Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1970, Side 159

FRÁ HALLGRÍMI SCIIEVING
159
Sumarið eftir (5. júní 1810) fékk Scheving embætti á Islandi og fór þangað.
Bjarni endurtekur fyrir hans hönd tilmælin um lán á eddukvæðum 6. apríl 1811. En
nefndin þóttist svikin um það verk, er hann hefði skuldbundið sig til í öndverðu, og
synjaði, nema hann sendi áður sýnishorn til marks um, að málfræðinni miðaði áfram.
Féll þetta mál svo niður. Eddurannsókna Schevings á Hafnarárunum sér nú ekki ann-
an stað en eina ritgerð og hana gagnslitla, um skýring tveggja vísna í Völuspá (Det
skandinaviske Litteraturselskabs Skrifter 1810). En kvæði það, er Bjarni orti við
burtför vinar síns (I 11-14), stendur í bókmenntunum minnisvarði um þær stundir,
er þeir freistuðu í sameiningu að I áða „rúnar rögna hropts“.
í kvæði því, er Jón getur um og nefnist Saknaðar stef við för hr. Hallgríms Schev-
ings til íslands Ao 1810, 7o Junii, eru m. a. þessi tvö erindi:
Ráða hann æskti
ok ráða hann knátti
rúnar rögna hropts.
Reist ek ok fáði,
því ráða ek né kunni
ginnmæli goða.
Þá ek á kvöldum
þreyttr af störfum
Hallgrím fór að hitta:
úþreyttr ek görðist
sem endrvaknaðr
af ens hyggna manns hjali.
Ein vísa eftir Bjarna, að líkindum ort nokkru síðar en fyrrnefnt kvæði, lýsir og
vel hug hans til Hallgríms:
Átti’ eg ei hetra bróður
und Baldurs túnum
né hreinni í huga og lundu
en Hallgrím Scheving.
Mínu af máttleysi
möglaði hann aldrei,
heldur virti’ hann vilja góðan
verki nauðgu fremur.
Ritgerð sú eftir Hallgrím í Det skandinaviske Litteraturselskabs Skrifter 1810, skýr-
ing tveggja vísna í Völuspá, er að vísu gagnslítil frá strangfræðilegu sjónarmiði, en
hún er þó áfangi á frumskeiði Völuspárskýringa og kynnir oss viðhorf Hallgríms til
hins forna kveðskapar og viðleitni að skilja hann og skýra. Erindi Bjarna Thoraren-
sens, er vitnað hefur verið til, sýna, að honum - og þá eflaust fleirum - hefur þótt
nokkuð koma til þekkingar Hallgríms á þessum efnum.
Ég hirti hér til gamans stuttan kafla, er ég hef þýtt úr umræddri ritgerð Hallgríms
(193.-198. bls.), en þar er fjallað um 18. vísu Völuspár:
í Eddu segir svo frá sköpun mannsins: Þá er þeir gengu með sævarströndu, Bors-
synir, fundu þeir tré tvö og tóku upp tréin og sköpuðu af menn. Gaf inn fyrsti önd og
líf, annar vit og hræring, þriðji ásjónu, mál og heyrn og sjón, [gáfu þeim klæði og