Dagblaðið Vísir - DV - 23.12.1999, Qupperneq 24

|£5J»«>K5 ílftVíSffffl?
Jii tH ð o la~é d w Sá3 •&»#
FT?> P.-TTUDAGUR 23. DESEMBER 1999 S3V
Össur Kristinsson:
Frumkvöðull ársins
- ág er frækornið, starfsfólkið skógurinn
Össur Kristinsson, stoðtækjafræöingur og stofnandi Össurar hf., var útnefndur frumkvöðull ársins 1999 af DV, Við-
skiptablaðinu og Stöð 2.
Össur Kristinsson stoö-
tœkjafrœöingur, stofnandi
Össurar hf, var útnefndur
frumkvööull ársins 1999 aö
þessu sinni. Þegar hann
veitti viöurkenningunni viö-
töku úr hendi Halldórs Ás-
grímssonar utanríkisráö-
herra lét hann þau ummœli
falla aö bak viö hvern frum-
kvööul væri hópur starfs-
fólks sem deildi heiöri eins
og þessum meö honum.
Þannig mœtti líkjafrum-
kvöölinum viö frœkorn sem
yxi og dafnaöi viö réttar aö-
stœöur svo úr yrði vöxtuleg-
ur skógur.
„Það má segja að í þessu tilviki sé
ég frækomið en starfsfólkið skógur-
inn,“ sagði Össur við þetta tæki-
færi.
Rekstur Össurar hf. hefur gengið
mjög vel það sem af er árinu 1999 og
óendurskoðað árshlutauppgjör gerir
ráð fyrir að hagnaður af rekstrinum
eftir skatta verði 111 milljónir en
hagnaður alis ársins þar á undan
var 79 milljónir. Hagnaöur næsta
árs er áætlaður 130 milljónir. Fjár-
hagsstaða félagsins er sterk, hand-
bært fé þess er um 1.100 milljónir og
salan hefur farið fram úr áætlun á
helstu markaössvæðum fyrirtækis-
ins, sem em í Bandarikjunum og
Evrópu, en nær öll framleiðsla fyr-
irtækisins, eða 95%, fer til útflutn-
ings. Á árinu var sölu- og dreifmg-
arkerfi Össurar hagrætt nokkuð
með því að flytja söluskrifstofu í
USA til Baltimore og söluskrifstof-
an, sem áður var í Lúxemborg, var
flutt til íslands.
Á árinu vom tvær nýjar vörur
settar á markað, annars vegar ný
gerð af tengibúnaði og hins vegar
hnéhlíf af nýrri gerð.
Stærstu tíðindin af rekstri össur-
ar á árinu voru að félagið var 11.
október skráð á Aöallista Verð-
bréfaþings og í hlutafjárútboði sem
fram fór í tengslum við það kom
glöggt í ljós að íslenskir fjárfestar
hafa mjög mikla trú á félaginu því
8.500 aðilar tóku þátt í útboðinu og
Verðlaunin
veitt í
fjórfla sinn
Viðskiptablaðið, DV og Stöð 2
hafa veitt Viðskiptaverðlaunin ár-
lega frá 1996 þegar Arngrímur Jó-
hannsson og Þóra Guðmundsdótt-
ir í Atlanta fengu þau en frum-
kvöðull ársins var þá valinn Kári
Stefánsson.' Árið 1997 var Finn-
bogi Jónsson, þá forstjóri Síldar-
vinnslunnar, sæmdur Viöskipta-
verðlaununum en Skúli Þorvalds-
son var frumkvöðull ársins. Sig-
urður Gísli Pálmason fékk svo
verðlaunin áriö 1998 en þá var rík-
isstjóm íslands valin frumkvöðull
ársins.
keyptu hlutabréf á útborðsgenginu
24. Boðin voru út 20% hlutafjár en
áður höfðu 5% verið seld stofnfjár-
festum. Miðað við útboðsgengiö er
heildarverðmæti fyrirtækisins rúm-
lega 4,1 milljarðm- króna.
Ársvelta fyrirtækisins er áætluð
um 1,3 milljarðar og hefur vaxið úr
179 milljónum árið 1992.
Ævintýraleg saga
Saga Össurar er ævintýraleg og
mörkuð baráttu og einurð og trú á
framleiðslu fyrirtækisins. Össur
Kristinsson er alinn upp í Laugar-
nesinu en ættaður úr Kjós og Ör-
lygshöfn. Hann fæddist bæklaður á
fæti og hefur notaö gervifót frá
bamsaldri.
Össur hætti á öðru ári í Mennta-
skólanum í Reykjavík og hélt til
náms í stoðtækjafræði í Svíþjóð
árið 1962. Þar dvaldi hann samtals í
átta ár við nám og störf. Þar kynnt-
ist hann eiginkonu sinni, Björgu
Rafnar, sem nam meinatækni og
síðar læknisfræði. Þau eiga tvö
börn, Bjama og Lilju, og þrjú bama-
böm.
