Dagblaðið Vísir - DV - 18.03.1995, Blaðsíða 25

LAUGARDAGUR 18. MARS 1995
25
Eru plástrar
allra
meina bót?
Plástrar eru enn ekki orðnir allra
meina bót en næstum því, segja sum-
ir. Sjóveikiplástrar og nikótínplástr-
ar hafa verið á markaðnum í nokkur
ár, plástrar með verkjalyfjum og
hjartalyfjum hafa verið framleiddir
og einnig plástrar sem innihalda
sama efni og sprengitöflur. Konur á
breytingaskeiði hafa notað hormóna-
plástra og nýlega bárust fregnir af
hormónaplástri gegn getuleysi karla
og er plásturinn settur á punginn.
Síðastnefndi plásturinn er enn ekki
kominn til landsins en það er hins
vegar megrunarplásturinn sem hef-
ur rokselst þó að mánaðarskammt-
urinn kosti á fimmta þúsund. Hann
er nýjasta æðið hjá þeim sem eru að
reyna að losa sig við aukakíló og
ýmsir lofa árangurinn.
Það hefur þó vakið athygli þeirra
sem lesið hafa leiðbeiningar sem
fylgja megrunarplástrum að notend-
ur eru hvattir til að drekka mikið
vatn, hreyfa sig mikið og borða holl-
an mat í hófi. Þetta séu einmitt þær
leiðbeiningar sem þeir fá sem eru að
reyna að ná af sér aukakílóum á
venjulegan hátt og gengur vel án
plásturs.
Hjálpartæki
eða töfralausn?
„Megrunarplásturinn er hjálpar-
tæki. Framleiðendur plástursins,
sem við flytjum inn, segja að notend-
ur finni fyrir mettunartilfmningu
sem geri það að verkum að þeir borða
minna. Þess vegna neyðist líkaminn
til að ganga á fituforðann. Eitt efn-
anna í plástrinum er bóluþari og
hann hemur lystina. Fólk drekkur
jafnframt vatn og hreyfir sig,“ segir
Kristín Dagbjartsdóttir hjá heild-
versluninni Stefáni Thorarensen hf.
„Megrunarplástrar eru að sjálf-
sögðu bara enn ein töfralausnin sem
virkar ekki neitt,“ segir Ólafur Sæ-
mundsson næringarfræðingur. „Það
á reyndar að vera joð í þessum
plástrum og það er vitað mál að joð-
skortur getur leitt til þess að blessað-
ur brennsluofninn okkar, það er
skjaldkirtillinn, virki ekki eðlilega,
það er brenni of litlu. En joðskortur
þekkist ekki hér á landi. Sjávarfang
er ríkt af joði og jarðvegur hér er
ríkur af joði vegna nálægðar við sjó.
Of mikil joðinntaka getur einnig haft
eitrunaráhrif."
Kristín bendir á að joðið í plástrin-
um sé bara brotabrot af ráðlögðum
dagskammti. Ráðlagður dagskammt-
ur sé 80 til 150 míkrógrömm en í
plástrinum séu bara 0,085
míkrógrömm.
Ólafur tekur það fram að þar sem
megrunarplástrar séu nýir á mark-
aðnum virki þeir enn á marga. „Þeg-
ar fólk fær ofurtrú á eitthvað gengur
því „vel“ tímabundið. Þegar fólk
missir ofurtrúna og tekur upp sömu
neysluvenjur og áður þá koma kílóin
aftur og því miöur oft fleiri en þau
sem töpuðust. Þetta hleður alltaf ut-
an á sig og gerir fólk verr statt en
áður. Þess vegna er ég á móti svona
töfralausnum."
Tvöfaldar
árangurinn
Nýlega var þeirri kenningu varpað
fram erlendis að nikótínplástrar,
sem ýmsir hafa talið bjargvætt sinn,
séu enn ein töfralausnin. Þorsteinn
Blöndal, yfirlæknir lungna- og
berklavarnardeildar Heilsuverndar-
stöðvarinnar, er á öndverðum meiði.
