Halli og Laddi, Bessi og
Pónik! Þá sporðrenna menn pylsum
með öllu nema þjóðarkenndinni. Hún
týnist í ærslum og látum.
Þjóðrembingur
er hvim/eiður
Því miður eru Islendingar ekki
alltaf sér meðvitaðir um sjálfstæði
þjóðarinnar, gleyma baráttu forfeðr-
anna, skynja ekki ábyrgð sína við
varðveislu þess. Það á ekki aöeins
við um unga fólkið. Hinir eldri eru
undir sömu sök seldir.
Nú er það í sjálfu sér ekki nauðsyn-
legt, aö ganga i fánalitunum, eða
hrópa húrra fyrir Islandi í hverri
setningu. Þjóðrembingur er hvim-
leiður, svo ekki sé talað um þegar
hann tekur út yfir allan þjófabálk í
fordómum og fýrirlitningu á öllu því
sem útlenskt er.
En íslenska þjóöin á aö kunna skil
á sögu sinni og þjóöfrelsisbaráttu,
hún á að rækta með sér heilbrigðan
metnað fyrir því sem islenskt er, og
vera stolt af því ævintýri sem felst í
sjálfstasði þessarar litlu þjóöar. Það
er mikil gæfa að eiga hlutdeild i sam-
félagi rúmlega tvö hundruð þúsund
manna, sem heldur uppi velferð,
menningu og tilveru, sem jafnast á
við það besta sem þekkist í veröld-
inni.
Churchill
endurborinn!
Island er eitt fárra ríkja, sem ekki
hefur herskyldu og her manna undir
vopnum. Við förum ekki með ófriði
gegn öðrum þjóðum, og við eigum að
styðja friöarviðleitni, friðarhreyf-
ingar, hvaðan sem þær koma. Þann-
ig hefur Island verið þátttakandi í
Atlantshafsbandalaginu, vegna
þess, aö þau samtök eru mynduð til
að tryggja friö í E vrópu.
Friður felst í vömum, samstööu og
andstöðu gegn yfirgangi og ofbeldi.
Frjálsar þjóðir í Evrópu og Vestur-
heimi hafa staðið saman gegn heims-
veldisstefnu kommúnista og lýsa yfir
stuöningi við þær þjóðir sem standa
vörð gegn öfgum og ofríki. Þess
vegna hafa Islendingar haft samúð
með Bretum í deilunni um Falk-
landseyjar, þótt þeir engu að síður
hafi ímugust á hernaði og blóöbaöL
Ofbeldi verður aldrei kveðið niður
með linkind og þær fórnir, sem Bret-
ar færðu í Suður-Atlantshafi verða
réttlættar út frá þeim grundvelli.
Hitt er annaö mál, að nýlendustefna
Breta, eignarhald þeirra á fjarlæg-
um eyjum, eru leifar af heimsveldis-
stefnu, sem var og er engu betri en
drottnunargirni síöari tíma. Að því
leyti hafa átökin um Falklandseyjar
verið tímaskekkja.
Meðan íbúar á eyjunum vilja
heyra undir bresku krúnuna, er hins-
vegar ekki hægt að ásaka Breta um
landvinninga og yfirgang. Þeir eru
aðeins að vernda sína eigin þegna.
Þeir hafa vissulega farið í frækinn
hemaö á fjarlægum slóöum, þótt
ekki verði Thatcher líkt við Churchill
af því tilefni. Sú góða kona hefur enn
ekiú komist með tærnar, þar sem
Winston gamli haföi hælana. Auk
þess er samlíkingin óheppileg fyrir
íhaldsmennina í Westminster, þvi
Churchill tapaði einmitt kosningum,
eftir sigur sinn í heimsstyrjöldinni.
Nema það vaki fyrir Mogga!
/ nafni fríðar
En friður er víðar á dagskrá en á
Falklandseyjum. Hjá Sameinuðu
þjóðunum stendur nú yfir sérstök
friöarráöstefna. I stórborgunum
London og New York hafa hundruð
Laugardags-
pistill
Ellert B. Schram
ritstjóri skrrfar
þúsunda manna látið friðarvilja sinn
í ljós með fjölmennum friðargöng-
um, og viö setningu heimsmeistara-
keppninnar í knattspymu var friðar-
dúfan þaö tákn sem augu alheimsins
beindust að.
Það síðastnefnda var vel til fundið.
Iþróttahreyfingin, snjöllustu knatt-
spyrnumenn 24 þjóða safnast saman
til baráttu og sýna fram á, þessa
dagana, að þjóöir geta att kappi
saman; tekist á af metnaði og þjóð-
•arstolti, án þess að beita vopnum og
valdi. Meö góðri frammistöðu,
drengilegri keppni, getur hver þjóð
unnið til landvinninga, sem ekki eru
mældir í kílómetrum og fjármunum,
en þeir em því stærri í hugum millj-
ónanna sem fylgjast með keppninni.
Þannig er unnt að ávinna sér virð-
ingu og áhrif, þótt farið sé með friði.