Össur stofnaði 1971 samnefnt fyr-
irtæki. Fjögur félög fatlaðra voru
upphaflega meðeigendur og fyrir-
tækið stofnað fyrir hvatningu frá
þeim. Þetta voru Sjálfsbjörg, Lands-
samband fatlaðra, SÍBS, Styrktarfé-
lag lamaðra og fatlaðra og Styrktar-
félag vangefinna.
Fyrirtækið var fyrst til húsa í Há-
túni og helsta verkefni þess hefð-
bundin stoðtækjasmíði eftir máli.
Þáttaskil urðu 1984 þegar fyrirtækiö
flutti sig um set að Hverfisgötu og
þá voru félögin keypt út og Össur og
fjölskylda hans urðu aðaleigendur.
Alltaf að leita
Þótt hefðbundin stoðtækjasmíði
væri framan af helsta verkefni var
Össur stöðugt að leita fyrir sér með
nýjar lausnir og það var fyrst um
1980 sem hann kom fram með fyrstu
frumgerð hinnar nýju hulsu sem
framleiösla fyrirtækisins byggðist
lengi á. Þetta varð ákveðin bylting í
gerð stoðtækja og hefur farið með
miklum hraða víða um heim. Huls-
an er úr mjúku efni sem er framleitt
í samviimu við bandarískt fyrir-
tæki og samsetning þess algert
hernaðarleyndarmál.
Iðnaðarnjósnir
Þetta hefur leitt til þess að erlend-
ir keppinautar hafa sýnt fyrirtæk-
inu meiri áhuga en hæfilegt þykir.
Þegar Össur hf. flutti í nýtt húsnæði
við Grjótháls fyrr á árinu varð vart
við ljósmyndara sem var óvenju
þaulsætinn við að mynda húsið að
utan. Þetta reyndist vera fótgöngu-
liði frá bandarísku fyrirtæki sem
var að reyna að ná myndum inn um
gluggana enda lítið um gluggatjöld
fyrstu dagana. Þetta er eitt fárra
dæma um iðnaðarnjósnir á íslandi
sem upp hafa komist.
Með gerö Iceross-hulsunnar var
brotið blað í gerð stoðtækja og Öss-
ur var iðinn við að sækja ráðstefn-
ur í heimi stoðtækjanna og kynna
þessa nýjung sína en með þeim
hætti náði hann til mjög margra
lykilmanna á skömmum tíma. Það
spillti ekki fyrir að össur var þekkt-
ur fyrirlesari á þessum vettvangi
fyrir og hefur fyrr og síðar fengið
margar viðurkenningar sem slíkur
og er í heimi stoðtækjanna áreiöan-
lega einn frægasti íslendingur sem
uppi hefur verið.
Það þurfti að leggja mikið undir
þegar framleiðslan á nýju uppfinn-
ingunni hófst og um tíma var íbúð-
arhús Össurar sjáifs, foreldra hans
og fleiri fjölskyldumeðlima lagt að
veði. En trúin á hugmyndina brást
aldrei og dæmið gekk upp. össur
hefur sagt frá því að Jónas Rafnar
bankastjóri gegndi lykilhlutverki á
þessu erfiða tímabili, skammtaði
fjármagn en missti aldrei trúna á
fyrirtækið.
Stríð og friður
í fyrirtækinu hafa menn aldrei
hætt að þróa hluti og hugmyndir
sem tengjast stoðtækjum. Það sem
byrjaði með einni grunnhugmynd
og einni tegund af hulsu hefur fætt
af sér margþætta framleiðslu. í dag
býður össur hf. upp á 400 vöru-
númer sem fyrirtækið selur um
allan heim gegnum þétt net um-
boðsaðila.
Össur hf. og framleiðsla þess
hefur komið talsvert við sögu í
þeim striðsátökum sem sett hafa
svip sinn á Evrópu undanfarin ár
en fyrirtækið hefur unniö mikið
með stríðshijáðu fólki og margir
muna eftir sjónvarpsmyndum þar
sem einfættur drengur í
Júgóslavíu, fómarlamb stríðsins,
setti á sig gervifót með hulsu frá
Össuri og hljóp mn salinn.
Mikilvægt er fyrir fyrirtæki í
þessari grein að leggja fé í þróun
og rannsóknir og sú upphæð fer
nærri að tvöfaldast hjá Össuri hf.
milli ára. Sem dæmi um nauðsyn
Össur Kristinsson, og Gunnar Örn Kristjánsson með viðurkenningar sinar.
DV-mynd ÞÖK