Dagblaðið Vísir - DV - 19.06.1982, Blaðsíða 25

DÁGBLAÐIÐ & VISIR. LAUGARDAGUR19. JUNI1982.
Itaf guli og sUfur
um okkar bænda ”
iandbúnaðar. En þeir mega ekld
vera það margir að fingurnir ráði
ekkiviðþá.”
Elzti þátttakandinn
íþrjúár
— Viðspjöllumumvandamálís-
íenzks landbúnaðar og þú nefnir
Dagblaðið í því sambandi. Einhverju
sinni lágu leiðir ykkar Jónasar rit-
stjóra Kristjánssonar saman á
hlaupabrautinni. Hvemig væri aö
rifja aðeins upp þá viðureign?
„Það var eiginlega tilviljun að
þetta hlaup okkar var háð. Undan-
fari þess var sá að ég átti leið inn á
ritstjóm blaðsins til að fræða blaða-
menn þess um undirbúning land-
búnaöarsýningarinnar á Selfossi,
sem haldin var fyrir fjórum árum.
Nokkmm dögum áður hafði mér
raunar hlotnazt til eignar mikill bik-
ar fyrir að vera elzti þátttakandi í
Víðavangshlaupi Islands í þrjú ár í
röð. Og sem ég sténd þama á rit-
stjórn Dagblaðsins og ræði við
starfsmenn, þá kemur Jónas og fer
eitthvað að minnast á þessi afrek
mín. Verður mér þá að orði svona
mest í gríni hvort ekki væri ráðlegt
að við reyndum með okkur á land-
búnaðarsýningunni: sjálfur sveita-
bóndinn gamli sem lifaö heföi á
sveitamat allt sitt líf — og ritstjór-
inn sem sífellt væri að skammast út í
afurðir þessar í blaði sínu. Jónas tók
þessu eðlilega sem hverju öðru gríni,
og þar með var þetta gleymt og graf-
ið að því er mér virtist.
En svo var það einhver ju sinni sem
blaðakona frá sama blaði átti leið til
Selfoss þegar styttast fór í sýning-
una. Þá tóku félagar mínir að impra
á því viö hana hvemig það væri,
hvort Jónas væri ekki alltaf aö æfa
sig fyrir hlaupið. Þetta vakti forvitni
hennar og er ég ekki grunlaus um að
Dagblaöiö hafi komið með stóra
fyrirsögn skömmu síðar að við ætluð-
um að keppa í víöavangshlaupi.
En til þess aö gerá langa sögu
stutta, þá sendir Jónas mér skeyti
nokkrum dögum seinna og sagðist
mundu mæta á tilteknum tíma á Sel-
fossvelli. Þar með varð ekki um þok-
aö. Eg varð að taka áskoruninni.”
Jónas rrtstjóri
reyndist ágætur
keppinautur
„Við höfðum svo báðir mjög
gaman af þessu uppátæki okkar. Mig
rekur einmitt minni til þess þegar
við vorum að skokka fyrsta hringinn
að öðrum okkar varð að orði, að
hvernig sem á reyndi væri annað
óhugsandi en við kæmumst alla leið.
Það tókst, og eftir á að hyggja get ég
ekki sagt annað en að Jónas hafi
reynzt ágætis keppinautur.”
— Þú fórst með sigur af hólmi í
þessari viðureign. Var ekki svo?
„Jú, ég var aðeins fyrr í mark. En
það var náttúrlega ekki aðalatriðið
hver yrði á undan. Það helzta var að
allir höföu gaman af þessu, hvort
sem það var nú leynt eða Ijóst.”
— Og þú þakkar sigurinn að sjálf-
sögðu íslenzku landbúnaðarafurðun-
um?
„Tvímælalaust. Eg hef
að mestu nærzt á íslenzkum land-
búnaðarafurðum allt mitt lif og má
öruggt telja að það hafi gert gæfu-
muninn í þessari viöureign, sem og
mörgum öðrum. Eg held nefnilega
að sveitamaturinn hafi sýnt það í
gegnum aldimar að einhver kjami
hljóti aö vera til í honum. Ella væri
þjóðin útdauð úrkröm.”
— Frá hlaupakeppni er stutt í
ungmennafélögin. Geturðu lýst í
fáum orðum þeim anda sem ríkti í
æsku samtakanna?
„Það er mikið mál frá að segja. Ég
man þegar ég var fyrst að byrja í
þessum félagsskap, aö samgöngur
voru þá í algjöru lágmarki. Því
þurfti fólk að fara gangandi á
fundarstað. Þeir voru jafnan lélegir
og illa búnir. En ég man hversu
félagar fögnuöu hverju litlu atviki
sem gafst á þéssum árum. Þá var
enginn sími og ekki neitt sem gerði
undirbúning slíkra funda auðveldan.
