Dagblaðið Vísir - DV - 04.06.1984, Blaðsíða 12

12

Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIDLUN HF.
Stjórnarformaðurog útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjóriog útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON.
Ritstiórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aöstoöarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON ogÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLLSTEFÁNSSON og INGÓLFUR P.STEINSSON.
Ritstiórn: SÍÐUM5ULA 12—14. SÍMI 86611. Auglýsingar: SÍÐUMÚLA 33. SÍMI 27022.
Afgreiösla,áskriftir,smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI ll.SÍMI 27022.
Sími ritstjórnar: 86611.
Setning, umbrot, mynda-og plötugerð: HILMIR HF., SÍÐUMÚLA 12.
Prentun: Árvakur hf„ Skeifunni 19.
Áskriftarverð á mánuði 250 kr. Verð í lausasölu 22 kr.
Helgarblað 25 kr.
Ríkisstjómin aðvöruð
Niðurstöður síðustu skoðanakönnunar DV eru
aðvörun til ríkisstjórnarinnar.
Ríkisstjórninni gekk vel í fyrstu. Ráðherrar hafa stært
sig af að hafa komið verðbólguhraðanum úr 130
prósentum á ári í 10 prósent. Almenningur hefur fram að
þessu þakkað ríkisstjórninni þennan árangur og þolað
kjaraskerðingu möglunarlítið. En síðustu mánuði hefur
ríkisstjórnin lent í vanda. Almenningur vill, að hún
höggvi að rótum meinsins en láti ekki sitja við kjara-
skerðingu einvörðungu. Rætt hefur verið um, að ríkis-
stjórnin standi á tímamótum. Nú er þess beðið, að hún
sýni dug í framhaldinu.
Þess í staö kom upp síðustu mánuöi mikill ágreiningur
í stjórnarliðinu. Stjórninni gekk illa í glímunni við fjár-
hagsvanda ríkissjóðs. Niðurstaðan var stóraukin skulda-
söfnun og peningaprentun, sem er sem olía á verðbólgu-
báliö.
Fólk hefur farið að efa, að þessi ríkisstjórn sé betri en
aðrar. Æ fleiri vantreysta ríkisstjórninni í framhaldinu.
Þetta kemur fram í skoðanakönnun DV.
Ríkisstjórnin hefur tapað fylgi miðað við fyrri
skoðanakönnun DV í marz byrjun. Nú eru 49,5 prósent
fylgjandi stjórninni en voru 56,8 prósent í marz. Andvígir
ríkisstjórninni eru nú 23,7 prósent en voru 17,2 prósent í
marz. Öákveðnir eru 19,2% en voru 21,45% í marz, og
7,7% svöruðu ekki spurningunni, samanborið við 4,5% í
marzkönnuninni.
Stjórnarliðar geta aö sjálfsögðu bent á, að ríkisstjórnin
nýtur enn mikils fylgis, eöa 67,7 prósent þeirra, sem taka
afstöðu. Þetta er mun meira fylgi en stjórnarflokkarnir
höfðu í kosningunum í fyrra. En æskilegra væri, að
stjórnarliðar litu á fallandi gengi sitt sem aðvörun. Rétt
er að minnast þróunar á fylgi ríkisstjórnar Gunnars
Thoroddsen. Sú stjórn naut samkvæmt skoðanakönnun-
um geysimikils fylgis í byrjun. Síðan dró smám saman úr
fylgi þeirrar stjórnar. Fylgið óx jafnan, þegar ríkisstjórn-
in stóð að efnahagsaðgerðum, sem einhverju skiptu. En
þróunin var jafnan niður á við, eftir því sem á kjörtíma-
bilið leið.
Núverandi ríkisstjórn ætti að líta á þetta og sjá, að
stjórnin verður að rífa sig upp úr sleninu og standa sig,
eigi fylgið ekki áfram að reytast af henni.
Sumir stjórnarliðar hafa áttað sig og krafizt nýs
stjórnarsáttmála nú í sumar.
Skoðanakönnun DV um fylgi flokkanna sýnir ekki
miklar breytingar. Stjórnarflokkarnir tapa samanlagt
minnu en ríkisstjórnin. Einhverjir sjálfstæðis- og fram-
sóknarmenn eru vafalaust nú orðnir andvígir ríkis-
stjórninni, þótt þeir fylgi flokkunum áfram.
