Dagblaðið Vísir - DV - 29.11.1997, Blaðsíða 10

10
LAUGARDAGUR 29. NÓVEMBER 1997 I>"V
Frjálst,óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjórí: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvaemdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON OG ÖSSUR SKARPHÉÐINSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON OG ELlN HIRST
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 11, 105
RVlK, SIMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsingar: dvaugl@centrum.is. - Dreifing: dvdreif@centrum.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaöam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: (SAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1800 kr. m. vsk. Lausasöluverð 160 kr. m. vsk., Helgarblaö 220 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Niðurlæging íslands í Kyoto
Ríkisstjórnin hefur ákveðið að leggja ekkert með sér á
samningaborð loftmengunarfundarins í Kyoto. Hún er
ekki með nein tilboð í farangrinum. Hún hefur ákveðið,
að ísland geri ekkert í því að koma málum sínum á
hreint, heldur óski hvarvetna eftir undanþágum.
Nánast öll ríki og ríkjasamtök hins vestræna heims
eru með tilboð í farangrinum. Lengst ganga ríki Evrópu-
sambandsins, sem vilja samkomulag um töluverða
minnkun loftmengunar á næsta áratug. ísland verður yf-
irlýstur skítapjakkur í samanburði við Evrópu.
Af skrifum og tali umhverfisráðherra í sumar mátti
ætla, að ríkissijórnin hygðist gæta sóma landsins á sviði
loftmengunar. Hann vakti sérstaka athygli á, að fyrir-
huguð stóriðja stæðist ekki skuldbindingar, sem ísland
hefur þegar tekið á sig í eldri samningi frá Ríó.
Núna hefur ráðherrann étið allt umhverfishjal ofan í
sig. Hann er hættur að segja, að ísland verði að standa
að niðurstöðu Kyoto-fundarins til þess að sæta ekki sam-
skiptaerfiðleikum við umheiminn. Núna er harm farinn
að gera ráð fyrir, að ísland skrifi ekki undir.
Ríkisstjórnin hefur ákveðið að gefa ekki hið minnsta
eftir í stóriðjunni, heldur heimta undanþágur út á notk-
un endurnýjanlegra orkugjafa. Hún ætlar ekkert að gera
til að minnka mengun frá fiskiskipaflotanum, heldur
heimta undanþágu til að auka hana enn frekar.
Þannig hefur ísland þá sérstöðu meðal auðþjóða heims
á loftmengunarfundinum í Kyoto, að taka engan þátt í
tilboðum um minnkaða mengun og heimta þess í stað
undanþágur til að menga enn meira en nú er gert.
Þannig niðurlægir ríkisstjórnin íslendinga.
Umheimurinn mun ekki fallast á óskhyggju ríkis-
stjómarinnar um undanþágur til aukinnar mengunar.
Þvert á móti munu menn lýsa í Kyoto og eftir Kyoto yf-
ir undrun sinni á þröngsýni íslendinga og skammsýnu
sérhagsmunapoti þeirra. ísland fer á svörtu listana.
Þannig fer fyrir fólki, sem skortir reisn. Þannig fer
fyrir fólki, sem sér ekki út fyrir nef sér. Þannig fer fyrir
fólki, sem áttar sig ekki á, að framtíð fiskveiðiþjóðar
felst í að taka umhverfisforustu og skapa sér orðstír sem
framleiðandi hreinnar og ómengaðrar vöru.
í staðinn hrekjumst við út í að þurfa að reyna að þvo
íslenzku stimplana af matvælaframleiðslu okkar. Við
neyðumst til að reyna að selja afurðirnar undir útlend-
um merkjum til að vekja síður athygli útlendinga á því,
að varan sé frá íslenzka sóðabælinu.
Ríkisstjóm íslands hefur ekki fremur en íslendingar
yfirleitt áttað sig á, að straumhvörf hafa orðið í umheim-
inum. Umhverfisvernd er ekki lengur eitthvað, sem síð-
skeggjaðir sérvitringar mæla með, heldur er hún orðin
að opinberri stjórnarstefnu á Vesturlöndum.
