Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1970, Síða 180

180
FRÁ HALLGRÍMISCHEVING
mundi mega nota fárskapur fyrir grófheit í orðum, og illyrtur eða fársfullur um þann,
sem grófur er við annan í orðum? Það mun ekki koma mikið fyrir af dönskum orðum
úr náttúrusögunni í orðabókinni ykkar Jóhanns,1 en þó mun ekki með öllu verða hjá
þeim sneitt. Kemur mér þá til hugar, að nokkra hjálp kynni að mega fá í ferðabók
Jónasar Hallgrímssonar sem hann mun hafa sent kammerinu, því annar skólapillurinn,
sem með honum var, sagði mér, að hann hefði látið sig skrifa í hana íslenzkanir ým-
issa naturhistoriskra orða. Annars veit eg nú ekki, því norðanlandsbréfberi er ókominn,
þegar eg skrifa þetta, hvort Jónas er dauður eða lifandi. Sá skólapilturinn, sem lengur
fylgdi honum, skildi við hann fársjúkan hjá Bellring lækni á Austfjörðum.
Mér þótti það kynlegt, að sira Hinrik nokkur í Skagafirði,2 bróðir Baldvins járn-
smiðs á Akureyri, fór að bjóða sekreteranum í Viðey dansk-íslenzka orðhók, sem hann
kveðst hafa húið til, til prentunar, kvað hann sig það ekkert fráfæla, þó hann vissi að
þið Jóhann væruð að taka aðra orðbók saman, því sín mundi ganga betur út af því
hún væri stult. Sekreterinn var fyrst á báðum áltum, hvað hann ætti af að ráða, en
seinna sagðist Egilsen hafa heyrt á hcnum, að hann mundi ekki taka tilboði Hinriks,
og er það vel, ef hann efnir það. Hinn sami sira Hinrik segist líka vera búinn að semja
latínska grammatík, sem kunnugir segja hann hafi útlagt úr stærra Bröder. Held eg
sumum þyki það hart, ef hann vill láta hana reka Madvigs á flótta. Annars kvað kapel-
láninn láta sér um munn fara, að grammatíkin hans muni vera góð, því lærðum mönn-
um í Skagafirði, sem hafi séð hana, lítist vel á hana. — Mig hefir langað til og langar
til þess enn, að fá eitthvert stult heimspekilegt rit, sem ekki væri mjög torskilið né
mjög gamallegt, ef einhver hér inni, sem fær væri um það, fengist til að revna sig
við það að útleggja það á íslenzku, og hefir helzt dottið í hug Poul Möllers fyrirlestrar
yfir siðalærdóminn. Þessir fyrirlestrar hafa ekki svo eg viti verið prentaðir, en væntan-
lega munu einhverjir af manuductorum í Höfn eiga fyrirlestra þessa. Vildi eg gjarna
annaðhvort fá þá keypta eða uppskrifaða, ef kostur væri á því, þó ekki væri nema
paragraffarnir, og langar því til að biðja yður að spyrjast fyrir, hvort gott og rétt coll-
egium yfir þá muni ekki mega fá í Kaupmannahöfn,3 annaðhvort til kaups eða til láns
að skrifa það upp, og hvað það mundi kosta, ef fáanlegt væri. Fyrirlestrar þeir, sem
eg hér meina, eiga að vera yfir hinn heimspekilega, en ekki hinn kristilega siðalærdóm.
Eg ímynda mér, að áðurnefndur siðalærdómur muni vera hentugri fyrir íslenzkan
almenning en Martensens prentaði Mórall, og líka nokkuð hægra að snúa honum á
íslenzku, og ef til vill enn styttri, þó hinn sé ekki langur. - Þegar eg var búinn að skrifa
þetta fékk eg bréf frá Austfjörðum, og frétti í því, að Jónasi Hallgrímssyni hefði batn-
að svo hjá Beltring lækni, að hann hefði komizt á skip, sem þaðan ætlaði til Khafnar.
1 ykkar Jóhanns, Jóhann Halldórsson Ásmundssonar.
2 Sira Hinrik Hinriksson, síðast prestur á Skorrastað, var um þessar mundir aðstoðarprestur sr.
Jóns Konráðssonar á Mælifelli. Bróðir hans var Baldvin smiður, sá er stytti sér aldur á Þverá í
Hallárdal á jólum 1853.
3 collegium, uppskrift af fyrirlestrum.