„Það er alveg greinilegt að nikótín-
plástrar tvöfalda líkur viðkomandi á
því að heppnast með það sem hann
ætlar sér áð gera. Ef einhver ákveður
að hætta að reykja upp á eigin spýtur
er stundum sagt að árangurinn sé 5
prósent. En ef hann leitar læknis eða
heilbrigðisþjónustu og einhver þar
hvetur hann til að hætta verður ár-
angurinn 10 prósent. Ef viðkomandi
notar nikótínlyf af einhverju tagi,
annaðhvort upp á eigin spýtur eða
með hvatningunni, þá tvöfaldar
hann árangurinn. Þá er ég að tala
um algjört reykbindindi."
Þorsteinn kveðst hafa gert saman-
burðarrannsóknir á hópum sem
fengu nikótín og óvirk efni og í öllum
tilfellum hafi þeir fyrrnefndu tvö-
faldað árangur sinn miðað við hinn
hópinn.
„Fyrir framleiðendur eru auðvitað
miklir peningar í húfi. Reykinga-
mennirnir eru margir og þeir sem
eru að selja plástra og shkt til að
hjálpa fólki eiga von á miklum gróða
ef þeim tekst að vekja athygli á sínu.
Það er ekkert óeðlilegt við það að
þeir reyni að koma þessu á fram-
færi,“ bætir Þorsteinn við.
Hormónaplástrar
fyrir konur og karla
Hormónaplástur fyrir konur, sem
flnna fyrir óþægindum á breytinga-
skeiði, hefur verið á markaði hér á
landi um nokkurt skeið. „Hormóna-
plástur er valkostur í hormónameð-
ferð kvenna. Kostirnir eru þeir að
ekki þarf að taka inn töflur. í ööru
lagi brýtur lifrin niður stóran hluta
af lyfjunum sem tekin eru um munn
áður en hún sleppir þeim lausum út
í blóðrásina og þess vegna þarf mun
minna magn af hormóninum í plástr-
inum til að ná sama árangri og í
töfluformi," segir Arnar Hauksson
k vensj úkdómalæknir.
Hann bendir á að konum þyki
þægilegt að hafa plásturinn því þær
geti haft hvem plástur á sér í þrjá
til fjóra daga.
Amar segir kvenkynshormónana,
sem meðal annars eru gefnir í plástri,
563 2700
- skila
árangrí
geta létt einkenni sem konur fá við
breytingaaldur eins og hita- og svita-
köst, vandamál með slímhimnur í
legi og leggöngum, óþægindi frá
þvagrás. Hormónarnir geta einnig
spornað við beinþynningu og vernd-
að gegn ákveönum hjartasjúkdóm-
um, að sögn Arnars.
Aukaverkanir geta verið ýmsar og
Arnar bendir á að konur þurfi að
eiga gott viðtal við lækni til að meta
kosti þess að taka plásturinn gegn
áhættu þess að fá óþægindin.
Þegar fregnir bárust af því að kom-
inn væri á markaðinn í Frakklandi
og Bandaríkjunum plástur við getu-
leysi karla lyftist brúnin á mörgum.
„Þessi plástur, sem reyndar er ekki
kominn hingað, viðheldur getunni
og getur rétt úr henni en menn fara
sjaldan yfir sín gömlu mörk svo að
menn haldi nú ekki að þeir verði
Tarsan," segir Arnar.
Megrunarplástur er nýjasta æðið hjá þeim sem vilja losna við aukakiló.
Næringarfræðingar telja þetta enn eina töfralausnina sem geri ekkert gagn.
DV-mynd GVA
FULLKOMIN
SURROUND-HUÓMTÆKI
MX-92
LVÖRU HUÖMUR!
TÆKNILIGAR UPPLÝSINGAR:
• Digital FM/MW/LW útvarp
með 19 minnum
• 100 watta magnari
• Forstilltur tónjafnari
með 5 stillingum
• Geislaspilari
JL .
• Tvöfalt Dolby segulband
• Innstunga fyrir heyrnartól
og hljóðnema
• Fullkomin fjarstýring
• Surround-hljóðkerfi
• 10Ow hátalarar

)2J íj,xJ
SIÐUMULA 2 • SIMI 68 90 90