Skoöanakönnunin sýnir lítilsháttar fylgistap Sjálf-
stæðisflokksins. Sá flokkur hefur haft mikið fylgi sam-
kvæmt skoðanakönnunum að undanförnu. Fylgi Sjálf-
stæðisflokksins er enn, samkvæmt síðustu skoðanakönn-
un, miklu meira en flokkurinn fékk í kosningunum í apríl í
fyrra. En einnig sjálfstæðismenn ættu að gæta að sér til
að hindra, að fylgistapið milli kannana haldi áfram.
Morgunblaðið birti einnig um helgina niðurstöður
skoðanakönnunar, sem Hagvangur gerði í apríibyrjun.
Hér er greinilega um að ræða enn eina af vitlausum
skoðanakönnunum Hagvangs. Samkvæmt þeirri könnun
ætti Alþýðubandalagið til dæmis að hafa tapað nærri
helmingi fylgis síns frá kosningunum. Hverjum kemur í
hug, aðsú sé raunin?
Haukur Helgason.
VÉLSAGARMORD
í NAFNIFRJÁLSHYGGJU
Eg hefi unniö dálítið viö ýmiss
konar fjölmiðla og einnig veriö
kennari á ólíkum skólastigum. Viö
þá vinnu hef ég kynnst sérkennilegri
og varasamri afstööu sem kalla
mætti frjálslyndi eöa frjálshyggju,
þótt ekki sé hún alveg eins og frum-
skógarlögmál þeirra Hannesar
Hólmsteins, Olafs Björnssonar og
nýbylgjumanna Sjálfstæðis-
flokksins, er nefnist lika frjáls-
hyggja.
I stuttu máli mætti lýsa þessari
menningarfrjálshyggju svona:
Leyfum sölu og neyslu á öllu því efni
sem fólk vill nota; leyfum fólki fyrst
og f remst aö læra þaö sem þaö vill.
Dæmi um fjölmiðlun
Daglega fara 2 síður af dagblaöi
undir fréttir um aö Pam sé komin í
megrun og annaö skylt efni. Ungling-
ur getur farið út í videoleigu og feng-
iö sér (og horft á) kvikmynd um kon-
ur sagaðar meö vélsög, innylfi rifin úr
indíánum af upplognum mannætum,
konu nauögaö hangandi í kjötkrók-
um og um börn sem skera fólk á háls
með rakvélarblöðum. Þú getur
hlustað á rás 2 þar sem lítt
aögreinanlegur straumur af (mis-
góöum) popp-lögum rennur
viöstööulaust í gegn meö innihalds-
litlum kynningum. Ekkert ertir hug-
ann nema stöku lag. Þú getur lesið
langlokur í Morgunblaöinu um óæöri
kynþætti (eftir Jón Þ. Arnason). Allt
þetta færöu í nafni frjálshyggju og
þá harla lítið af mótefni meö.
Auðvitaö eru dæmin af ólikum toga.
Hinn sameinandi þáttur er einungis
sú afstaöa að gera þér kleift að neyta
alls þessa.
Dæmi um skóla
Þegar menn uppgötvuöu aö skóla-
hald var of njörvaö í einstefnu-
skoröur og allt of staglkennt, komu
fram margar umbótatillögur. Sumar
þeirra snúast um þaö aö skólinn skuli
fyrst og fremst sinna áhugamálum
nemenda og vekja ef til vill áhuga á
einhverju nýju. Strangt aðhald,
mikil þekkingarsöfnun (staðreynda-
nám) og fjölbreytt skyldunám
eru hálfgerð bannorö. Erfitt er að
meta áhrif þessara viöhorfa hér-
lendis. Þau eru ernhver, en líklega
ekki mikil enn. Eg þekki dæmi þess
aö menn vilji draga mjög úr eðlis-
fræðikennslu, alls konar staöreynda-
fræöslu um eöli veraldarinnar,
vegna þess að áhuga ungs fólks vant-
ar og eðlisfræöi er leiöinleg. Við
getum sem sé orðiö fáfróð í skólan-
um um mörg gangverkin í um-
hverfinu í nafni frjálshyggju. Byrjaö
er á vítahring.