Umheimurinn er farinn að átta sig á, að um líf og
dauða er að tefla í umhverfismálunum. Skítapjakkar
eins og íslendingar verða teknir í bakaríið. Viðskipta-
þjóðir okkar munu setja okkur stólinn fyrir dymar og
hreinlega refsa okkur fyrir smásálarskapinn.
íslendingar eru þjóða mest háðir utanríkisviðskiptum.
Þess vegna munum við neyðast til að fylgja þeim manna-
siðum, sem ákveðnir verða í útlöndum, til dæmis á fund-
um á borð við Kyoto. Við getum valið um að hafa sjálfir
frumkvæði eða láta kúga okkur til aðgerða.
Erindisbréf fulltrúa íslands á Kyoto-fundinn felur í sér
yfirlýsingu um, að ísland sé þrýstihópur sóðaskaparins.
Það felur í sér niðurlægingu okkar allra.
Jónas Kristjánsson
Rússneskur harmleikur
Þaö ætlar ekkert lát að verða á
hinum rússneska harmleik tuttug-
ustu aldar. Þrjár kynslóðir Rússa
hafa fært látlausar fórnir á altari
trúarbragða aldarinnar: Kommún-
ismans og hins rússneska heims-
veldis. Harmkvælalistinn er orð-
inn langur: Heimsstyrjaldir, borg-
arastyrjöld, ógnarstjóm, þjóða-
morð, fjöldaaftökur, þrælabúðir,
hungursneyð og heilaþvottur.
Fórnarlömb þessarar harmsögu
skipta tugum milljóna.
En nú er hvort tveggja hugsjón-
in og heimsveldið horfíð af sjónar-
sviði sögunnar - með smán. Eftir
standa hetjur fóðurlandsstríðsins
mikla, eftir tugmilljóna mannfóm-
ir í viðureigninni við herskara
Hitlers, sem bónbjargarmenn á
rústum hins liðna.
Fall kommúnismans
FALL kommúnismans - gagn-
byltingin - kollvarpaði öllu þeirra
lífi. Ævisparnaðurinn brann á
báli óðaverðbólgu. Nýríkir bófa-
foringjar hafa látið greipar sópa
um auðlindir þjóðarinnar. Kyn-
slóðir blóðfórnanna em dæmdar
úr leik þess bófahasars, sem nú
geisar i landinu. Þessar kynslóðir
hafa mátt bergja bikar örbirgðar,
niðurlægingar og örvæntingar í
botn. Lífslíkur rússneskra karl-
manna hafa lækkað um áratug á
jafnlöngum tíma - og eru nú 57 ár.
Fyrrverandi nýlenduþjóðir
Rússa, frelsinu fegnar, sækja flest-
ar hratt fram til bættra lífskjara.
Slóvenai’, Eistar, Pólverjar, Ung-
verjar, Tékkar og Króatar eru í
fararbroddi. Lýðræðið virkar.
Réttarríkið er að festa sig í sessi.
Efnahagurinn fer óðum batnandi.
Erlent íjármagn svo nemur tugum
Jón Baldvin Hannibalsson
milljarða Bandaríkjadala veðjar á
innlent einkaframtak, sem leyst
hefur verið úr læðingi. Þessar
þjóðir munu innan fárra ára ferð-
ast á fyrsta farrými Evrópulestar-
innar til aukins frjálsræðis og
vaxandi velmegunar.
Enn í hers höndum
EN SEX ÁRUM eftir fall komm-
únismans og valdatöku Borisar
Jeltsins er Rússland enn i hers
höndum. Á s.l. ári vöknuðu þó
veikar vonir um að það versta
væri að baki. Fall þjóðarfram-
leiðslunnar hafði stöðvast. Verð-
bólgan var í rénun. Rúblan virtist
stöðug. Erlendir Qárfestar, sem
hingað til hafa forðast geðþótta-
stjóm og stjómleysi eins og heitan
eldinn, voru aö byrja að gefa Rúss-
landi velvild vafans.
Anatoly Chubais, fjármálaráð-
herrann, sem kommúnistar jafnt
sem þjóðernissinnar, herforingjar
og nýríkir bófaforingjar, samein-
uðust um að hata, var hægt en ör-
ugglega að byggja upp trú á, að
ríkisstjóm í Rússlandi gæti náð
árangri. Tvö ár í viðbót - og Rúss-
land yrði komið á beinu brautina,
vonuðu menn.
