Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1965, Side 65

66
myndunar aminósýra. Lífrænar sýrur mynda grindina í
aminósýrunum og við þessa grind er tengdur svonefndur
aminóhópur, sem er eitt köfnunarefnisatóm og tvö vetnis-
atóm (NH2). Aminósýrurnar myndast ýmist af ammoniakki
og lífrænni sýru, eða við flutning á aminóhópnum frá einni
lífrænni sýru yfir á aðra. Einnig geta sumar aminósýrur
myndazt við umbreytingar af öðrum aminósýrum, skyldum
að gerð. Lífrænu sýrurnar myndast aðallega við klofning
af sykursamböndum í smærri einingar .
Sumar lífverur verða að fá ýmsar aminósýrur fullbúnar
í fæðunni, vegna þess að þær sjálfar geta ekki myndað þess-
ar aminósýrur, svo neinu nemi. Ýmsir gerlar þarfnast einn-
ar eða fleiri aminósýra í fæðunni. Slíkir gerlar hafa verið
notaðir af mikilli snilld til þess að ákveða aminósýrumagn
í ýmis konar sýnishornum. Aðferðin er enn notuð víða með
góðum árangri, þótt svonefndar krómatógrafiuaðferðir til
ákvörðunar á aminósýrum hafi verið þróaðar til meiri full-
komnunar.
Álitið er, að 8 af 24 aminósýrum, sem fundizt hafa í pro-
teinsamböndum, verði að vera í fæðu manna, 10 þurfi að
vera í fóðri svína og 11 eða 12 í fóðri hænsna, ákveðið lág-
marksmagn af hverri aminósýru um sig, til þess að vöxtur
og viðhald líkamans sé með eðlilegum hætti. Þessar aminó-
sýrur eru nefndar lífsnauðsynlegar (essential). Heiti hinna
8 aminósýra, sem eru lífsnauðsynlegar fyrir manninn, eru:
valin methionin phenylalanin
leucin threonin tryptohan
isoleucin lysin
Fyrir svín eru hinar sömu aminósýrur lífsnauðsynlegar
og fyrir manninn og auk þeirra aminósýrurnar, arginin og
histindin. Auk þeirra 10 aminósýra, sem nú hafa verið
nefndar, er aminósýran glycin og ef til vill einnig gluta-
minsýra, lífsnauðsynlegar fyrir hænsni. Aminósýran cystin
getur að nokkru leyti komið í stað hinnar lífsnauðsynlegu
aminósýru methionins í fóðrinu og tyrosin í stað phenyla-
lanins.