Eg minnist gamals ferðagrammó-
fóns er við bræðurnir áttum og þótti
vinsæll á þessum fundum. Það var
ekki um annað aö ræða en aö bera
hann á herðum sér langar leiðir til
samfagnaðar. Því var maður oft ær-
ið þreyttur þegar á áfangastað var
komið.
Á bernskuárum ungmennafélag-
anna voru svona fundir vel sóttir og
skipti þar engu þó atriðin sem þar
var boðið upp á væru lítið æfð og
stirðleg. Það sem haft var að leiðar-
ljósi var samhygðin og samveran.
Þau voru gullvæg á þessum
samkundum.”
Bindindisheitið
ekki iengur í heiðri
haft
— En er hinn sanni ungmenna-
félagsandi, sem svo er nefndur, ekki
að mestu horf inn núna ?
„Hann hefur breytzt. Þó sýna
margir ungmennafélagsmenn enn á
tímum mikla fómfýsi. En sam-
keppnin er orðin meiri, og meira er
lagt upp úr stjömunum. Einnig er
meira lagt upp úr íþróttunum einum,
fremur en fjölbreytni starfsins og
finnst mér það óheillaþróun.
Bindindisheitið er ekki lengur í heiðri
haft innan þessara samtaka. Og því
má segja að sá neisti og sá hugsjóna-
eldur sqm einkenndi starf félaganna
áður fyrr hafi mikið breytzt.”
— Ein sígild spurning, Stefán.
Mundirðu gerast bóndi í dag ef þú
stæðir í sömu sporum og viö upphaf
þíns búskaparferils?
„Eg var spurður þessarar spurn-
ingar á fundi í Reykjavík fyrir
nokkm. Tvímælalaust var svar mitt
þá og það á engu síður við nú. Sá er
spurði mig þessarar spumingar á
téðum fundi sagði að afloknu svari
mínu að ég væri gott dæmi um það
hversu bændur hefðu það gott. Eg
bað þá þennan sama mann aö segja
okkur fundarmönnum hvaða stétt
það væri á íslandi sem ekki hefði það
gott í dag. Það kom ekkert svar frá
kauöa.
Og enn spyr ég, þegar allt kemur
til alls? Hafa ekki flestar stéttir það
gott, misgott að vísu. En þarf yfir
einhverju að kvarta ?
Ég persónulega tel ekkert vit í því
hvemig íslenzka þjóðin hagar sér
með kröfugerðir. Það er kannski
bezt að tala sem minnst um þetta,
þar eð samningamálin eru í ólestri
eins og er. En að berja í borðið og
heimta meira af öðrum en sjálfum
sér, það getur aldrei blessazt til
lengdar. Aldrei. Menn veröa að gera
kröfu til sjáfra sín.”
Bjartsýnn
félagshyggjumaður
— Þetta er þitt æðsta boðorð?
„Já, og hefur ávallt verið. I ljósi
sjálfs sín eiga menn að skoða mann-
gildið. Þannig verða störf sjálfs
manns og annarra rétt metin.
Eg er bjartsýnismaður. Alveg tví-
mælalaust. Og félagshyggjumaður í
þokkabót. Það finnst mér dálagleg
summa. Eg tel að hvers konar fé-
lagsskapur og samvinna að settu
marki hjálpi fólki og létti því lífsbar-
áttuna. Eg held að samhygðin treysti
mjög mannlífiö í þjóðfélaginu. Það
gefurauga leið.”
— Þú er þannig lítið gefinn fyrir
það að mæna á dökku hliðarnar?
„Já, ekki vil ég mæna á þær. En
maður kemst samt sem áöur ekki
hjá því að eygja misbjartar hliðar á
mannlífinu. Þaö hefur vissulega sinn
kost að hlusta á úrtölumennina, en
við megum ekki taka of mikið tillit til
kenninga þeirra.”
— Að lokum. Hver er þín mesta
viðurkenning í lífinu?
„Ja, henni fylgir nokkur saga.
Þannig var að eitt sinn hélt Kvenfé-
lagasamband Islands mikinn fund
hér í sýslunni. Af því tilefni bauð
Búnaðarsambandið og Mjólkurbú
Flóamanna konunum í kvöld-
verð í Aratungu. Þar mættu
um sjötíu konur og einni þeirra varð
að oröi að aflokinni máltið: I dag hef
ég séð tvennt sem mig hefur lengi
langað til að sjá. Það er Skálholts-
kirkja og Stefán bóndi Jasonarson í
, Vorsabæ.”
-SER.
,Ég ákvað þvíað halda ættarsetrínu við. .
Myndir:Einar Óiason