En það reyndist of gott til að
vera satt í sl. viku rak Jeltsín fjár-
málaráðherrann og nánustu sam-
starfsmenn hans á dyr. Ástæðan?
í reynd sú, að Chubais taldi tíma
til kominn að bjóða fjármálamafí-
unni birginn. Hann neitaði að af-
henda henni 4ða stærsta fjar-
skiptafyrirtæki landsins, á gjaf-
virði og án útboðs. Mafían svaraði
með heiftúðugri gerningahríð í
fjölmiðlum (sem allir em i hennar
eigu). Fjármálaráðherranum var
gefið að sök að hafa þegið ríflega
fyrirframgreiðslu fyrir væntan-
lega bók, - um hvað? Jú, um
reynsluna af einkavæðingu í
Rússlandi!
Það er sagan um „ránsfeng ald-
arinnar“ - sem skjólstæðingar
gamla kerfisins og nýríkir bófafor-
ingjar hafa sölsað undir sig i sam-
einingu. Erlend fjárfesting í Rúss-
landi er aðeins brot af þeim auð-
æfum, sem mafian hefur forðað úr
landi til ávöxtunar á fjármála-
mörkuðum heimsins.
ÞAÐ segir meira en mörg orð
um trú hinnar nýríku yfirstéttar á
framtíð Rússlands. En meðan maf-
ían makar krókinn, blæðir Rúss-
landi út. Rússlands óhamingju
verður allt að vopni.
Boris Jeltsín kallaöi Anatoly Chubais til fundar við sig í Moskvu í vikunni. Símamynd Reuter
skoðanir annarra
Örlagasaga okkar tíma
„Um þessar mundir fær heimsbyggðin nýja inn-
S sýn í eina af mestu örlagasögum okkar tíma. Winnie
Mandela, einn af fremstu stjórnmálamönnum Suð-
ur-Afríku, situr nú á ákærendabekk sannleiksnefnd-
(arinnar, ákærð fyrir hlutdeild í fjölmörgum
;; grimmdarlegum morðum á meðan eiginmaöur
hennar, Nelson Mandela, núverandi forseti Suður-
;; Afriku, var í fangelsi. Þau eru nú skilin. Sannleiks-
j nefhdin er enginn dómstóll, undirstrikar fbrmaður
hennar, Desmond Tutu biskup og friðarverðlauna-
í hafi Nóbels. Nefndin á ekki að kveða upp dóm, held-
ur leita sátta með því að veita þeim sakaruppgjöf
! sem segja sannleikann og iðrast. Winnie Mandela er
! ekki ein þeirra.“
Úr forystugrein Aftenposten 27. nóvember.
Erfiðleikarnir í Asíu
„í besta falli eru tvö til þrjú erfið ár framundan í
:: efnahagslífu Asíurikja. Þar sem kaupgeta þeirra
minnkar og þau leitast við að flytja meira út, er
næsta víst að viðskiptahalli Bandaríkjanna muni
hækka til muna. Vöxturinn í bandarísku efnahags-
lífi verður ekki eins hraður og hann hefði annars
orðið. Hvort afleiðingarnar verða alvarlegri veltur á
því hvemig tekið verður á ólgunni á komandi dög-
um og vikum.“
Úr forystugrein Washington Post 25. nóvember.
Auðmýking í Bosníu
„Með Bandaríkin í broddi fylkingar hafa Vestur-
lönd reynt frá því í sumar að víkja Radovan Kara-
dzic, fyrrum leiðtoga Bosníu-Serba og nú meintum
stríðsglæpamanni, til hliðar. Sú stefna hefur gjör-
samlega misheppnast og Bosníu-Serbar hafa snúið
bakinu við Vesturlöndum meö því aö styðja ekki
Biljönu Plavsic, skjólstæðing þeirra. Vesturlönd
hafa haldið dauðahaldi í Biljönu Plavsic, núverandi
forseta. Þau veittu kosningabaráttu hennar fjár-
stuðning og hemaðarstuðning til að losa um tak
Karadzics á lögreglunni og fjölmiðlum."
Úr forystugrein Aktuelt 27. nóvember.
mmm

ifswaaaasB^aKtiwiciaMiHgfjmiMiaiLaBasagasaKsgmagai