Hver er tilgangurinn?
Flestum frjálshyggjumönnum á
þessu sviöi gengur vafalaust gott
eitt til. Þama mætast margir sem
telja sig vinstri menn, hafandi mjög
draumkennda afstöðu um algjört
frelsi, og harösnúnir hægri menn
sem telja aö til þurfi aö vera vörur
handa öllum, af öllu tagi. Vanti ein-
hvem karlmann bólfélaga á hann að
geta keypt hann, langi þig aö sjá blóð
úr myrtum manni, þá faröu út í
sjoppu, o.s.frv. Og hver er svo til-
gangurinn meö því aö boöa svona
frelsi og bjóða svona vöm? Er verið
aö stuöla aö aukinni vellíðan fólks;
er verið aö græöa fé fyrst og fremst;
er verið aö þroska einstaklinginn og
hjálpa honum til aö þroska sig
sjálfur? Er veriö aö ná trausti skóla-
bama meö því aö treysta dómgreind
þeirra sjálfra í vali á námsefni eöa
er tilgangurinn sá aö fá fólk til aö
halda aö þeim mun minna sem það
skilji og viti um lífið eöa stærðfræöi,
þeim mun sælla veröi þaö í tækni-
þjóðfélaginu? Vill ekki talsmaöur
opins skóla eöa videoleigunnar á
hominu svara? Eöa kannski sá sem
naut vélsagarmoröanna síöastur?
Að láta andstæður
takast á
Auövitaö þurfum við afþreyingu og
auövitað viljum við ekki boö og bönn
í menningarlífinu. Mörkin milli
undirokunar í þeim efnum og nauð-
synlegrar gagnrýni eöa skoöanabar-
áttu eru óglögg. I lýðræöissamféiagi
á ekki sífellt aö hafa vit fyrir fólki.
Þaö á að stuöla aö því aö fólk sé fjöl-
frótt (annars virkar ekki lýöræði) á-
byrgt eigin gerða, og aö fólk sé vakið
huglægt meö ólíku efni til
umhugsunar. Rás 2 á t.d. að leggja
metnaö sinn í fjölbreytt tónlistar- og
talmálsefni sem myndar and-
stæöur. Oskir fóiks em ekki afrit af
stöðugum skoöanakönnunum eöa
ævarandi áhugi á megrunarkúrum
Pam eða kossum Karls og Díönu.
ARI TRAUSTI
GUÐMUIMDSSON
KEIMNARI.
Ahugi fólks mótast meö samspili
hugaþess og umhverfisins.
Ahugafólk um menningu og lítt
forhertir frjálshyggjumenn ættu aö
íhuga hvemig þeir geta ýtt undir
fjölbreyttara f jölmiöla- og skólastarf
og hvemig ýta megi á fólk, erta þaö
og mana sífellt til aö taka við meiri
þekkingu. Munum aö menn veröa að
vita marga hluti og að sumt efni af-
siðar. Gegn því þarf aö berjast. Og
þar geta bönn komið til. Efni um t.d.
kynferöislegt ofbeldi gegn konum
eða sem hvetur til mismununar kyn-
þátta á ekki aö leyfa. Þaö getur
aldrei gert neinum gott, þaö gerir
okkur minna næm fyrir fólsku-
verkum og elur á andstyggilegum
tvískinnungi, sem lýsir sér t.d. í því
aö okkur verður sama um til-
hæfulaust ofbeldi á blökkumanni
eða nauögun konu í fjarlægu landi á
mynd, en yrðum æf, ef blökku-
maöurinn væri faöir okkar og konan í
virðingarembætti hér í
höfuðborginni.
I raun er frjálshyggja ekki rétt-
nefni á afstööu í menningarmálum
fyrr en í henni felst viðurkenning á
aö samfélagið á kröfur á hendur
skólum og öllu vinnuliöi þar og á því
aö vélsagarmorö eru hvorki menn-
ingar- né afþeyingarefni, sama hve
margir vilja horfa á þau.
Ari Trausti Guðmundsson.
„Óskir fóíks eru ekki afrit af stöðugum skoðanakönnunum eða ævarandi áhugi á megrunarkúrum Pam
eða kossum Karls og Diönu."