Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1970, Page 133

ÚR FÓRUM BENEDIKTS FRÁ AUÐNUM
133
Og Guðmundur heldur áfram 9/3:
„Þegar miði minn var farinn, rakst eg á orð í Verði eftir Halldór úr Kjósinni, sem
er reyndar vaðalsaskur, en dettur stundum ofaná góðgæti. Eg veit ekki hvort þú lest
Vörð og set hér orð Halldórs:
„ .. . . Annar þessara manna orkti t. d. ljóð á Jamtalands-sænsku, sem þóttu mesta
gersemi fyrir máls sakir og þjóðernisgildis á svipaðan hátt sem íslenzka Guðmundar
Friðjónssonar .... Sama máli gegnir um St. G. St. og Guðmund Friðjónsson. Þeir eru
ekki skáldgarpar vegna þess að þeir eru bændur, heldur þrátt fyrir það að þeir eru
bændur(.) Sannleikurinn er sá, að bondastaðan hefir verið hinum frábæru sálargáf-
um þessara manna hin mesta bölvun. Grimm lífsbarátta hefir verið miskunarlaus
járnhemill á þroska þeirra .... Þegar eg minnist á St. G. Steph., sem kvað hafa brotið
þrjú lönd til ræktunar í óbygðum Vesturálfu, stritað á mörkinni frá sólaruppkomu
til sólarlags, en orkt á nóttunni lj óð, sem þökkuð verða meðan guð og ísl. tunga lifir,
þá verð eg að játa, að eitthvað kalt fer niður eftir baki mínu .... Drottinn fyrirgefi
þjóðinni, að hún skuli dæma slík mannundur, sem hafa vit á við kirkjufeður, til að
sóa dýrmæti krafta sinna í skítinn ....“ —
Þetta er þó vel mælt. En hvað mundi Halldór hafa sagt ennfremur, ef hann vissi,
að eg hefi staðið, verjulaus, í versta votengi sýslunnar, í samfleytt 40 ár, og heilsulaus
í ofaná lag. Og svo koma eftirlaunin frá spámönnum bænda og ykkar samvinnumanna
þeim Jónasi og nafna hans. - Út í það fer eg nú eigi. En þér get eg sagt það, að á
hverju hausti hefi eg verið orðinn svo andlega ryðgaður af erfiði, að eg hefi varla
getað ritað sendibréf, auk heldur annað meira. Heldurðu nú að eg með þessa lífs-
reynslu trúi því, að þínum áhuga hafi verið gert til hæfis með sýsluskriftum og skýrslu-
gerð í K. Þ.? Nei, Benedikt! Orð Halld. um okkur St. G. hitta þig einnig og ymsa aðra,
sem örlögin og landshættirnir og þjóðarsmæðin setja í nokkurskonar gapastokk - eg
finn eigi annað orð í svipinn."
Guðmundur Vilhjálmsson síðar forstjóri 15/5 1928:
„Af öllum þeim mætu mönnum, sem eg hefi kynnst og sem eru margir, þá ert þú ef
til vill sá vitinn, sem bezta birtuna hefir gefið á siglingaleið íslenzkra samvinnu-
manna . . . .“
Jónas Þorbergsson (síðar útvarpsstjóri), starfandi í Kaupfélagi Eyfirðinga á Akureyri
18/7 1925:
(Komið hefur fram hörð gagnrýni á stjórn Kaupfélags Þingeyinga, einkum um
skipulag — og af hendi yngri manna.)
„Eg held því fram, að við verðum að tryggja tvent í skipulaginu: að reynt sé á
þroska einstaklinganna og þeim fengin réttindi og skyldur, en að um leið sé þó trygt,
að hægt sé á hverjum tíma að gera sér glögga grein fyrir hvernig þeir verða við skyld-
unum og hvar og hvernig einstaklingarnir og heildin er stödd viöskiftalega .... Þú
líkir þeim (yngri mönnuniun) .... við þröngsýna hnappasteypara og harðstjóra sem