Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1969, Page 109

111
Hópsvæðið virðist tilvalið til einhvers konar tilraunabn-
skapar, þar sem sandurinn, vötnin og flæðiengin yrðu nytj-
uð á skynsamlegan hátt, án þess að skemma landið eða spilla
heildarmynd þess. Er mér kunnugt um áætlun, sem að þessu
rniðar, og líklega verður byrjað á að framkvæma innan tíðar.
Hér hafa nú verið talin 10 landsvæði á Norðurlandi, sem
öll virðast koma til greina, sem hugsanlegir þjóðvangar.
Eru þau þó ærið misjöfn að eðli og upplagi, enda markmið-
in með verndun þeirra sömuleiðis harla misjöfn, eða ættu
a. m. k. að vera það. Er því vafamál hvort þjóðvangsnafnið
hæfir þeim öllum, þótt það sé hér notað sem sameiginlegt
tákn.
Þess skal getið hér, til að fyrirbyggja hugsanlegan mis-
skilning, að með verndun eða friðun þessara svæða, er alls
ekki átt við það, að útiloka þar búsetu eða atvinnuvegi
manna, enda er það sumsstaðar sérstaklega fram tekið, að
stunda mætti sérstaka atvinnuvegi á svæðinu.
Hugsjón nútíma náttúruverndar er ekki að einangra
manninn og lífshætti hans, heldur að fá hann til að um-
gangast og nýta náttúruna á sem skynsamlegastan hátt, ekki
með stundarhagsmuni fyrir augum heldur þannig, að nátt-
úran haldi áfram að vera honum gjöful móðir, til lang-
frama. Að sjálfsögðu viðurkennir náttúruverndin einnig
rétt fegurðar- og samræmistilfinningar mannsins til íhlut-
unar, ef landslagi eða öðrum náttúrufyrirbærum er spillt,
og sögulegar hefðir eru sömuleiðis teknar til greina. í stuttu
máli sagt: náttúruverndin lítur á manninn sem göfuga vits-
munaveru, en ekki sem peningahjól.
Það er líka eitt af hlutverkum náttúruverndar, að vernda
manninn, gegn tækninni, sem hann hefur sjálfur skapað, og
hinu tilbúna umhverfi sínu. Til þess eru þjóðvangarnir
m. a. ætlaðir (sbr. d-lið 1. gr. laganna um náttúruvernd).
Ef til þess kemur, að eitthvert ofannefndra svæða verður
friðlýst, verður auðvitað að setja um það sérstakar reglur,
bæði hvað snertir búsetu og landnytjar, sem og mannvirkja-
gerð eða aðra notkun eða breytingu landsins. Vissulega er