Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1970, Side 175

FRÁ HALLGRÍMISCHEVING
175
hafa boriÖ í menntalífi svo margra íslendinga? Það er því ekki kynja, þó vér minn-
umst þessa framliðna öldungs með þakklæti og virðingu. Hann átti það í öllu tilliti
skilið sem fræðari og kennari, ekki einungis sökum síns mikla lærdóms og sinnar ein
stöku skylduræktar, heldur einnig vegna sinnar sérlegu ráðvendni og þeirrar föður-
legu umönnunar, sem hann jafnan har fyrir lærisveinum sínum og þörfum hins lærða
skóla. Hann unni skólanum hugástum og helgaði honum allt sitt líf og alla sína heztu
krafta, og þegar vér rennum huganum aftur og virðum fyrir oss hin mörgu ár, sem
hann var stoð og stytta skólans á Bessastöðum, og jafnframt gætum að því, við hvaða
kjör hann átti þar að búa, þá hlýtur sú sama sannfæring að verða óyggjandi, sem þá
hreyfði sér ósjálfrátt í hjörtum vorum, að ekkert nema elska til skólans, ekkert nema
innileg og lifandi föðurlandsást gat haldið slikum manni föstum við þessa mennta-
stofnun. Hann unni skólanum bæði yfir höfuð og hverjum einstökum lærisveini sínum,
sem hann sá, að hafði löngun eftir og hæfilegleika til að fræðast og taka framförum.
Þess vegna var hann jafnan boðinn og búinn að veita þeim tilsögn, ekki einungis í
kennslutímunum, heldur og hvenær, sem þeir komu lil hans, og þá var það eftirtektar-
vert að sjá, hvernig hann, sem annars var svo alvarlegur, reyndi með fræðandi og
skemmtilegum viðræðum lil að draga þá upp til sín, um leið og hann lækkaði sig niður
til þeirra. —
Vér skiljum þessi ummæli enn belur, þá er vér að lokum lesum í samfellu bréf Hall-
gríms Schevings til Konráðs Gíslasonar, kynnumst hug hans til lærisveinanna, sjáum,
hvernig hann hvetur þá til dáða, lifir sig inn í verk þeirra og sér þannig sumt, sem
hann varð sjálfur frá að hverfa, ná fram að ganga. Þótt Hallgrímur segi það satt í
seinasta hréfi sínu lil Konráðs 19. nóvember 1861 (hann lézt gamlaársdag það ár),
að liann unni norrænu og norrænum vísindum alls góðs, ann hann þeim „þó ekki svo,
að þau flæmi hurt annað betra“. Gömlu málin, sem hann kallar svo fyrr í bréfinu, eru
honum í leiðarlok ofar í huga en norrænubækur. Hann hafði ungur tekið ástfóstri
við þau, og hann finnur, að latínukennslan var það viðfangsefni, er veitti honum mesta
gleði, að latínan hefur verið honum það, sem Konráð segir í æviágripi sínu, að Hóm-
erskvæði og Islendingasögur hafi verið sér: svalandi lífslindir (og það, sem Hesicdus
segir í Theogonia, að Sönggyðjurnar séu mönnunum), meinagleymd og raunahót.
BRÉF HALLGRÍMS SCHEVINGS TIL KONRÁÐS GÍSLASONAR
1839-1861
Bessastöðum, 26. oklóber 1839.
Veleðla herra Konráð!
í fyrradag kom póstskipið, en á morgun er sagt að eitt af þeim fjórum skipum, sem
hér liggja, ætli á stað til Hafnar, cg af því að nokkrir skólapiltar ætla að skrifa með
því og fara með bréf sín inní Reykjavík í kvöld, þá læt eg þennan seðil fara með þeim.