Gunnar og Reagan
Sú f riðarhreyfing, sem stööugt vex
ásmegin austan hafs og vestan, er af
hinu góða meöan hún endurspeglar
einlægan friðarvilja fjöldans.
Friðargöngur eru ekki í andstööu við
þá sem styðja Nato, þvert á móti
falla þær að tilgangi bandalagsins og
geta því orðiö því til styrktar. Það
væri hinsvegar afskræming á rök-
réttum málatilbúnaði og afstöðu, ef
bandamenn heimskommúnismans
kæmu því til leiðar, eða teldumönn-
um trú um, að friðarhreyfing væri
andsvar gegn Nato.
Athyglisvert var að heyra ummæli
Gunnars Thoroddsen um Reagan
Bandaríkjaforseta eftir leiðtoga-
fundinn í síðustu viku. Forsætisráð-
herra bar lof á forsetann og taldi
hann hafa styrkt mjög stööu sína
sem hæfur leiðtogi. Reagan hefur
ekki verið sérstakur ástmögur frið-
arpostula, frekar en Gunnar er tal-
inn í hópi herskárra hauka. Ummæli
ráðherrans verða ekki túlkuö öðru
vísi en svo, að Reagan hafi einmitt
áunnið sér álit fyrir stefnu sína í mál-
efnum þeim sem efst eru á baugi,
þ.e. vamarmálum, afstööunni til
Sovét og kjarnorkuafvopnunar. Von-
andi tekst honum að sannfæra fleiri
umágætisitt.
IVýstár/eg rödd
Það var í meira lagi merkilegt að
hlusta á sjónvarpsþáttinn um kjara-
mál og kaupmátt á þriðjudagskvöld-
ið. Þar var mættur verkalýðsforingi
úr Hveragerði, Þórður Olafsson að
nafni, sem ekki hafði sést í sjón-
vaipi. Fyrirframmáttibúast viðþví,
að hann yrði bergmál af þeim grát-
stöfum og kröfugerð, sem verkalýðs-
foringjar hafa tamið sér. En það var
nú aldeilis öðru nær. Þórður hafði
megnustu fyrirlitningu á lýðskmmi
og hræsni kollega sinna, og hafði sín-
ar eigin meiningar um óábyrga
kröfugerð. Fyrir vikiö talaði hann af
viti. Fyrir vikið var á hann hlustaö.
Ef slikar raddir heyrast oftar frá
forystumönnum í verkalýðshreyf-
ingu, þá er enginn vafi á því, að
launafólk nái smám saman raunhæf-
um kjarabótum. Ef til vill er Þórður
Olafsson og hreinskiUn afstaöa hans
afsprengi þeirrar hugarfarsbreyt-
ingar, semæ oftargerir vartviðsig.
Vísbendingar í þá átt, em þau við-
horf, sem búa að baki frestun verk-
fallsins og ummælum Þrastar Olafs-
sonar í áðumefndum sjónvarpsþætti.
Þröstur er alþýðubandalagsmaöur,
og hann veit ofur vel að orð hans og
afstaða eru túlkuð meö sama hætti
og þegar Pravda hefur meiningar.
Þar er að f inna hina opinberu skoðun
flokksins. I sjónvarpsþættinum var
Þröstur ekki að segja sína persónu-
legu skoðun. Hann var að tala fyrir
munn Alþýöubandalagsins, þegar
hann sagði að samningar byggingar-
manna, væm ávísun á kjaraskerð-
ingu.
V
Röng leikaðferð
Þetta var vissulega nýr tónn frá
Alþýðubandalaginu, þegar kaup-
hækkanir em annars vegar. Venju-
lega er þeim fagnað sem meiriháttar
sigri í verkalýðsbaráttunni. En ekki
nú. Kauphækkunin var forsmáð og
við henni varað; olía á verðbólgubál-
ið.
Þetta gerist ekki nema vegna þess
aö almenningsálitið, dómur fólksins,
hefur uppgötvað, að launahækkanir í
krónum eru einskis nýtar, tómt mál.
Verkföll, til að knýja fram hækkanir
í launum, eiga ekki lengur upp á pall-
borðið, einfaldlega vegna þeirrar
kjaraskerðingar sem verkföllin og
krónuhækkunin hefur í för með sér.
Þessu hefur fólk áttaö sig á. Þetta
em skýringarnar á verkfallsfrestun-
inni, hógværð Alþýðubandalagsins
og þeim sögulegu tímamótum að
verkalýðsforingja er hleypt að í sjón-
varpinu, sem hefur sjálfstæða hugs-
un.
Og þetta er líka skýringin á því, aö
Kristján Thorlacius, sá gamalreyndi
kröfugerðamaður, situr allt í einu
uppi með það, að daga upp sem nátt-
tröll í beinni útsendingu. Það fór fyr-
ir honum eins og leikmönnum E1
Salvador, aö hann beitti rangri leik-
aðferð. Fyrir vikið fá menn á sig tíu
mörk!
Ellert B. Schram.